Ш. Т. Сауданбекова аударма теориясы

43
ры ла ды, сол жер ден ау дар ма ре цеп тор лар ға жет кі зі ліп оты ры ла-
ды. Осын дай құ рал дың ар қа сын да ау дар ма шы ның дауысы оның 
түп нұс қа ны тың дауына ке дер гі кел тір мей ді. Синх рон ды ау дар ма-
ның бір тү рі – ау дар ма шы ка би на да емес, ре цеп тор дың қа сын да 
ор на ла сып, құ лақ қа кие тін ап па рат пен мик ро фон ар қы лы не ме се 
олар сыз ау дар ма ны оған сы быр лап айт ып оты руы. Синх рон ды ау-
дар ма – ауыз ша ау дар ма ның қиын тү рі, өйт ке ні ол ау дар ма шы дан 
бір уа қыт та бір не ше қи мыл дар ды қа тар ауда ра бі лу ді та лап ете ді: 
бір тіл де тың дау, оны бас қа тіл ге ауда ру жə не ора тор дың сөй леу 
тем пі нен қал май сол тіл де сөй леу. Осы үш əре кет тің бар лы ғын 
синх ро ни за ция лау жа ды ның үл кен жұ мы сы мен, жо ға ры қа да ға-
лау мен, сөй леу комп рес сия сын жү зе ге асы ру дың қа жет ті лі гі мен, 
түп нұс қа ның ке ле сі бө лім де рін бағ дар лаумен, тез ара да ше шім-
дер қа был дау мен жə не т.б. бай ла ныс ты.
Синх рон ды ау дар ма де ген не? Синх рон ды ау дар ма – ауыз ша 
ау дар ма тү рі нің ең бір күр де лі сі. Бұл ау дар ма ке зін де ар найы жаб-
дық тал ған орын да жүр гі зі ле ді. Бұл жаб дық тал ған орын ның ар-
қа сын да ау дар ма шы сөй леу ші нің сө зі мен бір дей уа қыт та ау дар ма 
жа сау мүм кін ді гі не ие бо ла ала ды. Синх рон ды ау дар ма ке зін де 
үзі ліс бе ріл мейді. Яғ ни ау дар ма шы сөй леу ші мен қа тар ау дар ма 
жа сап оты руы қа жет. Синх рон ды ау дар ма жа саушы адам тіл-
ді же тік бі ле тін, сөз дік қо ры мол бо луы тиіс. Се бе бі синх рон ды 
ау дар ма ке зін де сөз дік қол да ну сын ды мүм кін дік тер бол майды. 
Ау дар ма шы сөй леу ші нің сө зін ес ти са лы сы мен, оны жиыр ма се-
ку нд тан кеш емес уа қыт та ау дар ма сын дəл ма ғы на сын да жет кі зе 
бі луі тиіс. Синх рон ды ау дар ма ке зін де ау дар ма шы əр отыз ми нут 
сай ын ауы сып оты ра ды. Осы үзі ліс ке зін де сөз дік пен дай ын да-
лып не ме се ауыс қан ау дар ма шы ға кө мек те сіп оты ра ды. Мұн дай 
ау дар ма тү рі кө бі не се ха лы қа ра лық кон фе рен ция лар да, спорт тық 
сай ыс тар да, ке лі сім шарт жа са су да жиі пай да ла ны ла ды. Əдет-
те синх рон ды ау дар ма ке зін де ар найы құ лақ қап тар мен жаб дық-
тал ған ка би нет те бо лып, əр бір тың дар ман ау дар ма шы ның сө зін 
құ лақ қап ар қы лы ес ти ала ды. Синх рон ды ау дар ма ның ілес пе ау-
дар ма дан ар тық шы лық та ры мы на дай: сөй леу ші нің сө зі еш қан дай 
үзі ліс сіз айтыла ды. Бұл тың дау шы лар ды өз на за рын да ұс тап, кө-
ңіл күй мен се зі мін се зі ну ге мүм кін дік бе ре ді. Ша ра ның өте тін 
уақы ты ілес пе лі ау дар ма ға қа ра ған да екі есе аз уа қыт ты ала ды. 
Қа ты су шы лар ға ың ғай лы лы ғы: қа зір гі таң да шет ті лін де сөй-
лейт ін адам дар көп, сон дық тан қа ты су шы лар дың кө бі шет ті лін-

44
де өт ке нін қа лай ды. Ілес пе ау дар ма ке зін де гі дей жиі жа са ла тын 
кі ді ріс қа ты су шы лар дың кө бі не ке рі əсе рін ти гі зе ді. 
Со ны мен қа тар синх рон ды ау дар ма ның ке рі жақ та ры да бар: 
синх рон ды ау дар ма ның ілес пе лі ау дар ма ға қа ра ған да ба ға сы жо ға-
ры, со ны мен қа тар ар найы жаб дық тау көп шы ғын ға əке ле ді. Бір дей 
тіл ді мең ге ре тін кем де ген де екі синх рон ды ау дар ма шы ның қа жет-
ті лі гі. Синх рон ды ау дар ма ке зін де ақ па рат тар ды жо ғал ту дең гейі-
нің жо ға ры лы ғы мен оны мең ге ру дің тө мен ді гі тəн.
Синх рон ды ау дар ма ке зін де ар найы жаб дық тал ған орын да 
жүр гі зі ле ді. Бұл жаб дық тал ған орын ның ар қа сын да ау дар ма шы 
сөй леу ші нің сө зі мен бір дей уа қыт та ау дар ма жа сау мүм кін ді гі не 
ие бо ла ала ды. Синх рон ды ау дар ма ке зін де үзі ліс бе ріл мейді. Яғ-
ни ау дар ма шы сөй леу ші мен қа тар ау дар ма жа сап оты руы қа жет. 
Синх рон ды ау дар ма жа саушы адам тіл ді же тік бі ле тін, сөз дік қо-
ры мол бо луы тиіс. Се бе бі синх рон ды ау дар ма ке зін де сөз дік қол-
да ну сын ды мүм кін дік тер бол майды. Ау дар ма шы сөй леу ші нің 
сө зін ес ти са лы сы мен, оны жиыр ма се ку нд тан кем емес уа қыт та 
ау дар ма сын дəл ма ғы на сын да жет кі зе бі луі тиіс. Синх рон ды ау-
дар ма ке зін де ау дар ма шы əр отыз ми нут сай ын ауы сып оты ра-
ды. Осы үзі ліс ке зін де сөз дік пен дай ын да лып не ме се ауыс қан ау-
дар ма шы ға кө мек те сіп оты ра ды. Мұн дай ау дар ма тү рі кө бі не се 
ха лы қа ра лық кон фе рен ция лар да, спорт тық сай ыс тар да, ке лі сім-
шарт жа са су да жиі пай да ла ны ла ды. Əдет те синх рон ды ау дар ма 
ке зін де ар найы құ лақ қап тар мен жаб дық тал ған ка би нет те бо лып, 
əр бір тың дар ман ау дар ма шы ның сө зін құ лақ қап ар қы лы ес ти 
ала ды. Бұл тың дау шы лар ды өз на за рын да ұс тап, кө ңіл күй мен 
се зі мін се зі ну ге мүм кін дік бе ре ді. Ша ра ның өте тін уақы ты 
ілес пе лі ау дар ма ға қа ра ған да екі есе аз уа қыт ты ала ды. Қа ты-
су шы лар ға ың ғай лы лы ғы: қа зір гі таң да шет ті лін де сөй лейт ін
адам дар көп, сон дық тан қа ты су шы лар дың кө бі шет ті лін де 
өт ке нін қа лай ды. Ілес пе ау дар ма ке зін де гі дей жиі жа са ла тын 
кі ді ріс қа ты су шы лар дың кө бі не ке рі əсе рін ти гі зе ді. Ау дар ма 
бір уа қыт та бір не ше тіл де жүр гі зі луі мүм кін. Со ны мен қа тар 
синх рон ды ау дар ма ның ке рі жақ та ры да бар: ілес пе лі ау дар-
ма ға қа ра ған да оның ба ға сы жо ға ры, со ны мен қа тар ар найы 
жаб дық тау көп шы ғын ға əке ле ді. 

45

жүктеу/скачать 0.9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: