Оќушлардыњ оќуѓа деген ќызыѓушылыѓын арттыру
жүктеу/скачать 49 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Джантулина М.Т- І санатты тарих пәніннің мұғалімі А.Иманов атындағы №12 Кәсіптік лицей Баяндама Тақырыбы
- Тақырубы: « Тарих саԱиғында деңгейлі тапс ోрмалар ࠤпайдаланудың тиімділӖгі» РȠ " Р ! † 䀠 ĠĠ Джантулина Ҝ䀮" 2а08 жый
|
Оқушылардың сабақққа деген қызығушылығын арттыру Бүгінгі күні педагогикада оқыту теориясында дидактикалық ұстанымдардың бірі баланы жеңіл, қызғылықты, тиянақты оқыту ұстанымы бар. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығы мен сабақ үстінде белсенділігі артуының кеңінен қолданып жүрген оқытуда саналық пен белсенділік және сабаққа деген ынталандыру /мотивация/ ұстанымы болып табылады. Бұл ұстанымдардағы басты талаптардың бірі- мұғалімнің сабақты қызықты, тартымды, әсерлі етіп өткізу және шығармашылық жұмысты кеңінен қолдануында жатыр. Баланы оқыту процесі барысында ұстаздардан ерекше сүйіспеншілікті құрметті талап еткен ұлы педегог К.Ушинский оқыту үрдісінде қызығу мен оқушыларды қызықтыру мәселесі төңірегінде көптеген тұжырымдар жасаған, әсіресе ол бастауыш сыныптан бастап сабақты қызықты ете отырып, оқуға деген қызығушылық бастауына көңіл бөлген. Қызығу өте ерте жастан пайда болады. Білуге құмарлық- бала табиғатына тән қасиет. Баланың қызығуын орнықтыратын – мектеп, оқу үрдісі, тәрбие, мұғалімдер ұжымы. Бала мектепке оқуға қызығып келеді. Оқи бастаған соң жақсы меңгерген, жақсы баға алған, жақсы игерген пәніне қызығу басталады. Кейде өзі ұнатқан ұстаздардың сабағын да қызығумен оқуы мүмкін. Сәтімен берілген білім қуаныш сезімін тудырады. Бара –бара бірнеше пәнге де қатарынан қызығу мүмкін. Сөйтіп оқудың мазмұнына, барлық саласына қызығу дамып, өріс алады екен. Ш.Аманшвили «Мұғалім өз сабағын сүймесе, оған өзі сүйсіне білмесе, ол шәкірт бойынада сүйіспеншілікті дарыта алмайды» - деп көрсетеді. Яғни, ұстаз өзі сүйсіне, қызыға даярланған қызықты сабағымен ғана оқушыларды өз пәніне қызықтыра алады екен. Қазіргі уақытта осы аталған «қызығу » оның даму сатылары да нақтыланған, өзіндік мәні ерекшеленген. Қызығуды дамыту ұстаздар тарапына шәкірттерге оқуға немқұрайлы қарауды жеңеді. Қызығу жұмысы және қиындықты жеңуге жәрдемдеседі, қол жетпейтін нәтижеге жеткізеді. Білім берудегі жақсы бағдарлама мен құнды оқулықтардағы материалдарды балаға жеткізуші- мұғалім. Мұғалім бағдарлама, оқулық, оқушы арасын байланыстыратын басты дәнекер. Мұғалімнің жеке басының білімділігі, шеберлігі, өз пәніне деген шәкірттерді иландырып, қызықтыра білуі оқу тәрбие жұмысының нәтижелігіне апарады. Ең бірінші балаға білім берместен бұрын мұғалім өз пәнін сүйетін терең білімді ізденгіш, шығармашыл жұмыс жасайтын, шебер болу керек. Құр салдыр салақ даярланған сабақ еш уақытта балаға да, ұстазға да қанағат сезімін әкелмейді. Мұғалім өз сабағына даярлану барысында сабақ беретін сынып оқушыларының ойлау қабілетін, есте сақтауын, сабаққа деген ынтасын, ерік жігерін т.б. үнемі ескере отырып, жоспар құра білу керек. өкінішке орай бір жоспармен бірнеше қатарлас сынытарға сабақ беріп шығатын ұстаздар арамызда бары жасырын емес. Балалар білімнің қажеттілігін дұрыс түсіну керек, ал қажеттілік олардың оқуға деген қызығушылыған арттырады. Оқудың жемісті болуын оған деген қызығу нәтижесінде жатыр. Оқушы оқуға қызықпаса, жаңа білім алуға мотив ынталандыру болмаса, онда оны зорлап, қорқытып оқытуға болмайды. Бұл жерде ескеретін бір жайт, балаға барлығы оңай болатын оқу ешбір қызықты болмайды, таным мен қуаныш келмейді. Бала сеніммен тапсырған ұстаздың тапсырмасын орындай отырып, өзінің күшіне сене отырып, өзінше шешім шығарады. Ұстаздан мадақ алған оқушыда қуаныш сезімі т.б одан әрмен білімді меңгеруге жаңа бір күш, серпіліс бойына жинақталады. Алда тұрған міндет бала үшін қызыққанды қызыққа айналдыру. Осылай жасағанда ғана оны өзі ақ орындайтын дәрежеге жетеді. Қиындықты жеңу балаға қуаныш әкеледі. Бірақ «қызығу» түсінігінің «ермек», «жұбаныш» түсінігімен шатасытруға болмайды. Баланың мектептегі өмірінің мазмұны- оқу. Сондықтан оқу бірінші кезекте пәнге деген қызығушылытан басталып, алған білімін өмірде іске асыратындай жағдайға жеткізу керек. Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын, ынтасын арттыру үшін алдымен не істеу керек? Біз көбінесе балалардан «Сен неге мектепке барасын?» деген сауалға «Оқу үшін» жауап қайтарады. Басқаш» жауп брлуы да мүмкін емес. Бала бұл жауаптың ең дұрыс жауап деп түсінеді. Ал «жаңа білім алу үшін», деген жауап алуға әлі ұстаздар тарапынан балаларды даярламағанымызды көрсетеді. Ал неліктен мектептегі білім беру, оқуда кейде бала үшін өз мәнін жояды, қызығушылығын жоғалтады. Осы проблеманы басқаша қарайтын мезгіл жетті. Бұл жерде ұстаздар, біздер кей кезде оқушыны ынталандыруды ұмытамыз. Мотивті, яғни ынталандыруды ояту, көтеру, ашу керекпіз. Әр ұстаз өз сабағының қожайыны. Сондықтан сабаққа зауқы соқпай отырған баланы қалай, қадай сөздермен сабаққа қызықтырып, ынтасын көтеруге болады? Бұл шеберлікті, тәжірибені талап етеді. Жасыратыны жоқ, осы күнге дейін біз жаттанды жолмен білім берумен балаға білім беріп келсек, мектептен шыққан оқушымыз өз жолын дұрыс таңдап, алған білімдерін толық пайдалана алмай жатқанын көріп, білім беру реформасын жаңартуға көштік бұл орайда ұстаздарға әр сабағының мазмұнын жаңаша құрып, жаңаша әдіс-тәсілдер, жаңа технологияларды пайдалана отырып қана оқушыларды өздігінен іздену, табу, болжау дәлелдеу жолына апаратын мезгілге жеттік. Педагогикада оқушылардың оқуға деген ұмтылысы, оған танымдық қажеттіліктен тындайды. Бала үшін оқу үрдісінде, оқу мақсатының дұрыс мотивтерімен ұштасып жатпауы ынтаны жояды. Біз ұстаздар кішігірім 45 минуттық сбақта қандай жолдармен оқушыны ынталандыра отырып, қандай мақсатты өзінің сабағына қойып отырғанын дұрыс таңдай білуін алдымен анықтап алуымыз керек. Көбінесе ұстаздар өз сабағына жаңа тақырыпты дұрыс оқушыға түсіндіре білсем өз міндетімді дұрыс атқардым деп түсінеді. Бұл біздің дәстүрлі сабағымыздан әлі де арыла алмай отырып жатқанымздан көрінеді. Сабақты аз сұрап, көп түсіндірген ұстазды көптеген оқушыларымыз да, ата-аналырымыз да құптайды және бір қызығы бұндай ұстаздарды олар тіпті ұнатады да, кейде жасыратыны жоқ оқушылар бір ұстаздың сабағын талаптарына қызықса, бір ұстаздың жүріс – тұрысына, сөйлеу мәдениетіне қызығады Бүгінгі күннің түпкі мақсаты баланы пәнге деген, ғылымға деген құштарлығын оята отырып, өздігінен білім алуға оқушыларды баулу болып отыр. Дұрыс таңдаған мотивтер ғана білімнің бала ойында ұзақ сақталуына негіз болады. Білім мазмұнын оқушы ұстаздан, я кітаптан таниды. Оқушы бұл мазмұнның, яғни білімнің қажеттілігін сезінгенде ғана эмоцияға кіріп, санасына білім қалыптастырады. Берілген материал барынша бала игере алатындай өмірлік тәжірибесіне сәйкес келу керек. Бұнымен қатар берілген материалдың тартымды, бай болуын ұмытпауымыз керек. Сабақ барысында иллюстрация , көрнекілік қолдана отырып оқушыға «тыңда», «талда», «өзің игер», «жолдастарыңа түсіндір» т.