Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й к ар гу әож кбж



Pdf көрінісі
бет191/441
Дата16.05.2023
өлшемі3.59 Mb.
#473784
түріОқулық
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   441
Okulik XX kazak adebiet

ІІ БӨЛІМ. Қазақ әдебиеттану ғылымының туу дәуірі 1900-1904 жж.)
қамтамасыз етіліп, әдебиет саба-
ғын жоғарғы кластарда тарихи-
әде биет тік курс болып оқыту қа-
жеттігі айқын сезіле бастауы қазақ 
әдебиеттану ғылымының нақты ту-
ғандығын, енді даму жолына бет 
бұрғандығын көрсетеді. 1939 жылы 
Ш. Кәрібаев пен А. Көшімбаев мек-
тептегі әдебиет сабағының жаңа 
бағ дарламасын жасап, оны мұғалім-
дердің, әдебиетшілердің мәжілісі-
не талқыға салды. Онда 8, 9, 10 сы-
ныптарда әдебиетті оқыту тарихи-
әдебиеттік курс принципінде жү-
руін ұсынып, қазақ әдебиеттану 
ғылымының алдына қазақ әдебиеті 
тарихының даму жолдары, көрнекті 
өкілдері және әр дәуірлері тура-
лы жүйелі білім беретін, нақты ғы-
лыми қорытындылар жасалған оқу 
құралдары мен оқулықтар жасау 
міндетін қойды. Қазақ ССР ха лық 
комиссариаты бекіткен осы бағ-
дарламада ХХ ғасырдағы қазақ 
әдебиетінің тарихынан екі оқулық 
жасау көзделінген. Бірі – Октябрь-
ге дейінгі әдебиеттің даму процесін 
баяндаса, екіншісі, қазақ совет әде-
биетінің туу, қалыптасу кезең дерін 
тексеруге тиіс болды. Осы мін дет 
негізінен Е. Ысмайыловқа жүк те-
лінді.
Е. Ысмайыловтың осындай дәуір 
талабынан туған «ХХ ғасырдағы 
қазақ әдебиеті» оқулығында мы-
нандай дәйектеме берілген: «Бұл 
еңбек ХХ ғасырдың алғашқы 
15-16-жылындағы қазақ әдебиеті-
нің тарихынан жазылған алғашқы 
ең бек деуге болады. Мұның үстіне, 
ХХ ғасырдың революцияға де-
йінгі қазақ әдебиеті бір өрісті әде-
биет емес, тіл, түр жөнінде де, 
стиль және идеялық мазмұн жөні-
нен де бірнеше ағымдарға жік тел-
ген, кейбір бұқарашыл деген ақын-
жазушылардың кейбір шығарма-
ларында да буржуазияшыл-ұлтшыл-
дық сарындағы қайшылықтар бар. 
Міне, бұл сияқты бұрын зерттел-
меген әдебиет тарихынан мектеп 
оқушыларының білім көлеміне сәй-
кестіріп программа бойынша оқу 
құралын жазып шығару, әрине, оңай 
жұмыс емес. Сондықтан, тұңғыш 
жазылған бұл сияқты әдебиет оқу 
құралында кемшіліктер мен қателер 
болуы мүмкін. Кітаптың келесі ба-
сылуында түзетіліп, стабильдік оқу 
құралы болып шығуы үшін жал пы 
оқулықтар мен мұғалімдер жұрт-
шылығы кемшіліктерін көрсетіп, ат 
салысып көмегін тигізер деп сенеміз» 
[54, 2].
Осы оқулықта ХХ ғасыр басын-
дағы қазақ әдебиетінің даму процесі 
біршама тарихи-әдеби шындыққа 
негізделіп жазылғанын, соны прин-
цип негізінде ғылыми пікір тұжы рым-
далғанын байқаймыз. Е. Ысмайы-
лов революция қарсаңындағы қазақ 
әдебиетінің даму жолын іштей жік-
тей, жүйелей, ақындар шығармала-
рын түгелдей болмағанмен, солар дың 
Ре
по
зи
то
ри
й К
ар
ГУ


209


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   441




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет