229
сумен, күтіп-баптау кезінде құрал-саймандармен
және залалданған
кӛшеттермен де таралады. Ауа-райы жылы болуы (25-30 С) және
топырақтың жоғары ылғалдылығы аурудың таралуына оң ықпал етеді.
Бактериалдық солу кеселінен қорғау шараларының қатарына сау
кӛшеттерді пайдалану, топырақты фумигациялау, арам шӛптерді жою және
ауыспалы егістікті сақтау жатады. Сондай-ақ ауруға тӛзімді телушіген телу
де кеселмен күресудің тиімді тәсілдерінің қатарына
жатады
4.2.5 Сабақтың алтернариялық ісік (рак) ауруы
Аурудың қоздырғышы
- Alternaria alternata f. sp.
Lycopersici.
Таралуы
: АҚШ-тың
Калифорния штаты).
129- сурет. Қызазанақ сабағының бойындағы альтернариозға тән
белгілер
(
оң жақта – үлкейтілген кӛрінісі)
Ауру белгілері: Альтернариоз ауруы қызанақтың барлық мүшелерінде
залалдайды. Ауруға шалдыққан ӛсімдік сабағының бойында сақина сияқты
тұйықталған қою қоңыр жаралар пайда болады. Әдетте жаралар
ӛсімдіктердің механикалық жарақат алған жеріне түседі.
Бұл жаралар
бірте-бірте ұлғайып, нәтижесінде сабақты түгел орайды да ӛсімдік ӛледі
(129-сурет). Сабақ бойында қоңыр түсті құрғақ шірік түзіледі де, жараның
үсті мен астыңғы жағынан ӛзегіне дейін тереңге кететін қоңыр жолақтар
пайда болады. Сабақ бойындағы жарада ӛсіп тұрған саңырауқұлақ түзетін
токсин ӛсімдіктің жоғарғы бӛлігіне ӛтіп, жапырақтың жүйке аралықтарын
некроздайды (130-сурет).