б қатар жүрсе сабаққа оқушылар қызыға түсетінін байқаймыз. Бүгінгі күні бізден талап ететін жаңаша оқыту үрдісінде оқушы мұғалім түсіндіргенін ғана меңгеріп қоймайды, мұғаліммен пікірталасқа түсе алатындай дәрежеге жету керек. Оқушы сабақта белсенді роль атқарушы ғана емес, өзі ізденеді, түрлі шешімдер қабылдайды, тапқан білімдерін әрімен қарай жалғастырады. Мұғаліммен оқушы арасында тығыз байланыс орнайды, екеуі бірлік одақта қызмет істейді. Дәстүрден тыс берілген сабақтан мысалы соның бірнешеуіне шолу жасасақ сыни тұрғыда ұйымдастырылған сабақтар оқушылар сұрақ қоя отырып, өздері жауап іздейді, мәселеге байланысты пікірлер айтады және дәлелдеуді үйренеді. Келесі бір коммуникативті әдістерге жоғары сыныптарда пікір – таластар өз нәтижесін беруі мүмкін. Ол дебат- жаңа оқыту әдісі. Бұнымен қатар күнделікті кей мұғалімдердің тиімді әдісіне айналып жүрген – тесттер. Бұл бір жағынан уақытты тиімді пайдалануымен бірге толықтай сыныпта жұмыстануға бағыттайды. Ең бір тамаша жетістік бұл оқушылардың «рефлексия», яғни өз еңбектерін бағалауына жеткізеді. Сабақ процесі барысында мұғалімнің пәнге деген қызығушылығын арттыруда дерекеті факторлерді баспасөз материалында пайдаланудың тиімділігі үлкен. Қалыптан тыс дәстүрлі емес сабақтарды өткізу шәкірттің ұстазға деген сенімі мен құрметін арттыра түсуі әбден мол. Соңғы кезде оқытудың ақпараттық үрдісіне ерекше көңіл бөлінуде. Сабақтарды аудио, бейне фильм компьютер, электронды оқулықтарын пайдалану оқушылардың қызығушылығын арттырады. Қазіргі мектептерде ұстаздардың педагогикалық шеберлігіне кәсібилігіне сай академиялы білімі б띻�趿�盔⠾檛̡륈焖饘䚧㹏㤚㍲薂솒뿢遣♤ᕳᔇ䪽捜�芡�英芫줓헆謈至�䘘ृ棋ፄ⤐ⓛ営ㅣ旔ꞝ冄༱惴ු笎㧏屫蕂영筵⾢抟晧�파帓긡㇢颔｀䤞쨿챋㓺骿⤊茄䛀듢㲓欂倢䢔嵤샪儽䉨玊릧⌻蒄輠栶슘Ꙛ踩㞈九ϯ빧瀹璇ฟ桵걥撁乘䖙完슯궡ꐹ阈丕궾보�賰쯣븭뒷쿽垃짺﯂湳☔㞟㎸寧͛镽뙟ἣ䢒ꚤ䐝㏩嬡괠⸐⣽즊Ῠ洩胜龹㥕�❧帧ﵨⴿ謀溗瀘쬹䅚㷁驻辶狃鴷⃰踩㬽呟㭁턂䈖籌졳능颥ፋ늋珀닦ኆ蜄㔒諷츐ꥶ�匪銠ᗴᖣ놽ᵪ퓹궯쨪藥馮摊㺻몒걛ᣛ緹硯蒊窃��ȥ⬗楑頚陸䔯ؾ䡏⏖嚨ⱟԷ琫悜ᥡᰬ�㸁鹮ﱂ棉춭续�妈팳⛙ꩤ檓�珥၎圭듶侗∌㠹กឃ욱㭷浸免麅憌棊틢ᾯ﹂᎘韊氛ⷱ鳃豕瘔�ΣḪ婵囪㢩峩뮥ݴ䢪骸�쑔唽⎅늅泪⊜舙瀐ꪆꮷ᷀솭뤥�꛱짽ൊ휴煏⚑蛵뜽䔒섦适䧨唠槲砚ⅅ�䢋癢䬱믟짠殫ꂚ㻁〉ꇀ䁥૾곦슖衳䦛괷Ὦ㷻增ｯ攩鵓ǐ⍱곕饯蘫ꋕ狿쥀밍欸䄹ￍ筊�ꙧ₅㒊㦽ﶬ竌ᇘⵐ놦쟨ℶൄ㎡揉ﶅ㴻俆�ꗩ䔉쭿�랤閕䘫됼妘�울梙㶩걳驸鉡롗䊸祝ၼ釙몺椉齰䏍袉থ噡��虋왻旂쾔ᐓ罝愌硖╜楬懰㰇ṍ铥픿甅摘ᆎ彩�㬆୮锞ᦝ囸鞳ꀨ紷洎蝍쯱闐쟂䘽잲땞珥뤃앚欶ﺂ�컹挾墋⟠쿷營닕⦑袰ᣋٱ䭥韥豞띻�趿�盔⠾檛̡륈焖饘䚧㹏㤚㍲薂솒뿢遣♤ᕳᔇ䪽捜�芡�英芫줓헆謈至�䘘ृ棋ፄ⤐ⓛ営ㅣ旔ꞝ冄༱惴ු笎㧏屫蕂영筵⾢抟晧�파帓긡㇢颔｀䤞쨿챋㓺骿⤊茄䛀듢㲓欂倢䢔嵤샪儽䉨玊릧⌻蒄輠栶슘Ꙛ踩㞈九ϯ빧瀹璇ฟ桵걥撁乘䖙完슯궡ꐹ阈丕궾보�賰쯣븭뒷쿽垃짺﯂湳☔㞟㎸寧͛镽뙟ἣ䢒ꚤ䐝㏩嬡괠⸐⣽즊Ῠ洩胜龹㥕�❧帧ﵨⴿ謀溗瀘쬹䅚㷁驻辶狃鴷⃰踩㬽呟㭁턂䈖籌졳능颥ፋ늋珀닦ኆ蜄㔒諷츐ꥶ�匪銠ᗴᖣ놽ᵪ퓹궯쨪藥馮摊㺻몒걛ᣛ緹硯蒊窃��ȥ⬗楑頚陸䔯ؾ䡏⏖嚨ⱟԷ琫悜ᥡᰬ�㸁鹮ﱂ棉춭续�妈팳⛙ꩤ檓�珥၎圭듶侗∌㠹กឃ욱㭷浸免麅憌棊틢ᾯ﹂᎘韊氛ⷱ鳃豕瘔�ΣḪ婵囪㢩峩뮥ݴ䢪骸�쑔唽⎅늅泪⊜舙瀐ꪆꮷ᷀솭뤥�꛱짽ൊ휴煏⚑蛵뜽䔒섦适䧨唠槲砚ⅅ�䢋癢䬱믟짠殫ꂚ㻁〉ꇀ䁥૾곦슖衳䦛괷Ὦ㷻增ｯ攩鵓ǐ⍱곕饯蘫ꋕ狿쥀밍欸䄹ￍ筊�ꙧ₅㒊㦽ﶬ竌ᇘⵐ놦쟨ℶൄ㎡揉ﶅ㴻俆�ꗩ䔉쭿�랤閕䘫됼妘�울梙㶩걳驸鉡롗䊸祝ၼ釙몺椉齰䏍袉থ噡��虋왻旂쾔ᐓ罝愌硖╜楬懰㰇ṍ铥픿甅摘ᆎ彩�㬆୮锞ᦝ囸鞳ꀨ紷洎蝍쯱闐쟂䘽잲땞珥뤃앚欶ﺂ�컹挾墋⟠쿷營닕⦑袰ᣋٱ䭥韥豞нде оларды мадақтап, қолдап, оларға көмек беріп, және сол арқылы сабаққа үнемі қатысуын қадағалап жүрген ұстаздарарамыз да баршылық. Негізінен оқушылардың қабілеттісі де, қабілетсіздіктері де , қаталы да, мейірімдісі де бар. Бұған қоршаған орта , ұстаздар, ата-анасы, құрбылары әсер етеді. Ұстаз оқушыларды жақсылыққа насихаттау арқылы жамандық ойлйтындай жағдайға жеткізбеуі керек. Кей кезеңде балалар сабақ ұстінде шуласа бұл жерде пікірталасты шулардан басқа ,топтық жарыс шуларынан басқа / ұстаз балаға қызықты тапсырмалар берсе, сыныптың артында оқуға зауқы соқпай отырған оқушыға бөлек тапсырма / мейлі ол картешке болсын, мейлі ол жолдастарына сұрақ әзірлеу болсын/ «Өз бетіңмен жұмыс жасағың келе ме?», «Қандай тапсырманы қалайсың?» деген сұрақтар қою арқылы сабаққа ынталандыру ұстаздар тарапынан көп уақытты талап етпейді. Бұл ұстаз шеберлігіне, тәжірибесінен туындайтын мәселе. Қазіргі заман мұғалімі қоғамдық дамудың деңгейінен көрінетін , оның әлеуметтік парызына жауап беретін,жаңашылдыққа сергек, өз ісіне гуманистік сенімммен қарайтын, шығармашылдықпен еңбек ете алатын маман болуы керек дейді. «Мұғалім күнделікті оқыса ғана, үйренсе ғана - мұғалім, оқымаса, үйренбесе, сол күннен бастап-ақ мұғалімдіктен қалады»- деген екен көрнекті педагог К.Ушинский. Осы бір сөзді үнемі жадынымызда ұстап , жаңашылдықпен жұмыстануға ұмтылайық ұстаздар. Джантулина М.Т- І санатты тарих пәніннің мұғалімі А.Иманов атындағы №12 Кәсіптік лицей Баяндама Тақырыбы: «Оқушыларды қуға деген қోгығушы萻ығын арттыру» Ġ † Ƞ ` ! ДశаԽтчлина М.Т 2011 жыл ℗4 ЖОББМ Баяндама Тақырубы: « Тарих саԱиғында деңгейлі тапсోрмаларࠤпайдаланудың тиімділӖгі» РȠ " Р ! † 䀠 ĠĠ Джантулина Ҝ䀮" 2а08 жый жүктеу/скачать 49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|