730
«Молодой учёный» . № 23 (313) . Июнь 2020 г.
Молодой ученый O’zbekiston
Молодой ученый O’zbekiston
• муаллиф ишлайдиган кафедра номи
• муаллифнинг кафедрадаги лавозими
• муаллифнинг илмий даражаси
— мавзунинг базага қўшилган
санаси
— мавзуга оид калит сўзлар
— аннотация
— мавзуни ҳимоя қилинганлиги ҳақида маълумот
• ҳимоя қилган талаба ФИШ
• илмий раҳбар
• ҳимоя қилган сана
Юқори келтирилган маълумотлар асосида маълумот-
лар базаси лойиҳалаштирилди. Лойиҳалаштиришда нор-
мал форма қоидаларига риоя қилинди. Шу сабабли кате-
гория, кафедра, лавозим, илмий даража,
муаллифлар учун
алоҳида жадваллар ишлаб чиқилиши зарур. Ва бу жадвал-
лар асосий мавзулар жадвали билан логик боғланади. Асо-
сий жадвалда унга боғланган жадваллар ID рақамли сақла-
нади. Бунда қайталанадиган маълумотлар ўрнида рақамлар
қўйилади. Натижада маълумотлар базасининг ҳажми бир
қанчага камаяди.
Маълумотлар базасини лойиҳалаштирилгандан кейинги
босқич бу маълумотлар базасининг ўзини ишлаб чиқиш.
Кейинги босқич бизнинг вазиятга мос келадиган маълу-
мотлар базасини танлашдан иборат. Бунда биз маълумот-
лар базасига бўлган талабларни ҳисобга олган ҳолда яъни
базадан фақат бир фойдаланувчи фойдаланишини ҳисобга
олган ҳолда биз учун энг қулай ҳисобланган бу SQLite маъ-
лумотлар базаси. Бу маълумотлар базаси ўрнатилган маълу-
мот базаси бўлиб ҳисобланади.
Маълумотлар базаси учун
зарур бўлган маълумотлар аниқланди ва базанинг ўзи яра-
тилди. Маълумотлар базасини MyDb.sqlite деб номланди.
Базани яратгандан сўнг жадваллар яратилди. Жадвал-
ларни яратишда биз SQLite Studio 3.1.1 дастурий воситаси-
дан фойдаланилди. Бу воситанинг бир қанча қулайликлари
мавжуд бўлганлиги учун шунга ўхшаш бошқа аналоглари-
дан айнан шу дастурий восита танланди. Бу дастурда жад-
валларни яратиш, уларни маълумотлар билан тўлдириш гра-
фик кўринишдаги усулда ёки SQL буйруқлар асосида амалга
оширилиши мумкин. Шунингдек бу дастурий восита маълу-
мотларни кўриш, ўчириш ёки таҳрирлаш, жадвалларни им-
порт-экспорт қилиш ва бошқа бир қанча имкониятларга эга.
Маълумотлар базасидан
интерфейс орқали фойдала-
ниш бу энг қулай усул бўлиб ҳисобланади. Интерфейс-
ларларнинг турли кўринишлари мавжуд бўлиб улар веб-
илова, windows form application, мобил илова ва бошқалар.
Биз ишлаб чиқмоқчи бўлган маълумотлар базасидан фақат
бир жойдан бир фойдаланувчи фойдаланганлиги сабабли
бизга веб-илова ёки мобил илова кўринишидаги интерфейс
шарт бўлмайди. Шу сабали интерфейс учун windows form
application кўриниши танланди.
Буни амалга ошириш учун
эса ҳар хил вариантлар мавжуд. Масалан, Delphi, Java, MS
Visual Studio ёки бошқа дастур ишлаб чиқиш муҳитлари-
дан фойдаланиш мумкин. Маълумотлар базаси учун SQLite
танланганлиги ва интерфейс содда бўлганлиги учун биз MS
Visual Studio муҳитида C# дастурлаш тилида windows form
application ни танладик.
Маълумотлар базасига дастлабки маълумотлар кири-
тилди ва дастур тестдан ўтказилди. Дастурни тестлаш жа-
раёнида юз берган хатоликлар бартараф қилинди. Дастур
университетда битирув
малакавий ишларини юритиш
бўйича масъул ходимга тақдим қилинди ва дастлабки на-
тижалар олинди.
Адабиёт:
1. D. U. A First Course in Database Systems / D. U. Jeffrey, Widom Jennifer. — 3 ed. — : Pearson, 2008. — 1240 c.
2. Hector Garcia-Molina Database Systems: The Complete Book / Garcia-Molina Hector, Ullman Jeff, Widom Jennifer. — :
Prentice Hall PTR, 2002. — 1240 c.
3. Benjamin Perkins, Jacob Vibe Hammer, Jon D. Reid. Beginning C# 6 Programming with Visual Studio 2015. Wiley / Wrox.
2015.
Достарыңызбен бөлісу: