39
радыяцыйнага балансу. Слой снегу разрывае цеплаабмен паміж глебай і
паветрам.
Снег валодае выключна вялікай адбівальнай здольнасцю. Так, альбеда
свежавыпаўшага снегу складае 90–95 %, што ў 3–4 разы больш, чым для
аголенай глебы. За кошт высокага альбеда адбываецца другаснае рассеянне
адбітай радыяцыі ў атмасферы, што істотна павялічвае прыродную
асветленасць. Акрамя таго, снег мае максімальную выпраменьвальную
здольнасць, якая спрыяе інтэнсіўнаму радыяцыйнаму ахаладжэнню. Таму
радыяцыйны баланс снегавой паверхні заўсѐды адмоўны, што паніжае
тэмпературу ніжняга слоя паветра, за кошт чаго ўсталѐўваецца інверсійнае яе
размеркаванне, інакш кажучы, фарміруюцца снегавыя інверсіі.
Фізічны стан снегавога покрыва характарызуецца яго вышынѐй,
шчыльнасцю, запасам вады і характарам залягання. Палявыя даследаванні
фізічных характарыстык снегавога покрыва Браслаўскага марэннага ўзвышша
паказваюць, што ў межах аднаго ландшафту характар залягання снегавога
покрыва залежыць ад пагодна-кліматычных ўмоў, формы рэльефу і
асаблівасцей расліннага покрыва (табліца 10).
Найбольшай зменлівасцю ў прасторы адрозніваецца магутнасць снегавога
покрыва, якая залежыць ад колькасці выпаўшага снегу, яго шчыльнасці і
рэжыму ветру. Ветравыя патокі ва ўзаемадзеянні з падсцільнай паверхняй
істотна пераразмяркоўваюць снегавое покрыва. Каля розных перашкодаў і ў
паглыбленнях рэльефу (западзены, яры, лагчыны, кустоў’е і г. д.) утвараюцца
магутныя адклады снегу. На станоўчых формах рэльефу (вяршыні, верхнія
часткі ўзгоркаў, вадападзелы) адбываецца здуванне снегу і агаленне глебавага
покрыва.
Шчыльнасць снегу, у адрозненне ад яго магутнасці, мае меншую
прасторавую зменлівасць. Яна залежыць ад магутнасці снегу, тэмпературы
паветра і скорасці ветру. Найменшай шчыльнасцю валодае свежавыпаўшы
снег – 0,1–0,15 г/см
3
; шчыльнасць зляжалага снегу дасягае 0,6–0,7 г/см
3
. Пры
моцным ветры і адлігах снег шчыльнейшы, чым пры нізкіх тэмпературах і
бязветранасці. На працягу зімы па меры назапашвання снегу пад уздзеяннем
сваѐй масы яго шчыльнасць павялічваецца на 10 % за месяц.
Достарыңызбен бөлісу: