Оқулық Алматы, 012 ƏӨж ббк ə Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»



Pdf көрінісі
бет257/263
Дата26.02.2024
өлшемі7.14 Mb.
#493176
түріОқулық
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   263
httprmebrk.kzbilimabilmajinova-jalpy-jertanu.pdf

Термо-люминеценттік (ТЛ) əдіс – табиғи радионуклидтердің 
иондық сəулелену əсерінен теңеспеген зарядтар түрінде жергілікті 
деңгейде жинақталуына негізделетін əдіс. Талдау үлгілері ретінде 
кварц, дала шпаты, карбонаттар, жанартаулық күл, мұхит, теңіз, көл, 
аллювий, мұздық шөгінділер құрамындағы сүйек қалдықтары алы-
нады.
Трансгрессия – теңіз алабы аумағының ұлғайып, теңіздік 
шөгінділердің қарқынды жинақталуы жəне теңіз суларының 
материктердің ойыс бөліктерін басу процесі. Трансгрессия процесі 
өте баяу жəне əркелкі сипатта жүзеге асады. Бұл процесс материк пен 
мұхиттың гипсометриялық деңгейінің өзгеруі, климаттың ғаламдық 
өзгерістеріне байланысты жүзеге асады.
Төменгі мантия “Голицын деңгейінен” 2900 км-ге дейінгі 
аралықты қамтиды. Бұл зона неміс ғалымдары Э. Вихерт пен
Б. Гутенбергтің құрметіне “Вихерт пен Гутенберг шекарасы” деп 
аталады.
Үгілу қабығы литосфераның беткі бөлігі əртүрлі 


401
факторлардың (ауа, су, организмдер) əсерінен өзгерістерге ұшыраған 
магмалық, метаморфтық жəне шөгінді тау жыныстары есебінен 
қалыптасқан жəне сол орнынан қозғалмай сақталып қалған үгілген 
тау жыныстардың жиынтығы.
Уранды-иондық талдау – дəл уақытты белгілеуде уран 
теңсіздігіне негізделетін əдіс. Неғұрлым нақты нəтижелер алу 
үшін құрамында биоорганикалық карбонаттары бар теңіз маржан 
полиптері мен былқылдақ денелілердің бақалшақтары пайдала-
нылады Бұл əдістің негізіне теңіз суында уран мен оның айырылу 
өнімдерінің радиоактивті теңесуіне кеткен уақыт өлшемі алынады.
Үстірт (плато) – француздың plateau деген сөзінен шыққан, 
жазық бағытта жатқан тау жыныстары қабаттарынан құралған, тегіс 
бетті қыратты жазықтар.
Ішкі геосфералар  Жердің ішкі қойнауы: сыртқы – жер қыртысы, 
аралық-мантия, орталық – ядро сияқты үш қабатқа бөлінеді.
Фация (лат. faciesбет-бейне) тау жынысы қабаттарының 
бір-бірінен литологиялық жəне палеонтологиялық ерекшеліктері 
арқылы ажыратылатын бөлігі. Фациялық талдау ежелгі географиялық 
жағдайды қалпына келтіруде актуализм принципіне негізделеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   263




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет