Мақала Ма а ла – өмір дің әлеу мет тік, эко но ми ка лық, өн ді ріс тік, ғы лы ми, сон-
дай-ақ бас қа да ру ха ни өмір де рек те рін ар қау ете тін шы ғар ма тү рі. Ма қа ла ның
түр ле рі көп: ба ян дау, пай ым дау, тү сін дір ме, қи ял жә не т.б.
Метафоранемесеауыстыру Метафора не ме се ау ыс ты ру – сөз мә нін өң деп, өз гер тіп айту. Су рет те ліп
отыр ған зат ты не құ бы лыс ты ай қын дай, ажар лан ды ра түсу үшін олар ды өз де-
рі не ұқ сас өз ге зат қа не құ бы лысқа ба лау, сөй тіп ма ғы на сын үс теу, маз мұ нын
те рең де тіп, әсе рін кү шейту. Метафора ның жа са лу жол да ры: 1. Бір нәр се ні жал ғау сыз, жұрнақ сыз екін ші нәр се ге ба лау, са лыс ты ру, ұқ сату
ар қы лы жа са ла ды. Мы са лы:
Гима лай – көк ті кін ді гі, Гима лай – жер ді т н ді гі. (І.Жан с гі ров) 2
. -мын, -мін, -бын, -бін, -пын, -пін, -сын тә різ ді жік тік жал ғау ла ры ар қы лы
жү зе ге аса ды. Мы са лы: Мен жа ра лы жол ба рыспын (Абай). 3.
еді, едім, еді , екен, ем си яқ ты кө мек ші етіс тік тер дің кө ме гі мен ту ын-
дай ды. Мы са лы: Сен жа ра лы жол ба рыс е, мен киік ті ла ы ем. 4.
бей не, те , се кіл ді сөз дер ар қы лы жа са ла ды. Мы са лы: ай ы бо лар шер- мен те, а ра кө і лім жер мен те (Абай). Мотив Мотив – қа зақ әде бие тін де «са рын» де ген сөз ге жа қын.
Мотив әде би термин ре тін де 20-жыл дар дан бе рі А.Весе ловский, В.В.Пропп
ең бек те рін де зерт те ле бас та ды. Бұл зерттеу лер әр ха лық әде бие тін де бұ рын нан
ке ле жат қан, бір әдебиет тен екін ші әде би ет ке, дәу ір ден дәу ір ге кө шіп жүрген
сю жет ті са рын дар ды тү ген деп қа рай ды. Ұқ сас сю жет тік сарын дар ды өз дәуірі-
нен, нақ ты лы шы ғар ма лар да ғы көр кем дік ше шім нен, ұлт тық әде би үр діс тен
бө ліп алып, же ке қа рас ты ру ға бол май ды, се бе бі ұқ сас са рын дар көп жағ дай да
