Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық


-сурет. Мақтаның вертициллезді солу – вилт ауруы



Pdf көрінісі
бет116/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

70-сурет. Мақтаның вертициллезді солу – вилт ауруы: 
1 – залалданған жапырақ; 2 – дертті сабақ 
Вилт ауруымен мақта ӛсімдігі кӛбіне тамыр жарақаты арқылы 
залалданады. Залалдану саңырауқұлақтың жіпшумақ немесе оның 
үзінділері, конидиялары, хламидоспораларымен жүреді. Түтіктер арқылы 
саңырауқұлақ ӛсімдіктің барлық бӛлігіне тарайды да, жапыраққа, жеміс 


160 
сағағына, ӛсу нүктесіне жетеді. Инфекция қоры – топырақ әcipece дара 
дақылды мақта eгici. 
Аурудың әсерінен дақылдың ӛнiмi 25-50%, сапасы (талшықтардың 
ұзындығы, беріктілігі, созылғыштығы), тұқымның ӛнгіштігi және 
майлылығы тӛмендейді. 
3.1.3 Фузариозды солу 
Фузариозды солу ауруы республиканың барлық мақта ӛcipeтiн 
аймақтарында кездеседі. 
Мақта фузариозды солу ауруына бүкіл вегетация бойына, барлық ӛсу 
кезеңдерінде шалдығады. Егер мақта ӛскін кезеңінен нағыз жапырақтарын 
түзгенге дейін бұл кеселге шалдықса ауру бастапқы кезде қарқынды 
дамып, кейін саябырлап, ӛсімдік гүл түйіні байлау кезеңінде қайта ӛршіп, 
вегетацияның соңына дейін тарай береді (71-сурет). 
71-сурет. Мақтаның фузариозды солу ауруы:
— ӛскіннің залалдануы; 2 — «торлы» жапырақ; 3 — дертке шалдыққан 
ӛсімдік 
Фузариозды солу дертіне шалдыққан ӛсімдік жапырақтарының 
бетінде алғашқыда майда сарғыш дақтар түзіліп, олар ұлғайып, бір-біріне 
қосылып жапырақ бетіне тұтас тарайды. Кесел шалған жапырақ солып, 
кеуіп түседі де, жас ӛсімдіктер қурап қалады.
Залалданған жас ӛсімдіктердің тамыр мойны ұлпалары қалыңдап
буынаралықтары қысқарып, жоғарғы бӛлігінде жаңа шыққан жапырақтары 


161 
бүрісіп шығады. Гүл түйіні байланған кезеңде залалданған ӛсімдіктің 
жапырақтары, түйіндері, гүлдері түсіп, сабақтары қурайды. Ӛсімдік 
қауашақтану кезеңінде залалданса, онда қауашағы ашылмай, сабағы 
күңгірттенеді. Кейде жаз ортасында немесе вегетация кезеңінің соңында 
ӛсімдік кенеттен солып, жапырақтары салбырап, түсін ӛзгертпестен 
қурайды, бipaқ түспей, ӛсімдік бойында қалады (71-сурет). Бұл кеселдің 
барлық түрлерінде сабақ сүрегі қоңыр түске енеді (кесіндісінде жақсы 
кӛрінеді) (72,2-сурет). 
Мақтаның фузариозды солу ауруының қоздырғышы – Fusarium 
oxysporum Schl.f.vasinfectum Sn.et Han. саңырауқұлағы (Ascomycetes 
класының 
Hypocreales 
қатары 
на 
жататын 
Fusarium 
туысы). 
Саңырауқұлақтың жіпшумағы түcciз, перделі, ӛсімдік түтікшелерінде 
дамиды. Микроконидиялары бip клеткалы, майда, пішіні эллипс тәрізді, 
түссіз. Макроконидиялары орақ тәрізді үш перделі, кӛлемі 33-43 4,2-4,5 
мкм. Хламидоспоралары бip клеткалы, қалың қабықты, температураның 
күрт ӛзгеруіне тӛзімді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет