312
2.
Абайсыздә жас баланың өліміне акеп соққан дәл сол іс-әрекет
—
белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш
жылга дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз, бес жылга дейінгі мерзімге бас
бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады.
Жас балалардың өмірі мен денсаулыгының кауіпсіздігін камтамасыз ету жөніндегі міндеттерді
қызметі бойынша өзіне осындай міндеттер жүктелген адамның не осы мін- деттерді арнайы
тапсырма бойынша орындаушы немесе міндеттерді ерікті түрде өзіне
алган адамның тиісінше
орындамауы, егер бүл жас баланың денсаулығына абайсыз- да ауыр немесе орташа ауырлыктагы
зиян келтіруге әкеп соқса - жауаптылық ҚК-тің 141-бабы бойынша шешіледі.
Қылмыстық құқықтағы бұл бап мүлдем жаңа құрам болып табылады.
Қылмыстык кұкык бұзушылықтың тікелей объектісі - балалардың өмірі мен денсаулыгының
қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі когамдык катынастар.
Қылмыстык кұкық бұзушылықтың жәбірленушісі - балалар.
Қылмыстык кұкық бұзушылық объективтік жағынан - кызметі бойынша өзіне балалардың өмірі
мен денсаулыгының кауіпсіздігін камтамасыз ету жөніндегі міндеттер жүктелген
адамның не осы
міндеттерді арнайы тагісырма бойынша орындаушының не- месе мұндай міндеттерді ерікті түрде
өзіне алған адамның тиісінше орындамауы аркылы көрініс береді. Яғни көрсетілген қылмыс
эрекетсіздік арқылы істеледі. Балалардың омірі мен денсаулығының кауіпсіздігін камтамасыз ететін
адамдар өз міндеттерін тиісінше орындамайды. Мысалы, балабақша меңгерушісі жас балаларды
караусыз тастап, дүкен аралап кетеді, осы кезде баланың бірі көшеге шығып кетіп, көлікке қағылып,
орташа ауырлықтағы дене жарақатын алады. Бұл жерде қызметі бойынша өзіне жүктелген мін- детті
балабакша меңгерушісі орындамау салдарынан баланың өмірі мен денсаулығына қауігі төнді.
Немесе арнайы тапсырмамен мектеп окушыларын саяхатқа
апарған адамның бейқамдығынан,
оқушы суга кұлап, ауыр дене жарақатын алады. Бұл жерде арнайы тап- сырма алган адам өз
қызметіне жауапсыз қараудан бала денсаулыгына зақым келген. Осын- дай міндетті ерікті түрде
өзіне алган адамдарға - панасыз балаларды өз камқорлығына алғандар, қорганшылар, бала асырап
алғандар жатады. Қылмыстық кұкык бұзушылык құрамы материалдық
және ол заңда көрсетілген
зардап - баланың денсаулыгына абай- сызда ауыр немесе орташа ауырлықтағы зиян келтірілген
сәттен бастап аяқталган деп табылады. Қылмыстык құқык бұзушылықты эрекетсіздік пен орын
алган зардаптың ара- сында себепті байланыс болуы хак. Субъективтік жагынан қылмыс абайсызда
істеледі. Егер мұндай
іс-әрекет қасақана істелсе, онда кінэлінің жауаптылығы және адамға қарсы
қылмыстық кұкық бұзушылық жөніндегі тараудың тиісті бабымен сараланады.
Қылмыстык кұкык бұзушылықтың субъектісі арнаулы - жасы 16-га толған, өзіне осы міндеттер
кызметі бойынша жүктелген адам; осы міндеттерді арнайы тапсырма бойын- ша орындаган адам;
мұндай міндеттерді өзіне ерікті түрде алған адам. Абайсызда жас
баланың өліміне әкеп соққан
әрекет осы қылмыстық құқық бұзушылықтың ауырлататын түрі болып табылады (141-баптың 2-
тармағы).
Достарыңызбен бөлісу: