Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»



Pdf көрінісі
бет16/145
Дата16.11.2022
өлшемі6.11 Mb.
#465041
түріОқулық
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   145
сәулеттік материалтану

20
 
2.2 сур. Араланған материалдардың шалыстануы:а — тақтайлар: 1 
— кесінді; 2 — бүйірлі тақтайлар; 3 — ортаңғы тақтай; б — діңгек 
Маңызды 
сипаттама 
ретінде 
беріктік 
саналады, 
себебі 
конструкцияларда сүрек әртүрлі кернеулерді қабылдайды. Ол жүктеме 
әрекетінің бағыты мен жылдамдығы, сүрек түрі, оның тығыздығы, 
ылғалдығы мен ақаулардың болуына тәуелді.Мысалы, талшық бойынша 
қысуда беріктік көлденеңге қарағанда төрт-алты есе көп. Беріктік пен 
тығыздық тығыз байланысты. Жоғары тығыздықты сүректі (бүк, үйеңкі, 
алмұрт) оның беріктігі мен жақсы өңделуі үшін бағалайды.
Қаттылық ағаштың өсу жағдайы мен түріне байланысты, 
кеңістіктегі таңба диаметрі бойынша Бриннель әдісімен анықталады. 
Ол бағытқа байланысты болады. Түпбеттік қимада сүрек әдетте 
қаттырақ. Ядро жұқа сүрек қабатқа қарағанда қатты.Қаттылық 
тығыздыққа пропорциялы және ылғалдыққа кері пропорцианал.Сүрек 
қатты болған сайын, ол тозуға зақымдануы аз және оны өңдеу қиын. 
Ағаш өсетін және дамитын орта сүректің текстурасы мен түсіне ғана 
әсер етіп қоймайды, сонымен қатар, діңгектің жасалуы мен дамуынан 
ауытқуға алып келеді.Ол, өз кезегінде, сүректі қолдану саласына 
шектеулер енгізетін әртүрлі ақаулар шақырады. 


21
 
Сүрек 
ақаулары 
діңгек 
формасының 
дефекттері 
(без,сүйірлену),сүректің 
табиғи 
бірдей 
емес 
жасалуы 
(бұтақ, 
өзек,крень,бұратыла біткен сүрек), әртүрлі себеп бойынша оның негізінің 
біртұтастығынығ бұзылуы (жарықтар, шайырланған қалташалар, құрт 
жеген жер, шіріктер), биологиялық химиялық түрдегі боялау 
(көгеру,илеу),құрт-құмырсқалармен зақымданулар, бөтен қосылулар 
және т.б. болып бөлінеді.Барлығы 200-ден астам ақаулар бар. Олар тек 
қана ағаштың өсуі барысында пайда болмайды, сонымен қатар, сүректі 
сақтау мен өңдеу технологиясының бұзылуында пайда болады, және 
ағаш өнімдері мен құрылыстарын дұрыс емес қолдануда пайда болуы 
мүмкін.
Бұтақтар шыбықтардың өсуі жерінде пайда болады және сүректің 
құнын айтарлықтай төмендетеді. Олар құрылыстың біртектілігін 
зақымдайды және талшықтар мен жылдық қабықтардың қисаюына алып 
келеді, ол сүректің механикалық қасиетін төмендетеді, ал кепкеннен 
кейін олар негізбен байланысты үзеді және конструкцияны әлсіретеді. 
Сонымен қатар, бұтақ тұнық әрлеуге арналған сүрек текстурасының 
сыртқы түріне әсер етеді.
Талшықтың еңісі – талшық бағытының материалдың бойлық 
осінен(бұрын қиғаш қабат деп аталған) ауытқуы;барлық түрде 
кездеседі.Бұл ақау түріне бұратыла біткен сүрек ( талшықтардың 
толқынды орналасуы) мен бұрама (жылдық қабықтардың жергілікті 
қисаюы) жатқызылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   145




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет