3.Дүңге
4.Бозашы
түбегі
5.Қарашығанақ
Мұнайға
серік
газдар
Мұнайға серік газдар пайда болуы жөнінен табиғи газдарға жатады.Олардың бұлай
ерекше аталуы мұнай кенімен бірге кездесуіне байланысты – олар мұнайда еріген күйде
болады немесе мұнай кенінің үстін “бүркеп” жатады.Мұнай
жоғары
көтерілгенде,қысым кенет төмендейді де,газдар сұйық мұнайдан бөлініп
шығады.Ертерек кезде мұнайға серік газдар пайданылмайтын,мұнай өндіретін жерде
оны жағып жіберетін.Қазір
ондай газдарды жинап алады,өйткені олар,табиғи газ
сияқты жақсы отын және бағалы химиялық шикізат болып табылады.Құрамында
метанмен бірге басқа да көмірсутектер:этан,метан,пропан,бутан,пентанның ед әуір
мөлшері болғандықтан,серік газды пайдалану мүмкіндігі табиғи газға қарағанда тіпті
едәуір кең.Сондықтан табиғи газға қарағанда химиялық өңдеу жолымен серік газдан
заттарды
көп
мөлшерде
алуға
болады.
Қолданылуы
Серік газдарды тиімді пайдалану үшін оларды құрамдары жақын қоспаларға
бөледі.Пентан,гексан және басқа көмірсутектердің қалыпты жағдайда сұйық күйде
болатын қоспалары газды бензин түзеді (олар мұнайдан ішінара бірігіп ұшып
шығады).Одан кейін пропан мен бутанның қоспасы бөлінеді.Газды
бензин мен
пропанбутан қоспасын бөліп алғаннан кейін құрғақ газ қалады.Газды бензин
құрамында өте ұшқыш сұйық көмірсутектер бар,сондықтан
оны двигательдерді
оталдырған кезде тез тұтандыру үшін бензинге қосады.Пропан мен бутан сұйытылған
түрінде,жанармай ретінде тұрмыста пайдаланылады.Құрамы жөнінде табиғи газға
ұқсас құрғақ газ ацетилен,сутегі және басқа да заттар алу үшін,сол
сияқты отын
ретінде пайдаланылады.Мұнайға серік газдар химиялық өңдеуге арналған және жеке
көмірсутектер – этан,пропан,н-бутан т.б.бөлініп алады.Ал олардан қанықпаған көмір
сутектер
алады.
Достарыңызбен бөлісу: