346
Жиынтық бағалау оқушының жазбаша тапсырманы, емтихан немесе
жобаны ӛз бетінше орындауын бақылау арқылы жҥзеге асады. Оқушының кез
келген жиынтық немесе қорытынды жҧмысы ӛзге
біреулердің қатысуынсыз
орындалады және белгіленген оқу мақсаттары мен бағалау критерийлеріне
сәйкес бағаланады [3].
Оқушылардың оқудағы жетістіктерін критериалды бағалау тәсілі
оқушылардың жетістіктерін оқытудың белгілі бір кезеңінде меңгеру қажет
біліммен салыстыруға мҥмкіндік береді, ӛйткені мҧғалім оқушының қандай оқу
мақсаттарын меңгергенін, ал қай мақсаттар бойынша жҧмысты жетілдіру қажет
екендігін бағалауы тиіс. Осы арқылы оқушыны
оқытудың дербес бағыт-
бағдары немесе оқушылардың оқу жетістіктері бағаланады.
Бағалау ҥдерісін зерделеу ӛзектілігінің кӛптеген себептері бар. Зерттеулер
мҧғалімдер оқушыларды бағалауда басшылыққа алатын нақты, ғылыми
дәлелденген ережелердің жоқтығын кӛрсетеді. Осылайша оқушыларға баға
қоюдың жҥйсіздігі байқалады. Бҧл оқушыларды
қорғансыз жағдайға қойып,
оқушының МЕН-тҧжырымының тӛмендеуіне немесе ӛзіндік бағасын
жоғарылатуына жол берді (Ананьев Б.Г., 1980).
Адамның тіршілік әрекеті кӛптеген факторларға тәуелді: білімділік
(қабылдаутын, ӛңделетін материал кӛлемі), психологиялық (уәж, оқушылардың
жеке тҧлғалық ерекшеліктері), педагогикалық (әдіс-тәсілдерді таңдау),
эмоциялық (алаңдаушылық деңгейі), адамгершілік (бірмәнді, нақты, анық,
қатаң, икемді тәсілдер), т.б. Бағалау ҥдерісінде барлық факторлар бір-бірімен
байланысты болып, бірін-бірі толықтырады. Білімділік
немесе педагогикалық
факторларды ғана жеке бағалауға болмайды, себебі басқа факторлар да оқу
нәтижелеріне немесе бағалауға әсер ете алады. Баға оқушылардың білім, білік-
дағдыларын әртҥрлі критерийлер бойынша бағалау нәтижелерінен қҧралады,
мысалы, зерделенетін материалдың кӛлемі, осы материалды тҥсіну және
қолдану, материалды пәннің талабына сәйкес рәсімдеу, материал бойынша жазу
жҧмысына берілген уақытты
пайдалана білу, т.б.
Бағалау ҥдерісін ҧйымдастыру ҥш кезеңнен тҧрады:
Достарыңызбен бөлісу: