21
Қазақ тарихы
№9 (186), қыркүйек, 2020
Николай ЛАПИН,
тарих ғылымдарының кандидаты,
қауымдастырылған профессор (доцент),
ҚР БҒМ ҒК Мемлекет тарихы институты
Қазақ-орыс қатынастарының тарихы отандық
тарихнаманың маңызды бағыты екені мәлім. Деген-
мен, екі жақты қатынастар тарихының барлық
кезеңдері біркелкі зерттелмеді. Қазақ хандығы мен
Ресей патшалығының ең ерте кезеңдерінен кейінгі
және орта ғасырлардағы қарым-қатынастары аз зерт-
телген. Осындай кезеңдердің бірі – XVII ғасыр соңы
мен XVIII ғасыр басындағы кезең, уақыты өте қысқа,
бірақ екі мемлекеттің қарым-қатынастарының жалпы
дамуын түсіну үшін маңызды болып табылады. Дәл
осы мерзімде тоқсан жылдық үзілістен кейін екі елдің
қарым-қатынасы қалпына келтірілді және белгілі бір
деңгейде дамыған.
Егер өзара қатынастың алдыңғы кезеңі (мә-
селен, XVI ғасыр соңындағы қазақ-орыс елшілік
бай ланыстары) бұрыннан зерттелсе [1, 198-199-бб.;
2, 50-б.], алайда XVII ғасырдың соңында екіжақты
қарым-қатынастарды қалпына келтіру мәселесі,
олар дың қатынастарының жаңа кезеңінің басталуы
аз зерттелген.
Қазіргі кезеңде қарым-қатынастарды қазақстан-
дық (Қ.К.Абуев, З.Е.Кабулдинов, Ф.М.Шамшиденова,
Ж.Е.Жаппасов, Б.А.Ғабдулина, И.В.Ерофеева, А.Кү-
зембайұлы, Э.Т.Телеуова) және ресейлік (Т.И.Сул-
танов, А.В.Беляков, Д.В.Васильев, Р.Ю.Почекаев,
Д.Н.Маслюженко) тарихшылар табысты зерттеуде.
Бұл кезеңнің маңызды аспектілері бұрын Басин В.Я.
мен А.Сабырхановтың еңбектерінде зерттелді.
Достарыңызбен бөлісу: |