Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»

197 
 
13.3 -сурет. 
Күшейткіштің амплитудалық-жиіліктік сипаттамасы 
13.3 -суретте көрсетілген (немесе бұрыштық жылдамдыққа ю) 
тəуелділігін білдіреді. Күшейткіште ешқандай бұрмаланулар 
болмаса, AFC абсцисса қатарына параллель 1 түзу сызық болады, 
яғни 0-ден Au жиілігі бірдей күшейтілетін сигналдар болады. 
Күшейткіштің күшейту коэффициентінің алдын-ала анықталған 
мəнін қамтамасыз ететін күшейткіштің жиілік диапазоны 
ӨТКІЗУ 
жолағы деп аталады. Жиіліктер диапазоны төменгі f
н
.
ч 
жəне 
жоғарғы f
в
.
ч 
шекті жиіліктермен шектеледі, олар күшейткіштің 
міндетімен анықталады. f = 50...10000 Гц жиіліктер диапазонындағы 
дыбыстық тербелістер өте жақсы дыбыс сапасын қамтамасыз етеді; 
телефон 
байланысында 
300..3400 
Гц 
жиілік 
диапазоны 
қолданылады. Жиіліктік бұрмаланулар күшейткіштің қандай да f 
жиіліктегі 
жиіліктік 
тербелістер 
коэффициенті 
бойынша 
бағаланады: М = К
срч
/К. 
Егер М = 1, онда жиіліктік бұрмаланулар жоқ. М бірліктен үлкен 
болған сайын, күшейткішпен енгізілетін бұрмаланулар соғұрлым 
үлкен болады. Жиілік бұрмалану коэффициенті салыстырмалы 
бірліктерде де, логарифмдік түрлерде де көрсетіледі. 
Күшейткіштің өзіндік шулары (кедергілері) — оның күшейткіш 
сигналдарының болмаған кезде де бар күшейткіштің шығуындағы 
сигналдар болып табылады. Күшейткіштің өзіндік шуларының 
кернеуі оның сезімталдығын шектейді; шудың болуына 
байланысты, кішігірім сигналдарды күшейту мүмкін емес. 
Өзіндік шулар негізінен электрондық элементтердің кездейсоқ 
жылу қозғалысына жəне биполярлық транзисторлық базаның 
аймағында заряд тасымалдаушылардың хаотикалық жылулық 
қозғалысына байланысты болады. 
Сызықты емес бұрмаланулар — күшейткіштің схемасының 
жеке элементтерінің (күшейткіш элементтер, ферромагниттік 
ядролармен индуктивтілік катушкалар, трансформаторлар жəне т.б.) 
вольт-амперлік сипаттамаларының сызықсыздығы салдарынан 
шығуда күшейтілген сигнал түрінде бұрмаланулар. 

198 
Елеулі сызықтық емес бұрмаланулардың пайда болу себебі 
транзистордың жұмыс нүктесінің бастапқы күйін дұрыс таңдау, 
кіріс сигналының үлкен амплитудасы, дұрыс есептелген 
индуктивтілік болуы мүмкін. Күшейткішті енгізу үшін таза 
синусоидалды сигналды қолдану кезінде сызықтық емес бұрмалану 
кіріс сигналының пішінін бұрмалайтын оның шығуында жоғары 
гармоникалық компоненттердің пайда болуына əкеледі. 

жүктеу/скачать 5.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: