Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

123
Фольклор,­миф­ту­ра­лы­тү­сі­нік
Фольклор – ха лық шы ғар ма шы лы ғы ның же мі сі, оған ма қал-мәтел , қисса-
дас тан , жұм бақ , жа ңылтпаш , аңыз бен миф т.б. жа та ды. Кез кел ген ха лық тың 
әде бие ті ха лық ау ыз әде бие ті нен бас тау ала ды. Фольклор лық шы ғар ма лар 
ау ыз ша шы ға ры лып, ау ыз ша та рай ды. 1846 жы лы дат ға лы мы Вильям Томсен 
ау ыз әде бие ті нің ғы лы ми атауы на «фольклор» терминін ұсын ды. Содан бе рі 
ау ыз әде бие тін зерт тей тін ғы лым «фольклор та ну» деп атала ды.
Миф – кө не аңыз, әң гі ме. Миф та би ғат құ бы лыс та рын, адам не қо ғам 
өмі рі нің сан алу ан сы рын қи ял-ға жай ып оқи ға ға ай нал ды ра бей не лей ді. 
Мифтік шы ғар ма лар дың негі зін де ал ғаш қы қау ым адам да ры ның дү ние ні, 
жа ра ты лысты қабыл дау ерек ше лік те рі жа тыр. Миф ха лық тар дың бә рін де 
бар, бі рақ ең ал ғаш Грекия мен Римде пай да бол ған. Түр кі халық та рын да 
Көк бө рі, Ұмай ана, Ке лін шектау, Қор қыт ата, Қо жа на сыр, Ал дар кө се т.б. 
ту ра лы мифтер бар.
Эпизод
Эпизод (гр. «кі ріс ті ру») – әде би шы ғар ма сю же тін де гі өз мә ні бар же ке 
оқи ға не ме се шы ғар ма ның бас-ая ғы тиянақ ты бір бөл ше гі.
Эпитет
Эпитет – зат тың, құ бы лыс тың ай рық ша си па тын, са па сын ай қын дай тын, 
анық тай тын су рет ті сөз. Эпитет бо ла тын сөз көбі не сын есім, кей де зат есім дер 
мен есім ше, кө семше етіс тік тер ар қы лы зат ты анық тай тын сөз дер. Тұ рақ ты 
эпитет тер мен қа тар, қа зақ поэзия сын да күр де лі эпитет тер де қол да ны ла ды.
Өз де рі ңе та ныс Абай дың «Күз» де ген өле ңін де ақын мез гі лді:
С р бұлт, тү сі су ы қап тай ды ас пан,
Күз бо лып дым ыл тұ ман жер ді бас қан, – деп си пат тай ды.
Ал жа зу шы Қ.Ыс қақ күз ді: «о ыр күз бо ла тын. А жа уын се бе леп тұр. 
Жол лай саң. Ал тай өңі рі нің ең бір ж де шағы, кө іл сіз ша ғы», – деп су рет-
тей ді.

жүктеу/скачать 5.54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: