Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
Макроэкономиканың зерттеу объектісі –
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
| Макроэкономиканың зерттеу объектісі – бұл ұлттық эко-
номиканың өсу қарқыны мен факторлары, ұлттық өнім мен ұлттық табыс көрсеткіштері жəне қоғамның байлығы. Макроэкономикалық көзқарас тұрғысынан халық шаруа шы- лығы төрт макроэкономикалық субъектіден құралады: 1. Үй шаруашылығы – жұмыс күші ұсынысын жəне игіліктерге деген сұранысты қалыптастырады, алынған табыстарының бір бөлігін тұтынады, ал қалған бөлігін жинақтайды, олар ең аз шығын жұмсай отырып, өз пайдалылықтарын максималдауға ты- рысады. 2. Фирма – өндіріс факторларына сұраныс білдіретін жəне игіліктердің ұсынысын жасайтын əрі инвестициялау үдерісін жүзеге асыратын белгілі бір елдегі барлық кəсіпкерлік сектор- дың жиынтығынан құралады. Фирмалар, əдетте, өз қызметтерін жүзеге асыру барысында ең жоғары пайда алуға тырысады. 3. Мемлекет – ұлттық қауіпсіздік, ғылым, инфрақұрылым қыз меттері сияқты ерекше қоғамдық игіліктерді ұсынушы сек- тор, ол əдетте, пайданы максималдауды мақсат етіп қоймайды, 13 халық шаруашылығының тиімді əрекет етуі үшін оңтайлы жағдайлар жасайды. Сонымен қатар, мемлекет маңызды макроэ- кономикалық субъект ретінде игіліктерді өндіреді жəне сатып алады, салық салады, трансферттік төлемдер төлейді, ақша ұсы- нысын қалыптастырады. 4. Сыртқы орта – шет елдердегі экономикалық субъектілер- дің жиынтығынан жəне шетелдік мемлекеттік институттардан құралады, олар отандық экономикаға өз игіліктерін ұсынады жəне сол отандық экономиканың өндірген игіліктеріне сұраныс білдіреді, экспорт пен импортты қалыптастырады. Сыртқы əлем секторы ұлттық төлем балансы мен валюта бағамының жағдайын анықтау үшін зерттеледі. Макроэкономика ғылымының өзіне тəн зерттеу əдістері бар. Жалпы əдіс деп біз белгілі бір нақты ғылымның пəнін зерт- теу тəсілдерінің, амалдарының, формаларының жиынтығын, яғни ғылыми зерттеудің нақты құралдарын түсінеміз. Ал Макроэкономикалық талдаудың жалпы ғылыми əдістеріне мыналар жатады: - ғылыми абстракция əдісі; - анализ жəне синтез əдісі; - индукция мен дедукция əдістерінің үйлесімділігі; - нормативтік жəне позитивтік талдаудың үйлесімділігі; - «əртүрлі тең жағдайларда» принципін қолдану; - экономикалық агенттердің ұтымды шешім қабылдаулары ту- ралы болжамдар; - тарихи жəне логикалық əдістердің бірлігі; - жүйелік-функционалдық талдау; - экономикалық-математикалық үлгілеу жəне т.б. Макроэкономикалық талдаудың ерекше əдісі – ол а г р е - г а т т а у əдісі болып табылады. Агрегаттау дегеніміз – беріл- ген экономикалық құбылыстар мен үрдістерді біртұтас жиын- тық ретінде жалпылама түрде көрсету жəне біріктіру. Агре- гатталған өлшемдер нарықтық жағдаятты жəне оның өзгерісін сипаттайды (пайыз мөлшерлемесінің деңгейі, жалпы ұлттық өнім, жалпы ішкі өнім, бағалардың жалпы деңгейі, инфля- ция деңгейі, жұмыссыздық деңгейі жəне т.б.). Сонымен қатар, макроэкономикалық агрегаттау жоғарыда аталып өткен негізгі 14 макроэкономикалық субъектілерге (үй шаруашылығы, фирма, мемлекет жəне сыртқы орта) таралады жəне мынадай негізгі макроэкономикалық нарықтарды бөліп көрсетуге мүмкіндік береді: 1. Игіліктер немесе тауарлар мен қызметтер нарығы (нақты нарық). 2. Ақша нарығы жəне бағалы қағаздар нарығы. 3. Еңбек нарығы жəне капитал нарығы. 4. Валюталық нарық. Макроэкономикадағы екінші ерекше əдіске экономикалық үлгілеу жатады. жүктеу/скачать 2.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|