3. Оқылым мәтінінің мақсатын, стильдік және тілдік ерекшелік те рін
тал даң дар.
Мә тін нің мақсаты Стильдік сипаты Тілдік амал-тәсілдері Шешендікөнернегіздері Шешендік өнер үш нәрсеге негізделеді:
1) табиғи дарын, тума талант;
2) жанжақты білім;
3) тынымсыз еңбек, жүйелі жаттығу.
Қазақтың ғұлама ғалымы А.Байтұрсынұлы: «Шешендік сөз де
ге німіз – белгілі бір мәселені баяндау, сипаттау, белгілі бір ойдың
ақиқаттығын түсіндіру, сөйтіп, ақылға ақыл қосу жағын көздеу. Одан
әрі адам ның жүрегін билеп, жүйесін босату, қанын қыздыру, намы сын
келтіру, арқасын қоздыру», – дейді.
Орыс шешендік өнерінің негізін салушы М.Ломоносов шешен болу
үшін бес қасиет қажет екендігін айтады: 1) табиғи да рын; 2) білім;
3) шешендерден үйрену; 4) сөйлеп жаттығу; 5) бас қа ғылымдар дан
хабардар болу. М.Ломоносов табиғи да рын ды лық ты жан да ры ны
жә не тән дарыны деп екіге бөледі, жан да ры нына – ақыл мен ес, тән
да ры ны на күшті әрі сүйкімді дауыс пен үн жататы нын айтады.
Сонымен, шешендіктің екі басты мәселесі – ақылға ақыл қосу мен
жү рек ті тербеу. Сонда шешендік өнер үш мақсатты көздейді: 1) ояту;
2) түсінді ру; 3) толқытып, тебіренту.
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217
20 4. Мәтінді оқыңдар. Байдалы бидің бойында А.Бай тұр сын ұлы мен
М.Ло мо но сов айтқан шешенге тән қасиеттердің қайсысы бар?