Сілтемелер мен ескертпелер
1. Дьяконов И.М. Эпос о Гильгамеше (о все видавшем). – М.
Л., 1961. – С. 127128.
2. Сонда. 131б.
3. Чиковани М.Я. Сюжет ищущего бессмертия юноши в древ
нем фольклоре и литературе. – М., 1963.
4. Сонда, 2б.
5. Бертельс Е.Э. Роман об Александре и его главные версии
на Востоке. –М.Л., 1948.
6. Костюхин Е.А. Александр Македонский в литературной
и фольклорной традиции. – М., 1972. – С. 158159.
7. Қараңыз: Пропп В.Я. Исторические корни волшебной
сказки. – Л., 1946: Анисимов А.Ф. Религия эвенков. – М.Л.,
1958; Манжигеев И.А. Бурятские шаманистические и до
шаманистические термины. – М., 1978; Михайлов Т.М. Из
истории бурятского шаманизма. – М., 1980; Новик Е.С. Обряд
и фольклор в сибирском шаманизме. – М., 1984, т.б.
8. ВельяминовЗернов В.В. Памятник с арабскотатарской
надписью в Башкирии // Записки Восточного отделения Русс
кого археологического общества. Т.4. – СП б., 1889. – С. 283.
[
102
]
9. Джетбысбаев Н. Хорхут Аулие // Туркестанские
ведомости. – Ташкент, 1899. № 92.
10. Спиридонов П.С. Один из вариантов легенды о Хорхуте
// Протоколы заседаний и собщений членов Туркестанского
кружка любителей археологии. Т.12. – Ташкент, 1909. – С.
1819; Сейфуллин С. Қазақ әдебиеті /Шығ. 6 томдық. Т.6. –
Алматы, 1964. – 168169бб.; Ауэзов М. Мысли разных лет. –
АлмаАта, 1961. – С. 99100; Марғұлан Ә. Қорқыт – күйші //
Изв. Каз ФАН СССР. Сер. лингв. 1944. №1. С. 6885. Сонікі.
Қорқыт ата өмірі мен афсаналары // Жұлдыз. 1983, №3. – 139
166бб.; Жубанов А. Струны столетий. – АлмаАта, 1958. – С.
230231; Қорқыт туралы аңыз // Қазақ ертегілері. 3 томдық.
Т.1. – Алматы, 1957. 372374бб.; Коркут // Казахские сказки.
В 3х т. Т. 1. – АлмаАта, 1958. – С. 237239, т.б.Мелетинский
ЕМ. Поэтика мифа. – Л., 1976. – С. 215216.
11. Потанин Г.Н. Персонаж НаранГэрэл (Луч сонца) в степ
ных сказаниях // Этнографическое обозрение. 1892, №4. – С. 88.
12. Потанин Г.Н. ТунгутскоТибетская окраина Китая и
Цен тарльная Монголия. В 2х т. Т. 2. – СПб., 1898. – С. 122.
13. Валиханов Ч.Ч. Следы шаманства у киргизов // Собр.
соч. В 5ти т. Т.1. – АлмаАта, 1961. – С. 487.Мелетинский Е.М.
Поэтика мифа. – С. 217.
14. Мелетинский Е.М. Көрсетілген еңбек. 184б. (Ілкі ата –
жасампаз қаһарман бейнесінің пайда болуы мен аспандағы
құдайға айналуы туралы да сонда айтылады. 178194бб.).
15. Суды о дүние деп түсіну жайында кеңірек қараңыз: Кас
кабасов С.А. Казахская волшебная сказка. – АлмаАта, 1972. –
С. 7582.
16. Радлов В.В. Образцы народной литературы тюркских
племен. – СПб., 1870, Т. 3. – С. 47.
18. Сейфуллин С. Қазақ әдебиеті. Шығармалар. Т.6. – 170
171бб.
19. Басилов В.Н. Коркут // Мифы народов мира. В 2х т. Т. 2.
– М., 1982. – С. 5.
20. Бартольд В.В. Турецкий эпос и Кавказ. // Книга моего
деда Коркута. – М.Л., 1961. С. 118; Хызырдың (Қыдырдың)
бейнесі туралы кеңірек қараңыз: Каскабасов С.А. Казахская
волшебная сказка. – АлмаАта, 1972. – С. 166173.
[
103
]
21. Потанин Г.Н. В юрте последнего киргизского царевича.
// Валиханов Ч.Ч. Собр. соч. В 5ти т. Т.4. – АлмаАта, 1968. – С.
166173.
22. Маргулан Ә. Ежелгі жыр, аңыздар. – Алматы, 1985. – 215б.
23. Қазақ ертегілері. 3 томдық. Т. 1. – Алматы, 1957. – 371б.
24. Материалы и исследования по фольклору Башкирии
и Урала. – Уфа, 1974, Вып. 1. – С. 261.
25. Материалы и исследования по фольклору Башкирии и
Урала. – Уфа, 1974, Вып. 1. – С. 262.
26. Короглы Х.Г. Огузский героический эпос. – М., 1976. – С. 175.
27. Әуезов М. Ертегілер. Қорқыт. // Қазақ әдебиетінің та
рихы. Алматы, 1948. – 90б.
28. Короглы Х.Г. Аталған еңбек, 177б.
29. Қорқыт бейнесінің архаикалық мифтегі шаман бей
несі
мен тамырластығын әпсанахикаяттарда Қорқыт бейі
тінің су жағасында болуы, моланың ішінде қобыздың үн
шығарып тұруы, т.б. амандықты ұстанған халықтардың мифі
мен фольклорында ұшырасуы да дәлелдейді. Мәселен, ша
мандықты зерттеуші Н.А. Алексеев былай деп жазады: «Ша
мандардың жерленуін сөз қылғанда, олардың моласынан
жұрттың қорқатыны, баяғыда дүниеден өткен шамандар
жайында көптеген мифтер болатыны, онда шамандардың осы
күнге дейін «ойын» құратыны және бубендердің дыбыс беріп
тұратыны туралы, сондайақ шаманның қасындағы өзенге су
ішуге баратыны жайында айтпай кетуге болмайды» (Қараңыз.
Алексеев Н.А. Ранние формы религии тюркоязычных народов
Сибири. – Новосибирск, 1980. – С. 185).
30. Короглы Х.Г. Көрсетілген еңбек, 185186бб.
31. Жирмунский В.М. Көрсетілген еңбек, 173б.
32. Древнетюркский словарь. – Л., 1969. – С. 457471.
33. Қазақта «құты қашты» деген сөз бар. Соның арғы түбірі
осы «Қорқыт», «қор болған құт» дегенге дәл емес пе екен?
34. Алексеев Н.А. Көрсетілген еңбек, 27б.
35. Ауэзов М. Казахский эпос и дореволюционный фольклор.
// Песни степей. – М., 1940. – С. 15.
36. Қорқыт туралы аңыз. // Қазақ ертегілері. – Алматы,
1957, Т.1. – 373б.
37. Сонда.
38. Потанин Г.Н. В юрте последнего киргизского цареви ча //
Ва лиханов Ч.Ч. Собр. соч. В 5ти т. Т. 4. – АлмаАта, 1968. –
С. 300.
[
104
]
39. Жубанов А. Струны столетий. – АлмаАта, 1958. – С. 230.
40. Марғұлан Ә. Қорқыт ата өмірі мен афсаналары. //
Жұлдыз. 1983, №4. – 147б.
41. Сонда. 148б.
42. Веселовский А.Н. Историческая поэтика. – Л., 1940. –
С. 533546; Пропп В.Я. Фольклор и действительность. – М.; –
1976. – С. 205240; Каскабасов С. Ертек пен эпостың сю жеттік
типологиясы. // Қазақ фольклорыныц ти пологиясы. – Алматы,
1981. – 234266бб.Әуезов М. Ерте гілер. Қорқыт. // қа зақ әде
бие тінің тарихы. – Алматы, 1948. – 89б.
43. Русское народное поэтическое творчество. – М., 1986. – С. 167.
44. Волгин В.П. Очерки по истории социализма. – М.Л.,
1935. – С. 21.
45. Халық өмірінде, тарихта болатын дағдарыс жағдайлар
неше түрлі әлеуметтік идеялар мен халық утопиясын ту
ғызатынын А.И. Клибанов жақсы көрсеткен. Қараңыз: Кли
банов А.И. Народная социальная утопия в России. Период
феодализма. – М., 1977; Сонікі. Народная социальная утопия
в России. XIX век. – М., 1978.
46. Валиханов Ч.Ч. Записки о киргизах // Собр. соч. Т.1. – С. 358.
47. Қараңыз: Чистов К.В. Русские народные социально
утопические легенды. – М., 1967. – С. 14.
48. Қараңыз: Асан Қайғы. Лютш Я. Киргизская хрестома
тия. – Ташкент, 1883. – С. 4347; Асан Қайғы // Дала уә
лаятының газеті. 1897. – № 47; Асан Кайгы /Тургайская
газета. 1897, №131,136; Великий кудесник // Крафт И.И. Из
киргизской старины. – Оренбург. 1890, 4.2. – С. 118121; Асан
Қайғы // Дала уәлаятының газеті. 1901. №13; Асан Қайғы
//По
танин Г.Н. Казахкиргизские и алтайские предания,
ле
генды и сказки. Пг., 1917. – С. 6869; Асан Қайғының
Жерұйықты іздегені // Қазақ ертегілері. Т.1. – Алматы, 1957. –
375376бб.; Асан Қайғының әңгімелерінен Қазақ ССР Ғылым
академиясының Орталық ғылыми кітапханасының қолжазба
қоры (ОҒКҚҚ). 269п.; Асан Қайғы // Сонда. П. 426; Жәнібек
хан мен Асан Қайғы // Сонда. П. 547.
49. С. Сейфуллиннің, М. Әуезовтің, Е. Ысмайловтың, Ә. Мар
ғұланның, М. Ғабдуллиннің. Н. Смирнованың, Ә. Дер
бесә
линнің, Х. Сүйіншәлиевтің, М. Мағауиннің, Б. Адам баевтың,
т.б. Асан Қайғы туралы зерттеулері мен мақалаларын караңыз.
[
105
]
50. XVXIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы. – Алматы, 1982. –
6465бб.
51. Сонда. 7172бб.
52. Чистов К.В. Көрсетілген еңбек. 16б.
53. Асан Қайғы. // Дала уәлаятының газеті. 1897. – №47;
1901. – №13; Асан Кайгы. // Казахский фольклор в собрании
Г.Н. Потанина. – АлмаАта, 1972. – С. 6869; Сейфуллин С. Қа
зақ әдебиеті // Шығ. 6 томдық. Т. 6. – Алматы, 1964. – 266268бб.
54. Асан Қайғы. // Дала уәлаятының газеті. 1901. – №3.
55. Сонда (Жер іздеу керек екенін Асан Жәнібекке қарата
айтқан толғауында да сөз қылады).
56. Әуезов М. Ертегілер. Асан Қайғы. // Қазақ әдебиетінің
тарихы. Т. 1. – Алматы, 1948. – 93б.
57. Кант И. Критика способности суждения. Соч. в 6ти
Т.5. – М., 1966. – С. 236.
58. Ысмайылов Е. Ақындар. – Алматы, 1956. – 138б.
59. Асан Қайғының Жерұйықты іздегені // Қазақ ертегілері.
Т.1. – 375б.
60. Как АсанКайгы искал ЖерУюк // Казахские сказки.
Т. 1. – С. 230.
61. Сказочная страна Барсакелмес. // Там же. С. 234.
62. Сонда. С. 234.
63. Чистов К.В. Көрсетілген еңбек. 313б.
64. Завадская Е.В. Художественный образ утопической
мысли.// Китайские социальные утопии. – М., 1987. – С. 161.
Қазақ ертегілері. Т. 1. – 375б.
65. Асан Қайғы, Тоғақ Абат. //ОҒҚҚҚ. 667п., Асан Қайғы
мен әз Жәнібек //Сонда. 613п. Алғашқы текст эпос түрінде
баяндалады. Асан туралы эпос бар екенін Е. Ысмайлов та
айтады: Ақындар. – 137138бб.
66. Ысмайылов Е. Ақындар. – 137138бб.
67. Қазақ ертегілері. Т.2. – Алматы, 1962. – 4244бб.
68. Орлов А.С. Казахский героический эпос. – М.Л., 1945. – С.
134135; Жирмунский В.М. Тюркский героический эпос. – Л.,
1972. – С. 355356. (Бұл еңбекте осы хикаяның тағы да басқа
варианттары сөз болады).
69. Орлов А.С. Көрсетілген еңбек.135б.
70. Қазақ фольклорының типологиясы. – Алматы, 1981. –
103б.
[
106
]
71. «Ұйқымен сынаудан» Қорқыт та, Гильгамеш те өте ал
майды. Сөйтіп олар құрығына ілінеді. Бұл – мифке лайық
финал.
72. Өтеген батыр туралы шығармалар жинағы. // ОҒҚҚҚ.
833п; Өтеген батыр. // Сонда. 863п. Тағы да қараңыз: Смир
нова Н.С. Очерки казахской литературы XVIII века. –
АлмаАта, 1951. – С. 3942; Ысмайылов Е. Ақындар. – 139
140бб.; Қазақ тарихи жырларының мәселелері. – Алматы,
1979.
73. 150165бб.; Жабаев Ж. Екі томдық шығармалар жи
нағы. Т. 1. – Алматы, 1981. – 161189, 190261бб.
74. Ысмайылов Е. Ақындар. – 141143бб.; Қазақ Совет
Эн цик лопедиясы. Т. 9. – Алматы, 1976. – 76бб.
75. Қазақ тарихи жырларының мәселелері. 150165бб.
76. Қараңыз: Клибанов А.И. Народная социальная утопия в
России. Период феодализма. – М., 1977; Чистов К.В. Русские
народные социальноутопические легенды. – М., 1967 (Бұлай
ру, тайпа болып өз жерінен қашу немесе қоныс аудару қазақ
тарда XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың бас кезінде жиі
болған).
77. Өтегеннің Абылайдан ажырауы. // Қазақ тарихи жыр
ла рының мәселелері.– 157б.
78. Сонда. 158159бб.
79. Сонда. 160161бб.
80. Дала уәлаятының газеті. 1901. – № 13.
81. Казахский фольклор в собрании Г.Н. Потанина. – Алма
Ата, 1972. – С. 171.
82. Ысмайылов Е. Ақындар. – 143б.
83. Абат батыр. Қазақ ертегілері. Т.2. – 387395бб; Асан
Қай ғы, Тоған, Абат. // ОҒКҚҚ. 667п.
84. Смирнова Н.С. Очерки казахской литературы XVIII ве
ка. С. 2627.
85. Мырзаш батыр. // Әдебиет және өнер институтының
қол жазба қоры. 330п.
86. Пржевальский Н.М. Из Зайсана через Хами в Тибет и на
верховья Желтой реки. – СПб., 1883. – С.9.
87. «Мырзаш батырдың» варианттарын қараңыз: Әдебиет
және өнер институтының қолжазба қоры. 194, 847папкалар.
88. Ысмайылов Е. Ақындар. – 146147бб.
[
107
]
Достарыңызбен бөлісу: |