Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық


-сурет. Оидиум ауруына шалдыққан жҥзім жапырақтарының



Pdf көрінісі
бет220/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

187-сурет. Оидиум ауруына шалдыққан жҥзім жапырақтарының 
кӛрінісі: (сол жақта – жас жапырақтары; оң жақта – ауру меңдеген 
жапырақтары) 
 
Ауруға шалдыққан ӛсімдік жапырағының үстіңгі бетінде сұрғылт 
түсті жеңіл ӛңез пайда болады. Ол ӛсе келе жапырақтың астыңғы бетіне, 
сағағына, кейін ӛркеніне таралады. Біраздан кейін жапырақтың 
залалданған ұлпа бӛліктері жансызданып, түсі қоңырайады. Бұндай 
жапырақтар сынғыш келіп, жиегі үстіне қарай қайырылып, қурайды. 
Кеселге шалдыққан ӛркен бетінде ӛңез пайда болып, оның 
астындағы ұлпалардың түсі қоңырайып, жайылган дақ түзеді. Күзге таман 
ӛңез тығыздалып, ӛркендер қызыл-қоңыр түске енеді. 
Залалданған жидек бетін ақ ұнтақ ӛңез басып, оның астында майда 
дақтар пайда болады. Ерте залалданған жидектердің ӛcyi тежеліп, қурап, 
вегетацияның соңына дейін ӛсімдіктен түспейді. Кеш залалданған 
жидектер жарылып, ішіндегі тұқымы кӛрініп, басқа микроорганизмдердің 
әсерінен шіриді (188-сурет). 
188-сурет. Оидиум ауруына шалқықан 
жҥзімнің дертті жемістері 
 
 
 


299 
 
 
 
 
 
Ауру қоздырғышы – Uncinula necator Burril. саңырауқұлағы. 
Аңфрауқұлақ жіпшумақтары залалданған мүшеде дамып, бетінде қалың 
конидиятасушыларын түзеді. Конидиялары бip клеткалы, түссіз, эллипс 
тәрізді. Олар ауа толқынымен жеңіл таралып, тіршілігі 6 сағатқа созылады. 
Конидиялар жіпшеге ӛніп, одан жіпшумақ дамып, аппрессорийлерімен 
ұлпаға бекиді. Олардан клетка ішіне гаусториялары еніп, саңырауқұлақты 
қоректендіреді. Инкубациялық кезеңі ауа райына байланысты 4-12 күнге 
созылады. Саңырауқұлақтың дамуына қолайлы температура – 20-25°С, 
ылғалдылық – 50-80%. 
Күзде жапырақтар мен ӛркендерде клейстотецийлер түзіледі, бірақ 
олар тез ыдырап, инфекцияны таратуда маңызды орын алмайды. 
Саңырауқұлақ жіпшелері қабық астында, бүршіктерде, ӛркен кӛзшелерінде 
қыстап шығады. 
Республиканың оңтүстік-шығысында аурудың алғашқы белгілері 
шілде айында, ал қоздырғыштың дамуына қолайсыз жылдары тамыздың 
eкіншi жартысында білінеді. 
Ауру ӛте зиянды. Кейбір жылдары ӛнімнің 30-50%, ал шара 
колданылмаса тұтас жойылуы мүмкін. Егер ауру бірнеше жыл қатарынан 
дамыса, онда жүзімдіктер әлсіреп, ӛркендері нашар дамып, жетілмей
қурап, алғашқы күзгі суықта (-2, -3°С) үсікке шалдығады. Жүзім түптерінің 
ӛнімі тӛмендеп, қыстың қолайсыз жағдайларының әсерінен толық 
жойылуы мүмкін. Залалданған жидектер шарап ӛндіруге жарамсыз. Ауруға 
шалдыққан жидектердің құрамындағы қант мӛлшері азаяды. Ерте пайда 
болған аурудың зияндылығы артады. Кеш залалданған ӛсімдіктің 
жапырағы мен шиені (жас ӛркені) ауруға шалдығып, жидектері сау қалады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет