2
Қазақ тарихы
№9 (186), қыркүйек, 2020
ӘлФАрАбидің ТуҒАнынА – 1150 жыл!
ӘЛ-ФАРАБИ ФИЛОСОФИЯСЫНДАҒЫ ТІЛ МЕН МӘДЕНИЕТ
Күлшат СЫМАҒҰЛОВА,
ӘлФараби атындағы ҚазҰУдың
Халықаралық қатынастар факультетінің доценті,
философия ғылымдарының кандидаты,
Абылайхан УӘЛИХАНҰЛЫ,
Абай атындағы ҚазҰПУдың
шет тілдер кафедрасының аға оқытушысы
Ортағасырлық шығыстың ең жарқын ойшыл
дарының бірі, атақты ғалым – Әбу Насыр әл
Фараби. Оның идеологиялық мұрасы өте үлкен
және сан алуан. Мұны оның көптеген мұсылмандық
Шығыс елдерінде ғана емес, бүкіл әлемге кеңінен
танымал болған көптеген еңбектері куәландырады.
Әл-Фараби этика, саясат, жаратылыстану, психо-
логия, эстетика, логика сияқты сол кезде белгілі
білім салаларын зерттеп, салыстырды. Ол адам-
гершілік пен гуманизм мәселелеріне айрықша мән
берді, адамның бақытқа жетуіне негіз болды. Жер-
лестер оны құрметпен «Мұғаллим Сәни» («Муал-
лимус Соня») – Аристотельден кейінгі «Екінші
ұстаз» және «Шығыс Аристотелі» деп атады. Энцик-
лопедиялық ғалымның әлеуметтік, этикалық, фи-
ло софиялық көзқарастарының қалыптасуына, ең
алдымен, Орталық Азия және Таяу Шығыс ел де -
рінің халықтарының мәдениеті, ежелгі грек фи-
лософиясы, атап айтқанда Аристотель мұрасы, сол
кезеңнің идеологиясы үлкен әсер етті. Тәуелсіз жә-
не өзіндік философиялық ой-өрісі бар ғалым тұтас
энциклопедиялық жүйені құрды. Әбу Насыр әл-
Фараби еңбегінің маңыздылығы оның бай ғылыми
мұрасын зерделеуге баса назар аударып, үнемі өсіп
келе жатқандығынан көрінеді [1].
Достарыңызбен бөлісу: |