ИАБАҚЫЛАРҒА ҚАРСЫ КҮРЕС ЖЫРЛАРЫ
Будыраштар да құтырып,
Алпауыт ерлер жұтынып,
Жорыққа шықты жапырып,
Қанымызды біздің төкпекке.
Тасаға дұшпан тірелді,
Біздерге елші жіберді,
Қабағы қатып түнерді,
Батырлар біздің жиылды.
Тасалап келді жылғаны,
Жауласу жанын тырнады,
Ағайыншылық қылмады,
Жан-жақтан əскер құйылды.
Ертістің суын жайлаған,
Найзасын кекке қайраған,
Имектер серттен таймаған,
Бет алар бізге олар да.
Келісім жасап сынады,
Серттесіп уəде қылады,
Ханнан көмек сұрады,
Басмылдар да жиылды.
Күн аптабы есті алар,
Бізді сынап қас болар,
Қара көзге жас толар,
Халыққа сондай қиын-ды.
ЕРЛІКТІ АҢСАУ
Жорық сап түнде көшелік,
Ямардың суын кешелік,
Бұлақтан қанып ішелік,
Жаудың бəрі қуылсьн.
Жүйрікпен таңда жөнейік,
Будыраштың қанын төгейік,
Басымыл бегін көрейік,
Жігіттер түгел жиылсын!
Қиқулап атпен шабайық,
Семсер мен қалқан алайық,
Дұшпанға ойран салайык,
Аш жанынан түңілсін.
Қоршайық жаудың қамалын,
Құртайық айла-амалын,
Қиратып қару-жарағын,
Қалжырап жерге бүгілсін.
Тоқты мен бөрі тең өссін,
Хандар мен ерлер кеңессін,
Əділет тусын, ел өссін,
Қайғы жерден қуылсын.
Бір қауым боп ол келді,
Сыйға тартты ел-жерді,
Мұнда тұра берген-ді,
Қойдан жуас жүрген-ді.
36
37
Бір кез атын баптады,
Əскерлері қаптады,
Бізді қырып, шапқалы,
Мұндай күшке кім шыдар?
Күресте ерлер табысар,
Өштесер де қағысар,
Бір-бірімен алысар,
Кеуделерде от жанып.
Алыптар өңшең жұлқысар,
Қандарын төгіп қырқысар,
Намысты бірге жыртысар,
Өлімге жебе оқталып.
Əл жеткенше алысты,
Ұрандаспен табысты,
Қас батырдай қарысты,
Бізден өшін алмаққа.
Есін жиып отырды,
Санын соғып өкінді,
Мұндай ерді кім жеңер?!
Мен дұшпаннан саспадым,
Жауды малдай жасқадым,
Домалаттым бастарын,
Кім тоқтатар мені енді?
Айқастарда алыстым,
Ұлыларын жаныштым,
Жау алдында қарыстым.
«Сазайыңды тарт!» – дедім.
Талықсыды ол жаралы,
Қаны жерге тамады,
Тауға шығып барады,
Оған енді кім жетер.
Түсті жаудың қыраны,
Азап шекті, жылады,
Өкініштен құлады,
Тастай қатар қайғыдан.
Қаны ағып жосылды,
Денесі оққа тесілді,
Өліктерге қосылды,
Шыққан күні батты енді.
Үзілді оның жас демі,
Тұтқын болды əскері,
Быт-шыт болды істері,
Сөзін оның кім тыңдар?
Оғырақтармен жауласты,
Ақыры өзін қан басты,
Тұтқын болды албасты,
Құл боп енді сатылар.
Жау қамалы алынды,
Қызыл байрақ қағылды,
Дұшпан шөптей шабылды,
Құтылмайды қашса да.
Талқандадым ерлерін,
Қансыратты шеңгелім,
Алтындарын теңдедім,
Бізден өтер жау бар ма?
6
Меніменен кеңесті,
Білігі оның теңесті,
Жауларымен егесті,
Домалатып бастарын.
Жауды талай қуған-ды,
Қоршап алып қырған-ды,
Шашын талдап жұлған-ды,
Аш бөрідей батырлар.
7
Əрең алды тат демін,
«Енді осылай жат!» − дедім,
«Сазайыңды тарт, – дедім, –
Ит пен құсқа жем болып».
Жауды көріп қашпадың,
Ямардан неге аспадың,
Байлықты неге шашпадың?
Өз обалың — өзіңе!
Жауды шөптей жапырдым,
Қанын судай сапырдым,
Өлім зəрін татырдым,
Сонда түсі қуарды.
38
39
8
Басмылдар қолын қамдады,
Арсыланға барғалы,
Қауіпке толы жан-жағы,
Зəре-құттары қалмады.
«Елім» деп соққан жүрегі,
Түріктің ол да ұлы еді,
Тілегін халқы тіледі,
«Қолдағай, – деп,– тəңірім!».
9
Шаң басып қарлы шыңымды,
Жау қаптады қырымды,
Ер Ая оған жүгірді,
Ұялып сосын тығылды.
10
Басына оның жауған оқ енді тоқтай ма,
Мен айттым: «Саған осыдан ешбір жоқ пайда».
Ерте айтпадың тілегіңді, қалдың жай,
Қаның енді жерге сіңер жаңбырдай.
11
Бұлақ бойын өрледім, қалың қамыс
жан-жағы,
Жараланған қолымды қамыс тіліп
қандады.
12
Арғымаққа мінгізіп,
Бес қаруды ілгізіп,
Мəрт мінезбен жүргізіп,
Жауға қарсы сал мені!
Достарыңызбен бөлісу: |