342
Жаңа стандарттар қҧзыреттілік
тәсіліне негізделген, соған сәйкес оқу
бағдарламаларының қҧрылымы ӛзгерді: міндетті меңгерілуі тиіс белгіленген
оқу
материалынан емес, кҥтілетін нәтижеге қарай әрекет жасаймыз. Бҧл білім
алушының қабылдауы ӛзгергенін, яғни басым авторитарлықтан ынтымақтастық
оқытуға кӛшуді білдіреді [1]. Оның бір жолы – білім алушы қызметін
жандандыру тәсілдерін пайдалану, оларға барынша дербестік беру.
Оқу процесін ҧйымдастырудың
қазіргі заманғы тәсілдеріне, әдістеріне,
технологияларына:
1. Зерттеушілік тәсілі.
2. Қҧндылықтарға бағытталған тәсіл.
3. Іс-әрекеттік тәсіл.
4. Саралап оқыту тәсілі.
5. Қҧзыреттілік тәсілі.
6. Жҥйелі-әрекеттік тәсілі.
7. Коммуникативтік тәсіл.
8. Интегративтік тәсіл.
9. Жобалау тәсілі.
10. Кейс-стади.
11. Модульдік оқытуды жатқызуға болады.
Оқу процесінде білім алушының бойында тҧлғалық қҧндылықтар жҥйесін
қалыптастыруды мақсат ететін 8-сыныптағы қазақ әдебиеті пәнінің «Махаббат
пен абырой» 3-бӛліміндегі Б. Момышҧлының ―Ҧшқан ҧя‖ шығармасындаағы
материалдық және рухани қҧндылықтарды заманауи тҧрғыда
салыстырып,
жаңашылдығына баға беруде «оқытудағы қҧндылықтарға бағытталған тәсіл»
тҧлғаның ӛз әрекетінде жекелеген қҧндылықтарды (қҧндылықтарға бағдарлану
қабілеттілігі) бағдар ретінде таңдап алу қабілеттілігі (қасиеті), сондай-ақ
оларды ӛзінің жеке әлеуметтік маңызды қҧндылықтары ретінде сезіну және
қабылдау қабілеттілігін арттыруда оңтайлы болып танылады. «Ҧшқан ҧя»
идеясы мен бҥгінгі заман ҥндестігін «Коллаж әңгіме» арқылы оқушылар тҥрлі
тҥсті суреттері бар журналдардан әр тҥрлі
суреттерді қиып алып, флипчартқа
жабыстырып, тақырыпқа қатысты әңгіме қҧрастырады, ҧлттық дҥниетанымға
байланысты кейбір детальдарға талдау жасай келе: «Шығарманың
жаңашылдығы неде?» деген сҧраққа жауап іздейді [2]. Шығармадағы рухани
қҧндылықтар, повестегі қазақ халқының отбасылық дәстҥрлері, автор
естеліктеріндегі әже, әке, әпке сынды туыстық қарым-қатынас пен ҥлкенге
қҧрмет туралы автор пікіріне ӛз пайымдарын жасайды.
Ширату жаттығу
кезеңінде ―.....10 сӛзді атаңыз‖әдісі арқылы шығармада кездесетін әдет-ғҧрып,
салт- дәстҥрге қатысты 10 сӛзді айтса, автор бейнесі мен кейіпкердің тілдік
қарым- қатынасын ―Ойлан-жҧптас-бӛліс‖ тәсілі арқылы талдаса, ―Кӛршіме
айтамын‖ әдісімен кестедегі сӛздерді кӛршісіне баяндайды. Топтық жҧмыс
арқылы рухани қҧндылықты салыстырып, нәтижесінде постер жасайды.
Батыр бабамыз Бауыржан Момышҧлының: «Бесік
жырын айтатын
келіндер азайып бара жатқанынан қорқамын.
«Немерелеріне ертегі айтып бере алмайтын әжелердің кӛбейіп бара
жатқанынан қорқамын.
343
«Дәстҥрді сыйламайтын балалардың ӛсіп келе жатқанынан қорқамын,
дәстҥрді бойына сіңіріп ӛспеген баланың кӛкірек кӛзі кӛр бола ма деп
қорқамын»,-деген нақыл сӛздерін негізге ала отырып [3]. «Қҧндылықтарға
бағытталған тәсілінің» отбасы қҧндылықтарын тҥсіне отырып,
ата-ана
алдындағы перзенттік парызын орындауға, ар-ҧят пен абыройды қасиет тҧтуға,
патриоттық, ҧлттық сана-сезімін жетілдіруге, халықтар достығы мен келісім
дәстҥрін дәріптеуге ықпалы зор екендігін айта аламын.
Достарыңызбен бөлісу: