6.5 Кесте: Қоршаған ортаны қорғауға жұмсалатын шығындар құрамындағы
экономиканың негізгі секторларының 2000 - 2006 жылдардағы орташа көрсеткіштері
Экономика секторы
Ауыл, орман, аңшылық шарушылықтары
1,1
0,1
2,1
Кен өндіру өнеркəсібі
56,3
42,0
69,1
Өндіріс
25,4
37,5
13,8
Энергетика, су ресурстары
9,1
14,2
4,3
Құрылыс
0,9
0,4
1,3
Көлік жəне байланыс
0,8
1,0
0,8
Бизнес-қызметтер
3,4
4,1
2,8
Мемлекеттік басқару
3,1
0,5
5,7
Барлығы: 100
100
100
Жалпы
көлемі
Ағымдағы
шығындар
Инвестици
я
Дерек көзі: ҚР статистика жөніндегі агенттігінің деректеріне негізделген
БҰҰ ЕЭК хатшылығының есептері: "Қоршаған ортаны қорғау жəне
Қазақстандағы тұрлаулы даму", Алматы 2005 ж. сондай-ақ БҰҰ ЕЭК
хатшылығына берілген тікелей мəліметтер
Ескерту: Мемлекеттік басқару басқа да коммуналдық, əлеуметтік жəне
тұрмыстық қызмет көрсетулерді қамтиды.
6.6 Кесте: Өнеркəсіптің қоршаған ортаны қорғауға 2004 жылы жұмсаған шығындары
өндірістің жалпы көлемінің %
Экономика секторы
%
Кен өндіру
0,5
Өндірісі
0,6
мыналарды қоса есептегенде
Кокс, мұнай өңдеу
2,2
Металаургия, метиздер
1,1
Химия өнеркəсібі
1,0
Энергетика, су ресурстары
1,3
Өнеркəсіп салалары бойынша
барлығы
0,6
Дерек көзі: ҚР статистика: жөніндегі агенттігі:
"Қоршаған ортаны қорғау жəне Қазақстандағы
тұрлаулы даму",Алматы 2005 г., 36 бет;
Статистикалық жылнама Қазақстан-2006,
кестелер 13.4, 15.3., БҰҰ ЕЭК есептері.
Облыстар бойынша ұсынылған, қоршаған ортаны ластаудың жоғары деңгейімен байланысты
экономикалық қызмет түрлерінің концентрациясындағы айырмашылықтар, қоршаған ортаны
қорғауға жұмсалатын шығындардағы аймақтық елеулі сəйкессіздіктен көрінеді (6.7 Кестені
қараңыз). Қазақстанның қоршаған ортаны қорғауға жұмсалған бүкіл шығындардың үштен екісі
2004-2006 жылдарда мұнай өндіретін бес облыстың үлесіне тиді. Олардың экологиялық
инвестициялық шығындардың жалпы құрылымындағы үлесі шамамен 80 пайызды құрады.
Тек Атырау облысында ған инвестициялық шығындардың жалпы көлемі 50%-дан астам
шамаға жетті. Бұл, ең алдымен, облыс аумағындағы атмосфераға шығарылатын
шығарындыларды азайту жөніндегі ойдағыдай шаралардан көрінді.
Мұнай өндірмейтін жəне өнеркəсіптің дамыған секторларына ие (көмір өнеркəсібі, мыс,
алюминий, болат жəне электр энергиясын өндіру) үш облыс қоршаған ортаны қорғауға
жұмсалатын бүкіл шығындардың 2004-2006 жылдар арасында ширекке жуығын құрады. Ауыл
шарушылығы ең жоғары дамыған алты облыстың үлесі шығындардың жалпы құрылымында
шамамен 11 пайызды көрсетті. Алматы мен Астана шығындарының үлесі небəрі 2,5 пайыз
ғана.
Облыстар бойынша осыншама үлкен айырмашылықтар сондай-ақ қоршаған ортаны қорғауға
Жан басына шаққанда жұмсалатын орташа жылдық шығындар құрылымынан да көрінеді, осы
6 Тарау: Қоршаған ортаны қорғауға жұмсалатын шығындар
135
көрсеткіштер 2004-2006 жылдар арасында Атырау облысында 544 АҚШ доллары, Ақмола
облысында 3 АҚШ доллары болды. Жан басына шаққандағы орташа шығындар мұнай
өндіретін аймақта өнеркəсіп секторының басқа салаларында маманданатын облыстардағы
осындай көрсеткіштерден төрт есе жоғары болды. Ал елдің ауылшарушылық аймағына
келетін болсақ, Жан басына шаққанда жұмсалатын шығындардың жоғары деңгейі Қостанай
облысында тіркелді. Жақсы дамыған ауылшарушылық қызмет түрлерімен қатар облыста
сондай-ақ ірі темір руднигі бар, өнекəсіптің тамақ жəне химия салалары дамыған.
Достарыңызбен бөлісу: |