80
1. Отбасы мен мектеп арасындағы қарым-қатынас
білім алушылардың
үлгерімі мен жетістіктеріне бағытталуы керек. Мұғалімдер мен отбасылардың
бірлесіп жұмыс істеуінің және үйлестірудің себебі – білім алушылардың оқу
мүмкіндіктері мен үлгерімін және мектептегі жетістіктерін кеңейту. Сондықтан
отбасы мен мектептің өзара әрекеттесуі әр бала мен жасөспірімдердің дамуы
мен білімін жақсарту үшін не істей алатындығына назар аударады.
2. Отбасылар білім алушылардың оқу мақсаттарына қол жеткізуде тең
серіктес болып табылады. Мұғалімдер отбасы мен мектеп арасындағы қарым-
қатынасты құру
балаларды оңтайлы академиялық, әлеуметтік және
эмоционалды оқыту үшін қажет деп санайды.
3. Мектепішілік және мектептен тыс уақыт білім алушылардың
үлгеріміне әсер етеді деп саналады. Білім алушылардың мәселелерін сипаттау
кезінде отбасылық және мектеп контекстерінің өзара әсері ескеріледі. Мектепте
қабылданған шешімдер отбасына әсер етеді және керісінше.
4. Әр түрлі параметрлерде баланың мінез-құлқы туралы ақпарат алмасу
бағаланады. Әрбір серіктес баланы бірінші кезекте бір жағдайда көретінін және
баланың басқасында қалай әрекет ететінін түсінетінін мойындайды. Балаларды
бақылаудағы айырмашылықтар күтіледі (мысалы, бала үйде күнделікті бірдей
әрекет етпейді) және әрекеттесуді бағалау және жоспарлау құнды.
5. Ынтымақтастық білім алушылардың білім алуына оң әсер етеді.
Мұғалімдер мектепте отбасынан немесе отбасында мектептен гөрі көп нәрсеге
қол жеткізе алады деп санайды. Олар сондай-ақ теңдікке (тыңдауға,
құрметтеуге және бір-бірінен үйренуге дайын) және тепе-теңдікке (балалардың
оң нәтижелерін жақсарту үшін білім, дағдылар мен идеялардың үйлесімі)
сенеді.
6. Отбасылар шешім қабылдауда белсенді серіктес болуы керек.
Мұғалімдер ата-аналармен бірге шешім қабылдаудың маңыздылығына сенеді.
Олар ата-аналармен кездесуден бұрын жеке
жиналыстарда шешім қабылдау
сияқты тәжірибеден аулақ болады. Мұғалімдер ата-аналардың тәжірибесін
мақұлдайды және олардан үнемі көмек сұрайды. Мұғалімдер білім алушыларды
оқытумен байланысты мәселелерді шешу кезінде ата-аналарды тарту керек деп
санайды.
7. Мәселелер өзара бірлесіп және бір-бірін кінәламай шешіледі. Білім
алушылар мектептегі қиындықтарға тап болған кезде, мектеп қызметкерлері
мен ата-аналар екі жақты қарым-қатынас қажет екенін түсінеді. Отбасылар мен
мектеп қызметкерлері балалардың мінез-құлқын тиісті жағдайларда
көретіндерін түсінеді, сондықтан екі жақ та өз үлестерін қосуға мүмкіндік
алғанға дейін негізгі шешімдерден бас тартады.
Кінә тек отбасына немесе
мектепке жүктелмейді.
8. Мәселелерді шешу оң, күшті бағдарға негізделген. Отбасы мен мектеп
қызметкерлері арнайы модель бойынша жұмыс істейді және жеке тұлғаның
күшті жақтарына (мұғалімдер, ата-аналар, білім алушылар) назар аударады.
Мектеп қызметкерлері ата-аналарды білім беру мәселелерін шешуге арналған
ресурстар ретінде қарастырады. Бірлескен мәселелерді шешуге бағытталған
81
күш-жігер мектеп қызметкерлері мен отбасылардың бірге жұмыс істей
алатындығына оптимизмді қалыптастыруға көмектеседі.
9. Отбасы мен мектеп арасындағы қарым-қатынас уақыт өте келе дамып,
сақталады. Отбасы мен мектеп арасындағы қарым-қатынас үздіксіз процесс.
Отбасы мен мектеп мұғалімдері бүкіл оқу жылында
өзара мәселелерді шешу
және балалар мен жасөспірімдердің үлгерімін жақсарту үшін өзара қолдау
көрсету үшін бірге жұмыс істейді. Осылайша, мұғалімдер алғашқы жылдан
бастап ата-аналармен серіктес ретінде жұмыс істеу – кейінгі жылдары
серіктестікті нығайтатынын түсінеді.
Әрбір оқу тоқсанының қорытындысы бойынша ата-аналар қауымдастығы
алдында қоғамдық тыңдауларды (ашық баяндамалар) және қамқоршылық
кеңестердің жария есептерін, жас ата-аналардың жалпыұлттық сынып сағатын
(Білім күні) өткізу дәстүрлі болып қала береді.
Бұдан басқа, жүйелі негізде
«Менің отбасым», «Отбасы жылы», «Жазда бүкіл отбасымен бірге» фестиваль-
конкурстарын; слеттер, ата-аналар комитеттерінің форумдарын, «Жылдың үздік
ата-аналар кеңесі», «Жылдың үздік Қамқоршылық кеңесі» конкурстарын өткізу
ұсынылады»; спорттық іс-шаралар: «Әкем, анам және мен – спорттық отбасы»,
«Көңілді старттар» үлкен жарыстар (білім алушылардың ата-аналары және
мұғалімдер командалары). Жалпы білім беру ұйымдарында «Әкелер кеңесін»,
«Аналар кеңесін», «Аталар кеңесін» және «Әжелер кеңесін» құру білім
алушылардың отбасылық тәрбие мәселелеріндегі ата-ана жауапкершілігі мен
құзыреттілік деңгейін арттыруға ықпал ететін болады.
Баланың жан-жақты іс-әрекеті жүйесін мақсатты құру және дамыту
ретінде жүзеге асырылатын білім беру процесін
басқаруды ата-аналар мен
мұғалімдер жүзеге асырады. Сонымен қатар, баланың ішкі қажеттіліктерін,
оның саналы ұмтылыстарын ескеру ерекше маңызды. Қажеттіліктер шеңберінің
өсуі, жеке тұлғаның қажеттілік-мотивациялық қалыптасуының дамуы,
көптеген формалар мен әдістер арқылы кішкентай кезінен отбасында тәрбиенің
бастауын алады. Осы мақсатта отбасылық тәрбие бала өмірінде маңызды рөл
атқарады.
Достарыңызбен бөлісу: