344
ортасын қҧра отырып, сын тҧрғысынан ойлау, зерттеу жҧмыстарын жҥргізу,
тәжірибе жасау, АКТ қолдану, коммуникативті қарым-қатынасқа тҥсу, жеке,
жҧппен,
топта
жҧмыс
жасай
білу,
функционалды
сауаттылықты,
шығармашылықты қолдана білуді және оны тиімді жҥзеге асыру ҥшін қажетті
тиімді оқыту әдіс-тәсілдерді (бірлескен оқу, модельдеу, бағалау жҥйесі,
бағалаудың тиімді стратегиялары) қолдану болып табылады. Жаһандану
заманында жас ҧрпақтың жаңаша ойлау қабілетін, белсенділігін арттыру,
білімге деген қҧштарлығын ояту, ӛмірінде оны қолдана білу, отансҥйгіштік
қасиетін одан әрі дамытуға бағыттау – ҧстаздардың басты міндеті [1].
Жаңартылған білім беру бағдарламасының дәстҥрлі
бағдарламадан
ерекшелігі:
1. Пән мазмҧнының спиралді қағидатпен берілуі. Яғни пән мазмҧны
қарапайымнан кҥрделенуі;
2. Блум таксономиясы бойынша оқу мақсаттарының иерархиясы;
3. Бір білім беру аясындағы және пәнаралық байланыстарды жҥзеге асыру
мақсатында «ортақ тақырыптардың» берілуі;
4. Оқу ҥдерісін ҧзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді
жоспарлар арқылы ҧйымдастыру;
5. Оқытудың тәрбиелік әлеуетін арттыру, оқушының адамгершілік-
рухани қасиеттерін қалыптастыру;
6. Білім беру деңгейлері аралығында пән бойынша сабақтастықты
ескеруге мҥмкіндік беретін толық оқу курсы бойынша педагогикалық
мақсат қою;
7. Бӛлімдердің мазмҧны мен ҧсынылған тақырыптардың уақыт талабына
сәйкес келуі, әлеуметтік дағдыларды қалыптастыруға
назар аударылуы;
8. Оқытудағы жҥйелі-әрекеттік ҧстаным (оқушының білім алу ҥдерісіне
белсенді қатысуы) [2].
Жаңартылған білім беру бағдарламасының негізгі міндеттеріның бірі оқу
мақсатына жету ҥшін критериалды бағалау жҥйесін енгізу. Критериалды
бағалау кезінде оқушылардың ҥлгерімі алдын-ала белгіленген критерийлердің
нақты жиынтығының кӛмегімен ӛлшенеді. Бҧл бағалау тҥрі оқушылардың
ҥлгерімі сыныптастарының ҥлгерімімен салыстырмалы тҥрде бағаланатын
нормаға негізделген бағалаудан ерекшелінеді. Оқушылардың пән бойынша
ҥлгерімі екі тәсілмен бағаланады:
1. Қалыртастырушы бағалау.
2. Жиынтық бағалау.
Жиынтық бағалау белгілі бір оқу кезеңінде оқу бағдарламасының
мазмҧнын меңгеру деңгейін тіркеу, анықтау ҥшін жҥзеге асырылады. Жиынтық
бағалау
тоқсан барысында, тоқсан соңында, және білім беру деңгейін
аяқтағанда жҥргізіледі. Жиынтық бағалау бойынша ҧпай қойылады. Баға
туралы шешімді мҧғалім бағалау критерийлеріне сәйкес қолданады. Әр білім
алушының жҧмысы бойынша дискрипторлар немесе ҧпай қою кестелері
кӛмектеседі.
345
Оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау әдісі кӛптеген шет
елдерде кең таралған, ӛйткені бҧл технология барынша шынайы,
нақты және
валидті болып табылады. Критерийлер арқылы бағалау оқушыларды оқу
тапсырмаларын барынша сапалы орындауға ынталандырады, білімін
тереңдетіп, кеңейтеді, осылайша, оқушылардың ойлау қабілетінің деңгейін
кӛтереді және олардың психикалық ҥдерісіне ықпал етеді.
Сонымен қатар
оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау оқыту, оқу және
бағалаудың ӛзара тығыз байланысына негізделген және оқу ҥдерісін
ҧйымдастыруға бірыңғай кӛзқарасты қамтамасыз етеді (Бойл және Чарльз,
2010). Бҧл бағалаудың барлық элементтерінің арасында теориялық негіздеме
және ӛзара байланыс болуын қажет етеді (оқу мақсаттары, тҥрлері, қҧралдары
және бағалау нәтижелері), бҧл тәсілдің практикалық маңызы мен тӛмендегідей
артықшылықтарын кӛрсетеді:
оқушының жеке тҧлғасы емес, оның орындаған жҧмысы бағаланады;
оқушының жҧмысы оларға алдын ала белгілі бағалау критерийлері
бойынша бағаланады;
баға оқушылардың нені оқығанына қарай қойылады,
себебі бағалау
критерийлері нақты оқу мақсаттарын сипаттайды;
баға қоюдың нақты алгоритмі оқушыға белгілі, соған сәйкес оқушы
ӛзінің оқу ҥлгерімін ӛзі анықтап, ата-анасына хабарлай алады;
оқушылардың ӛзін-ӛзі бағалауға және оқуға деген ынтасы артады.
Бағалау ағымдағы және қорытынды оқу кезеңдерінде оқушылардың
ҥлгерімі жайлы ақпарат беретін білім беру ҥдерісінің маңызды бӛлігі болып
табылады. Бағалау тәсілдері пәннің мазмҧны мен критериалды бағалаудың
тҥріне сәйкес ӛзгешеленуі мҥмкін.
Достарыңызбен бөлісу: