П. М. Кольцов т.ғ. д., профессор, Қалмақ мемлекеттік д и. н., профессор, Калмыцкий

1. 
   State Archive of Orenburg region, Fund 168, Inventory 1, File 11
   
2. 
   State Archive of Orenburg region Fund 168, Inventory 1, File 63
   
3. 
   Works of Orenburg Scientific Archive. Issue XIX. Orenburg: Steam Typo lithography, 1908. – p.278.
   
4. 
   Yu.S.Zobov, Historians of the South Ural. Second half of the 19^th c. – beginning of the 20^th c. Manual. Orenburg, 1991.- p.128;. Akhmetovа U.T. Kazakh history in the works of Russian researchers.: (Election of works on the history of the members of Orenburg academic Commission) //Vestnik of Abai Kazakh national pedagogical University. Series «Historical and socio-political scientists» - Almaty, 2012. №1(32) - p.120-125.
   
5. 
   P.Stolpyansky, Historical Stories. // Turgaiskaya gazeta, N 22, 1903.
   
6. 
   F.Gelmgolts, Orenburg Exchange Yard. // Izvestiya of the Orenburg Department of Imperial Russian Geographical Society. Issue 3, 1894. Orenburg: Typo lithography of Gub. Pravleniya, 1894.- p.71.
   
7. 
   A. Dobromislov, Remarks on F.Gelmgolts’ feature of “Orenburg Exchange Yard”. // Izvestiya of the Orenburg Department of Imperial Russian Geographical Society. Issue 3, 1894. Orenburg: Typo lithography of Gub. Pravleniya, 1894. - p.71.
   
8. 
   Municipal newspapers: Opening of Exchange Yard. // Turgaiskaya gazeta, N 75, 1896.
   

ӨМІР ЖИЗНЬ LIFE

Конференция жұмысына М. Өтемісов атындағы БҚМУ ректоры, п.ғ.д., академик А.С. Иманғалиев, Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институты профессоры, ф.ғ.д. Ж.А. Асанов, Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университетінің профессоры, ф.ғ.д. А.М.Мұсаев, ф.ғ.к., доцент Р.Қ.Мұқам-бетқалиева, ф.ғ.к., доцент З.Ж. Мүтиев, Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институты доценті, ф.ғ.к. Н.Ә.Сәдуақас, п.ғ.д., профессор А.С. Қыдыршаев және ҰБА «Өрлеу» АҚ БҚО филиалы директоры, п.ғ.к. С.С. Ізмұхамбетова қатынасты. Конференция жұмысы «Профессор Мәтжан Мақсымұлы Тілеужанов және қазақ әдебиеттану ғылымы: жаңа бағыттары, зерттеу мәселелері», «Профессор Қалимолла Жұмағалиұлы Мырзағалиев және қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың заманауи технологиялары», «Оқытудың бүгінгі педагогикалық және психологиялық бағыттары мен ұлттық тәрбие мәселелері» атты секцияларында жалғасын тапты.

Конференция жұмысына Ресейдің Саратов, Украинаның Киев және Орал қалалары ғалымдарының баяндамалары ұсынылды. Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияға М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің заң ғылымдарының кандидаты, доцент К.М. Оңғарбаева «Охрана прав интеллектуальной собственности в Респуб-лике Казахстан» тақырыбында және экономика ғылымдарының кандидаты, доцент Н.Г. Шамакова «Недобросовестная конкуренция на рынке финан-совых услуг РК» тақырыбында баяндамаларын оқыды.

Дөңгелек үстел жұмысында «Ұлт-азаттық қозғалыс және Махамбет Өтемісұлы», отандық тарихтағы махамбеттану саласының зерттелу мәсе-лелері, жастарға патриоттық тәрбие берудегі Махамбет тағылымы бойынша мәселелер талқыланды. Дөңгелек үстелге Батыс Қазақстан облысы ішкі саясат басқармасының бастығы М.Л. Тоғжанов, облыстық маслихат депутат-тары Г.М. Жаңбыршиев, А.Зинуллаұлы және БАҚ өкілдері жас ғалымдар мен студенттер қатынасты. Отырыс барысында т.ғ.д. Ұ.Т. Ахметованың «ХІХ ғ. бас кезеңіндегі Кіші жүздегі ұлт-азаттық қозғалыстар және олардың сабақтастығы», ф.ғ.д. Ғ.Қ.Хасановтың «Махамбет толғауларының тілдік ерекшелігі», т.ғ.к. С.М. Ғиззатовтың «Исатай мен Махамбет бастаған ұлт-азаттық көтеріліс және оның отандық тарихындағы маңызы», т.ғ.к. М.Ғ. Дюсенғалиеваның «Исатай - басшы, мен - қосшы» және магистрант С.Н. Сақауованың «Батырлар институты және оның дәстүрлі қазақ қоғамындағы орны» атты баяндамалары оқылды.

Дөңгелек үстел барысында М.Өтемісов атындағы БҚМУ ректоры, педагогика ғылымдарының докторы, академик Асхат Сәлімұлы Иманғалиев құттықтау сөз сөйлеп, университетіміздің отыз екі ғалымын атаулы мереке қарсаңында алғыс хаттармен, бағалы сыйлықтармен марапаттады. Олардың ішінде, тарих ғылымдарының докторы, профессор Тұяқбай Зейітұлы Рысбеков, химия ғылымдарының докторы, профессор Дина Кенжебекқызы Мендалиева, биология ғылымдарының докторы, профессор Талшен Есено-манқызы Дарбаева және т.б. болды. Дөңгелек үстел жұмысында «Уни-верситет ғалымдары алған белестер» тақырыбында ғылыми жұмыс және халықаралық байланыстар жөніндегі проректор, тарих ғылымдарының докторы Әбілсейіт Қапизұлы Мұқтардың баяндамасы тыңдалды. Сонымен қатар, «М.Өтемісов атындағы БҚМУ ғылыми мектептерінің қалыптасуы тарихы» атты фильм тамашаланып, аға буын, белгілі ғалымдар биология ғылымдарының кандидаты, профессор Мария Максимовна Фартушина, филология ғылымдарының кандидаты, профессор Серікқали Ғабдешұлы Шарабасов және жас ғалымдар атынан тарих мамандығы магистранты Сандуғаш Сақауова құттықтап, жылы лебіздерін білдірді.

Сіздің өмір жолыңыз - қоғам мен кейінгі толқын жастарымыздың алдында тағзым мен дәріпке ие.

Қымбатты Әсет Сембайұлы! Біз Сізді жоғары оқу орнында қызмет атқарған басшы ретінде ғана емес, сонымен қатар жаңашыл, шығармашылық жұмыс стилі тиісті құрмет пен сенім әкелген ғалым, педагог ретінде білеміз. Сіз құқықтық пәндер кафедрасының меңгерушісі, тарих және құқық факультетінің деканы, университеттің оқу-әдістемелік жұмысы жөніндегі проректоры, бірінші проректоры қызметтерін абыроймен атқаруы-ңыз, бүгінгі таңдағы егеменді еліміздің білімі мен ғылымы саласындағы жемісті еңбегіңіз сол қажырлы қайрат пен іскерлігіңіздің заңды нәтижесі деп білеміз. Ел құрметіне бөленіп, еңбекке деген ыждағаттылық, біліктілік Сізді жауапкершілігі мол, міндеті зор басшылық қызметтерді атқаруға жеткізді. Университет қабырғасында еңбек еткен жылдарда студенттердің санасына патриоттық тәлім-тәрбиені сіңірумен қатар, ғылыми-зерттеу жұмыстарына белсене араласуыңыз, білім мен ғылымды дамытуға қосқан үлесіңіз – Отанымыздың гүлденуіне бағытталған адал да риясыз қызмет етудің үлгісі болып табылады.

Бүгінде өмір-өзенде талмай жүзген, жаныңыздағы жарасымды жары-ңызға - арқа тұтар адал жар, ұрпақтарыңыз мақтан тұтар - асқар таудай әкесіз!

Қуанышты мерейтойыңызбен ізгі көңілден құттықтап, Сізге қажырлы еңбек, отбасыңызға баянды бақыт тілейміз. Келешекте де ғалымдық, ұстаз-дық, азаматтық еселі еңбегіңізбен елге таныла беріп, жемісті жетістіктерге жете беруіңізге тілектеспіз!

Тарих және құқық факультетінің ұжымы

К юбилею кандидата филологических наук, доцента

К.К. Биалиевой

Наш дорогой коллега – Биалиева Кабира Кабошевна – отмечает в эти дни славный юбилей.

Около пятидесяти лет она преподает в ЗКГУ, читая сложнейшие курсы современного русского языка, социолингвистику, психолингвистику.

Кабира Кабошевна участвовала в работе Международного конгресса русистов в 1990 году; постоянно в сфере её научных интересов – ак-туальные проблемы казахско-русского двуязычия.

Она принадлежит к когорте тех ученых, которые заложили много славных традиций в ЗКГУ, обеспечив высокое качество преподавания.

Под научным руководством Биалиевой К.К. было выполнено более шестидесяти дипломных работ, она является научным руководителем магистрантов.

С лучшей стороны Кабира Кабошевна показала себя, работая во Вьетнаме, продемонстрировав высокий профессиональный уровень препода-вателя нашего университета.

Жизненный путь Кабиры Кабошевны не был гладким. Детство её пришлось на суровые военные годы. Было всё – тяжелое ранение отца, голод-ные пайки, но школа наполняла важным: учебой, общением с хорошими людьми. А дома была дружная трудовая семья, где подрастали младшие братишки. После окончания школы молодая выпускница работает в школе….

В 1960 году К.К. Биалиева поступает в Уральский педагогический институт им. А.С.Пушкина. Учится блестяще и, по окончании его - в 1964 – 1966 гг. – становится преподавателем кафедры русского языка в родном вузе. Затем она направляется в числе лучших выпускников в аспирантуру – Алма-Ату. Здесь она легко преодолевает экзаменационные испытания и становится аспиранткой Казахского государственного университета им. С.М.Кирова.

Годы учебы связаны еще с одним важным выбором. В стенах пединститута она встречает свою судьбу – молодого тюрколога Хусаина Агелеуовича Агелеуова. Они соединяют свои пути.

Окончание аспирантуры, защита диссертации на тему «Деепричастные конструкции в русском и казахском языках» стали тем фундаментом, на котором возводится крепкое здание профессионального успеха нашего юбиляра. Кабира Кабошевна, начав преподавательскую деятельность с должности ассистента, быстро становится самым молодым доцентом вуза и бессменным руководителем кафедры русского языка, а затем возглавляет объединенную кафедру русского языка и литературы с 1983 – 2003 гг.

Это были годы планомерного роста, когда молодых питомцев кафедры готовили к поступлению в аспирантуру, когда выпускники – русисты создавали ту мощную базу специалистов, которые и сейчас составляют основу работников народного образования региона.

Кабире Кабошевне удавалось сочетать жесткую требовательность с мягкостью интеллигента. Всегда подтянутая, модно одетая, с безукориз-ненным макияжем – она остаётся для всех коллег – молодого и зрелого возраста – образцом женственности и высокого эстетического вкуса.

Именно Кабира Кабошевна создала ту атмосферу кафедры Русской филологии, которая всегда была её визитной карточкой. Кафедра стала одной семьёй, надежной и требовательной к её членам. Кабира Кабошевна всегда знает и сопереживает служебным и личным заботам каждого члена кафедры, и это не формальная вежливость, а живая заинтересованность в рабочем настрое сотрудников. Для каждого у Кабиры Кабошевны найдется ободряю-щее, мудрое слово. В семье Кабиры Кабошевны - две замечательные дочери, состоявшиеся специалисты самого высокого класса, работают в Астане. Они подарили любимой маме-бабушке замечательных внуков, и мы верим, что кто-то из них станет также филологом, чтобы продолжать семейные тради-ции славной семьи нашей дорогой и горячо любимой Кабиры Кабошевны.

Достижения Кабиры Кабошевны в образовании и науке не раз отме-чались многочисленными грамотами, среди которых Почетная грамота Министерства образования Казахской ССР. Она была награждена медалями «Дружба народов» (Вьетнам), «Ветеран труда», значком «Отличник народ-ного образования Казахской ССР».

Дорогая Кабира Кабошевна! В этот светлый день Вашего юбилея разрешите пожелать Вам крепкого здоровья, большого счастья, семейного благополучия и успехов в Вашем нелегком научном и педагогическом труде.

Мы от всей души поздравляем Вас с 75-летием. Вот уж действительно о Вас можно сказать, что Ваши года - Ваше богатство. Вы мудры, эрудированы, начитаны, имеете светлый ум и отличную память. Вы образец педагога-мастера, поэтому пользуетесь большим автори-тетом не только в нашем вузе, но и во всей области. За годы работы показали себя как хороший организатор. Благодаря Вашей умелой профориентационной работе столько молодых людей избрали педагогический путь, учились у Вас и теперь с благодарностью вспоминают Вас. Поздравляя с Днем рождения, мы желаем Вам в жизни лишь удачу.

На вашем жизненном пути.

Пусть годы мчатся чередою,

Минуя все ненастья,

А мы желам всей душою

Здоровья, радости и счастья!

За плечами уже много лет,

С юбилеем Вас поздравляем

Лет до ста вам прожить и без бед!

Пусть не будет тревог и проблем,

Солнце ласково душу согреет,

Беды пусть не коснутся совсем!

Пройдя большой профессиональный путь, будучи автором более 15 научных работ, множества статей и докладов, блестящим методистом, Л.Г.Орлова остается потрясающе работоспособной и открытой новым идеям, оказывает неоценимую помощь молодым и будущим специалистам в вовлечении в научно-педагогическую жизнь. Снискав большое уважение коллег и студентов за свою преданность избранному делу, огромную эруди-цию, интеллигентность и отзывчивость, она остается примером высоко-нравственного и профессионального педагога для нескольких поколений работников образования области. А также, кроме всего прочего, Лариса Григорьевна ведет большую и значимую общественную работу на факуль-тете, ежегодно отдавая много сил должности секретаря приемной комиссии.

Коллектив кафедры физики и математики сердечно поздравляет вас с замечательным событием. Желает крепкого здоровья, творческих успехов и новых свершений на новом рубеже вашей жизни. Удивительно, как вы всегда полностью отдаетесь любимому делу, вкладывая все свое сердце и душу, заряжая своей неиссякаемой энергией и одухотворенностью студентов. Вне всякого сомнения, совместная работа с вами - большое счастье и честь для всех нас, ваших коллег.
Коллектив кафедры физики и математики

мазмұны содержание contents

ҚАЗАҚСТАНДЫҚ БІЛІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ.................3

ФОРМИРОВАНИЕ ПОНЯТИЯ «КАЧЕСТВО ОБРАЗОВАНИЯ»:

ИСТОРИЧЕСКИЙ АСПЕКТ..............................................................................................13

Даришева Т.М.

ДУХОВНО-НРАВСТВЕННОЕ ВОСПИТАНИЕ ОБУЧАЕМЫХ

В СОВРЕМЕННОМ ВУЗЕ.................................................................................................17

Тоғайбаева А.К.

ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНДАҒЫ СТУДЕНТТЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ

МӘДЕНИЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ.......................................................22

Байдалиев К.А.

ФОРМИРОВАНИЕ МЕТОДИЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ СТУДЕНТОВ

НА ЗАНЯТИЯХ ПО МЕТОДИКЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБУЧЕНИЯ..............27

Кайсагалиева Г.С., Уалиахметова Ж.Н.

ЖОО-ҒЫ БИОЛОГИЯ МАМАНДЫҒЫ СТУДЕНТТЕРІНІҢ АҚПАРАТТЫҚ

ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП, ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ

ЖҰМЫСТАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ ӘДІСТЕРІ.............................................................34

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ НАУЧНЫХ РАБОТ, ВЫПОЛНЕННЫХ СОТРУДНИКАМИ

КАЗНИГМИ ПОД РУКОВОДСТВОМ АХМЕДЖАНОВА Х.А.,

В ФОРМИРОВАНИИ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ УМЕНИЙ И НАВЫКОВ

У СТУДЕНТОВ-ГЕОГРАФОВ..........................................................................................38

Сырым Ж.С., Кaжмухaновa Г.Ш., Тaжғaлиевa A.С.

ЖОҒAРЫ ОҚУ ОРЫНДAРЫНДA ФИЗИКAЛЫҚ ҮДЕРІСТЕРДІ КОМПЬЮТЕРЛІК МОДЕЛЬДЕУДІҢ ПЕДAГОГИКAЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ......................................................51

Рентгеновское излучение в науке, практическом применении

и в учебном процессе..............................................................................................58

Сырым Ж.С., Курмашева Д.Н.

АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНЫП

ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫНДА ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУДЫҢ ЖОЛДАРЫ.........................63

Темиргалиева М.Х., Иргалиев А.С.

ФАСИЛИТАЦИЯ И ДИАЛОГ КАК ОРИЕНТИРОВОЧНАЯ ОСНОВА

ДЛЯ УСВОЕНИЯ ТЕХНОЛОГИЙ ОБУЧЕНИЯ.............................................................71

Кайсагалиева Г.С., Сарсенгожина Г.А.

ШӨЛЕЙТТІ ДАЛАНЫҢ БИОГЕОЦЕНОЗДАРЫНЫҢ ӨСІМДІК

ЖАМЫЛҒЫСЫН ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ..........................................................................77

Муханбетчина А.Г.

МЕКТЕПАЛДЫ ДАЯРЛЫҚТА БАЛАЛАРДЫҢ БЕЛСЕНДІЛІГІН

ДАМЫТУШЫ ОРТА АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ЖАҒДАЙЛАРЫ.......................82

Айтқалиева Қ.Д.

ШАРА ЖИЕНҚҰЛОВА БИ МЕКТЕБІНІҢ ТӘРБИЕЛІК МӘНІ...................................89

АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ЭСТЕТИЧЕСКОГО

ВОСПИТАНИЯ МОЛОДЕЖИ..........................................................................................95

Жумагазина Ж.А.

Педагогические условия эффективности социально-

педагогического проектирования учебной деятельности бакалавра экономики..........................................................................................100

Абугалиева Г.С.

РАЗВИТИЕ КОММУНИКАТИВНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ У БУДУЩЕГО УЧИТЕЛЯ НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЫ В ВЫСШЕЙ ШКОЛЕ.........................................103

СОВРЕМЕННЫЕ ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ НАУЧНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

В ВЫСШИХ УЧЕБНЫХ ЗАВЕДЕНИЯХ КАЗАХСТАНА...........................................110

Шайхиев Т.Т.

Имиджелогия – саяси нарықтағы жаңа сұраныс...............................117

ДИСТАНЦИОННОЕ ОБУЧЕНИЕ КАК ОДНА

ИЗ ПЕРСПЕКТИВНЫХ И ЭФФЕКТИВНЫХ СИСТЕМ НЕПРЕРЫВНОГО ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ................................................................124

Кайнбаева Ж.С.

ИННОВАЦИОННАЯ ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ТЕХНОЛОГИЯ ДЛЯ СИСТЕМЫ ДОПОЛНИТЕЛЬНОГО И ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ, НАПРАВЛЕННАЯ НА ФОРМИРОВАНИЕ ТВОРЧЕСКОЙ ИНИЦИАТИВЫ СТУДЕНТА В ХУДОЖЕСТВЕННО-ТВОРЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ..................129

ГИМНАСТИКАМЕН ШҰҒЫЛДАНУҒА БАЛАЛАРДЫ ІРІКТЕУ.............................136

НАРОДНЫЙ ТАНЕЦ КАК ФАКТОР СОХРАНЕНИЯ ТРАДИЦИЙ

И ЕГО ВОСПИТАТЕЛЬНАЯ РОЛЬ...............................................................................141

Мусагалиева Г.Б.

ОҚУШЫЛАРҒА ӨНЕР ПӘНДЕРІН ИНТЕГРАЦИЯЛАУ АРҚЫЛЫ

ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ БЕРУ ЖОЛДАРЫ..............................................................144

Ерболатова К.Е.

ХАЛЫҚТЫҚ ПЕДАГОГИКА АРҚЫЛЫ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ БЕРУ....................................................................................154

ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИЕТ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕ.............................................................160

ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ-ТЫНЫҒУ ДӘСТҮРЛЕРІН ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ.................163

ПРИЕМЫ АДАПТАЦИИ ТЕРМИНОВ В УЧЕБНО-НАУЧНОМ ТЕКСТЕ...............167

КОНЦЕПТ «ПРОСТРАНСТВО» В ХУДОЖЕСТВЕННОМ ДИСКУРСЕ..................173

ПРОСОДИЧЕСКИЕ КОРРЕЛЯТЫ КОНЦЕПТА «УСПЕХ»

В ГЕНДЕРНОМ АСПЕКТЕ (на материале англоязычной деловой презентации).....178

М.В. Чечетко

ОБРАЗЫ ПРИРОДЫ В ПОЭЗИИ РОБЕРТА БЕРНСА.................................................184

ҚАЖЫҒАЛИ МҰХАМБЕТҚАЛИҰЛЫ ҚАЗАҚЫ

ӘҢГІМЕЛЕРІНДЕГІ ХАРАКТЕР ҚҰБЫЛЫСЫ...........................................................191

Мұхамбетқалиева Р.Қ., Нұғманова Ж.Т.

Н.Ф. КАТАНОВТЫҢ ҒЫЛЫМИ ЕҢБЕКТЕРІНІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ....................196

АЙТЫСТАҒЫ ТӘУЕЛСІЗДІК ТАҚЫРЫБЫНЫҢ ЕЛБАСЫ БЕЙНЕСІМЕН БІРЛІКТЕ ЖЫРЛАНУ ДӘСТҮРІ....................................................................................201

С. БАЛҒАБАЕВ ДРАМАТУРГИЯСЫНДАҒЫ ӘЗІЛ-СЫҚАҚ ИНТЕРМЕДИЯЛАРДЫҢ КӨРКЕМДІК ИДЕЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІГІ...........................206

ҚАСЫМ АМАНЖОЛОВ ПОЭЗИЯСЫНДАҒЫ МЕҢЗЕУДІҢ (СИНЕКДОХА) ҚОЛДАНУ ЕРЕКШЕЛІГІ................................................................................................214