Студенттің ПƏндік оқу- əдістемелік кешені
жүктеу/скачать 4.85 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.3.Иілгіш жүкті мəрімдер
| Полиспасттар
Полиспасттар деп арқан немесе тізбеумен орапөтетін қозғалмалы жəне қозғалмайтын қиынтықтар жүйесін атайды, олар күшті жеңу үшін- күшті полиспаста жəне жылдамдықты- жылдамдықты полиспастар жену үшін арналған. 7-сурет. Күшті жəне жылдамдық ұтатын блоктар. Көтеру механизмдерінде арқандағы күшті азайту үшін жəне бəсеңдеткіштегі беру санын төмендету үшін негізінде кушті полиспасттар қолданылады. Жылдамдықты полиспастар баяу жүрісты гидравликалық жəне пневматикалық механизмдерде қолданыс тапқан. Полиспастағы жиынтықтар қозғалмалы, кеңістікте жылжитын жəне қозғалмайтын болып бөлінеді. Күшті жəне жылдамдықты тəуелділікті екі типті полиспасттарды сəйкесті жылжымалы жиынтықтан көруге болады. Күшті жиынтыққа (36 а сурет) F керілу жəне арқанның тармақ жылдамдығы n s ондағы n- жүкті көтеру жылдамдығы жиынтық п.ə.к. Жылдамдықты жиынтыққа поршеньдегі күш жəне оның жылдамдығы тең болады Арқанды жиынтықтағы п.ə.к. тіректегі үйкеліске жəне арқанның қатақтығына кететін шығынды ескереді:у-0,18- тербеліс мойынтірек жиынтығында жəне 21-0,95- сырғанау мойынтірек жиынтығында. Біржақты полиспасттар. жоғарғы жиынтықтар қозғалыссыз кеңістікте, төменгі- қозғалмалы - түкпен бірге жылжиды. Қозғалыссыз полиспаста керілу күші арқанның əрбір тармағында бірдей: 25 ондағы m- жүк ілінген полипас тармақтар саны. Бір жақты полиспастқа m - жұпты немесе беру саны болып табылады. Жүкті көтеру кезінде жиынтықтағы шығын жəне иілу кезіндегі арқанның қатаңдығынан тармақтағы керілу бірқалыпсыз таралады: Жүктенің тепе-теңдік теңдеуі 8-сурет. Полиспастталар Полиспаст ПƏК-ін биіктікке R жүкті көтергендегі жұмыстың QR қолданылған жұмысқа қатынасы F mh ретінде: Егер тартылатын тармақ қозғалмайтын жиынтықтан түссе: 3.3.Иілгіш жүкті мəрімдер Иілгіш жүкті мəрімдіерге арқан жəне тізбеулер жатады. Болатты сымды арқандар жүккөтергіш машиналарда қолданылатын негізгі иілгіш мəлімдер типі болып табылады. Олар келесі екершеліктерге ие болады: жоғарғы беріктіп, үлкен емес қума массалары, барлық бағыттағы үлкен иілгішік, жоғары жылдамдықта жұмыс істеудің мүмкіндігі, жұмыстың , ұзақтық жəне сенімділік, үлкен серпімділігі үшін механизмдерде жəне металқұрылғыларында динамикалық жүктерді азайтады. Пайдаланудың шарттарына байланысты болат арқандардың көп əртурлі құрылымы болады. Арқандарды беріктігі жоғары болат сымнан жасайды, диаметрі 0,2-3 мм. (9 в.=1300…260 МПа), жүккөтергіш машиналарда u B =1600…2000 МПаарқандарын қолданады, өйткені үлкен қатаңды ұлғалды жəне ұзақтығы төмендейді. бұндай беріктікке көп елі суық сымдаудың 26 термалық жəне химиялық өндеумен үйлестіру кезінде қол жеткізіледі. Зауыттардың шығаратын арқандарының ұзындығы 250, 900, 1000 м. құрайды. Машиналардағы сымдар шүйкеге оралады, ал өзектің айналысындағы шүйкелер- арқанға. Егер сыртқы қабаттағы шүйкелердің үлкен диаметрлі сымдары бар болса, арқандар ұзақ қызмет етеді, бірақ олардың қатаңдығы көтеріледі. Арқандар III сортты болады: Ж. (жоғары), I жəне II. Олар келесі белгілермен сұрыпталады: 1. Өру түрімен əр жақты өруіндегі жеке сымдардың қабаттар арасындағы нүктелі жанасуы., арқанның бір жақты есудегі шектес сымдардың барлық ұзындықтағы түзу жанасуы (ТЖ), арқанның нүтелі- түзу жанасуы (НТЖ), онда сымның екі қабаты бір жақта есілген, ал үшіншісі- қарамақарсы жақта. 2. Есудің бағытты бойынша : оң жəне сол. 3. Есудің түрінен айқыш- ұйқыш, мұнда сымдар бір жаққа есілген, ал шүйкелер арқанға- қарамақарсы жаққа, бір жақты (параллелді) – сымдардың есу бағыты- шүйкелерге жəне арқандағы шүйкелер түйіседі, құрамаланған, онда шүйкелердегі сымдар қарама- қарсы бағытта есілген, ал арқандағы шүйкелер оңға немесе солға. 9-сурет. Болат арқандар. 4.Шүйкелер санымен: бір- , үш, бес, алты, жеті, сегіз жəне он сегіз шүйкелі. 9-шы суретте арқандардың келесі түрі берілген: 1.-алтышүйкелі НЖ 6x9, 2.- алтышүйкелі ТЖ 6x19, 3.- сегізшүйкелі ТЖ-Р-8x19, 4.- алтышүйкелі НЖТ-РО-6x36- металның өзегімен, 5.- үшжақшүйкелі, 6.-сопақшүйкелі, 7.- жалпақшүйкелі, и-с-радиалды қысылған шүйкелі, 8.- екіқабатты 12x7x6x19, 9.- айқыш- ұйқыш , 10.- біржақты, 11.- құрамаланған есу. Госгортехнадзор нормалары бойынша арқандар есептеуі максималды керілу жəне айырылысу күшін анықтауға келтіріледі, онымен арқандардың типі мен өлшемін таңдайды. Полиспаст арқанның бір тармағының номинальды жүкті көтеру керілісі: мұнда m-полиспастыңтармақ саны.Г п - полиспаст п.ə.к.. Айрылыс күші мұнда k- арқанның беріктегінің қор коэффициенті, k=5…6 – түккөргіштерге, k=9 адамы бар көтергіштерге. жүктеу/скачать 4.85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|