Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев
жүктеу/скачать 2.15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Көпір Көпір, pons
| Артқы ми
Артқы мидың , metencephalon, құрамына вентралды орналасқан көпір, және дорсалды орналасқан мишық кіреді. Омыртқалылар эволюциясында көпір мен мишықтың түзілуі сүтқоректілерде күштірек дамыған статокинетикалық және есту қызметінің жетілуімен тығыз байланысты болды. Көпір мен мишықтың құрылымдық дамуы, үлкен мидың эволюциялық күрделенуімен қатар жүрді. Көпір Көпір, pons, (Варолий көпірі) мидың төменгі бетінде орналасқан көлденең жолақтанған жалпақ құрылым. Ол алдынан үлкен ми аяқшасымен, артынан – сопақша мимен шекараласады. Көпірдің бүйір жақтарын ың орта тұсында, одан , үшт ік нерв шығады. Ол, мишықтың ортаңғы аяқшалары, pedinculus cerebellaris medius, мен көпірдің шекарасы болып табылады. Көпір мен пирамида арасында әкететін нерв, n.abducens, ал сәл артқа және латералды бет нерві, n.facialis, мен кіреберіс-ұлу нерві, п.vestibulocochlearis, шығады. Көпірдің вентралды бетінің ортасынан аттас артерия өтетін базилярлық жүлге, sulcus basilaris, өтеді . Көпірдің дорсалды беті ромбтәрізді шұңқырдың жоғарғы бөлігін түзеді. 266 Көпірді көлденең кесіндіде алдыңғы және артқы бөліктерге бөледі, олардың шекарасы трапециятәрізді дене, corpus trpezoideum, деп аталатын көлденең орналасқан нерв талшықтары арқылы өтеді. Ол есту анализаторының талшықтарынан түзілген. Көпірдің алдыңғы бөлігі, pars ventralis, немесе негіздік бөлігі, pars basilaris , бойлық төмендеген өткізгіш жолдардан және көлденең нерв талшықтарынан тұрады. Бойлық талшықтар, көпірді үлкен ми қыртысымен байланыстыратын қыртыс-көпір жолынан, tr.corticopontinus, және ортаңғы жазықтыққа жақын шоғырлана орналасқан пирамидалық жол , tr.pyramidalis , талшықтарынан түзілген. Соңғысы үлкен ми қыртысынан қарсы жақтың бассүйектік нервтеріне баратын қыртыс-ядролық жолға, tractus corticonuclearis, жұлынның өз және қарсы жағының қозғалтқыш ядроларына баратын қыртыс-жұлындық алдыңғы және латералды жолдарға, tr.corticospinales anterior (ventraleis) et lateralis, бөлінеді. Қыртыс- көпір жолы көпір ядроларында, nuclei pontis, аяқталады. Бұл ядролардан басталатын көпір-мишық жолы, tr.pontocerebellaris, көпірдің алдыңғы бөлігінің негізгі массасын құрайтын көлденең талшықтар, fibrae pontis transversae, түзеді де, мишықтың ортаңғы аяқшасының құрамында өтіп, көпірді мишықпен байланыстырады. Көпірдің артқы бөлігінде, pars dorsalis pontis, сопақша ми түзілісінің жалғасы болып табылатын торлы түзіліс; V,VI,VII және VIII жұп бассүйек нервтерінің ядролары («ромбтәрізді шұңқырды» қараңыз) орналасқан . Сонымен қатар үштік нервтің жұлындық, ортаңғы милық ядролары және кіреберіс ядроларынан басталып, көзқозғалтқыш, шығыршық, әкететін, қосымша нервтердің ядроларын қосатын медиалды бойлық буданың талшықтары орналасқан. Медиалды бойлық буда, fasciculus longitudinalis medialis, көз алмасы мен бастың үйлесімді қозғалысын қамтамасыз ететін, жоғарылаған және төмендеген талщықтардан тұрады. Көпірдің дорсалды бөлігінде негізінен жоғарылаған өткізгіш жолдар: медиалды және латералды ілмек, ауырсыну және температура сезімталдығының және т.б өткізгіш жолдар өтеді. Сонымен қатар төмендеген: қызыл ядро-жұлын дық , төбе -жұлын дық және торлы-жұлын дық жолдар орналасады. Олар жұлынның сұр затының алдыңғы мүйізінің қозғалтқыш жасушаларында аяқталады. Трапециятәрізді денені кіреберіс-ұлу нервінің (ҮІІІ жұп) ұлулық ядросы мен трапециятәрізді дене ядро лары ның жасуша лары нан шығатын есту жолының талшы қтары түзеді . Трапециятәрізді дене талшықтары көпірдің қарама-қарсы жағында латералды және жоғарғы жаққа иіліп латералды ілмек, lemniscus lateralis, деп аталатын жол түзеді («Есту ағзаларын» қараңыз). |