26
Түйінде
Қарасөз де ай тыл ған «то лық адам» ту ра лы ой ды
өз пі кі рің мен то лық-
ты рып, түй ін де.
Қалайойлайсың?
Қарасөз де кей іп кер бар ма? Қарасөз қандай кәсіп иесіне арналған?
Үйдеорында
Жү рек те қай рат бол ма са,
Ұй ық та ған ой ды кім түрт пек?
Ақыл ға
сәу ле қон ба са,
Хай уан ша жү ріп кү не лт пек, – де мек ші, өз жү ре гің нің
ке ңе сі не құ лақ
ас қан ке зің жиі бо ла ма? Әл де ақыл ға немесе қай рат қа сүй ене сің бе?
Білгенгемаржан
Абай дың көр кем дік, әлеу мет тік гу ма нис тік жә не дін ге
көз қа рас та ры те рең
бі лін ген ең бе гі –
қарасөздері. Абай дың қарасөз де рі (Ғақ лия) – ұлы ақын ның сөз өне
рін де гі көр кем дік қу атын, фи ло со фия да ғы да на лық дү ни ета ны мын да ра лап көр се
те тін клас си ка лық стиль де жа зыл ған про за лық шы ғар ма сы. Жал пы са ны қы рық бес
бө лек шы ғар ма дан тұ ра тын Абай дың қарасөз де рі та қы ры бы жа ғы нан бір ба ғыт та
жа зыл ма ған, әр алу ан. Оның ал тыже ті үл гі сі
қыс қа бол са, қай сы бі реуі маз мұн,
та қы рып
жа ғы нан өз ге ше леу, ау қым ды бо лып ке ле ді. Абай өзі нің қарасөз де рін де
шы ғар ма ның ажа ры на
ға на на зар ау да рып қой май, оның те рең ді гі не,
ло ги ка лық
мә ні не зер сал ған.
«Абай»энциклопедиясы
Әдебиеттеориясы
Қарасөз(проза) – көр кем әде би ет тің үл кен бір са ла сы. Өлең сөз ден
(поэ зия дан) ай ыр ма сы – мұн да сөз ыр ға ғы ер кін ке ле ді,
өлең өл ше мі,
шу мақ, тар мақ бол май ды. Қа зақ та қа ра сөз
ертегі,аңыз,әпсана,хикаят
тү рін де ту ған. Қа зір
роман, повесть, әңгіме, эссе тү рін де да мып отыр.
Ал Абай дың қарасөз де рі 45 бө лік тен тұ ра ды. Жанр лық тұр ғы дан ал ған да
Абай қарасөз де рі не пуб ли цис ти ка жә не эс се та би ға ты (Бі рін ші, Отыз се гі
зін ші) тән.
Әпсана (пар с. аңыз, араб. хи каятәң гі ме) – ер те за ман да ғы оқи ға
лар ға, пай ғам бар дың,
та ри хи тұл ға лар дың, әу лиеән бие лер дің ға жай ып
іс те рін ба ян дай тын ді ни сю жет тер ге, халықтың нанымсеніміне не гіз дел ген
фольклор лық про за жан ры.
«
Қазақәдебитілініңсөздігі
»
Достарыңызбен бөлісу: