29
адамдарды қорғау тəсілдерін игеру жəне ғимараттардың қатты жел
мен дауылдың суды айдауы əсеріне
төзімділігін жоғарылату;
дауыл, боран жəне құмды бұрқасын, құйын болған кездегі
адамдардың əрекет ережелері;
қираған ғимараттар мен имараттардың астында қалған, зардап
шеккендерге көмек көрсете білу;
жақындағы жертөлелер, ықтар
мен неғұрлым мықты төзімді
ғимараттарды білу;
қауіптілігі жоғары аймақтардан шығу жолдарын білу;
Өзіңіздің елді мекеніңіздегі Азаматтық қорғаныс жəне ТЖ
басқармалары, төтенше жағдайлар жөніндегі əкімшілік пен
комиссиясының мекенжайлары мен телефондарын білу.
Дауыл, боран, құйын кезіндегі әрекет үлгілері. Егер дауыл, боран,
құйын сіз ғимаратта болғанда басталса, терезеден аулақ тұрыңыз да,
жайдың ішкі жақ қабырғаларының жанында, дəлізде, құрылған
шкафтардың қасында,
жуынатын бөлмелерде, дəретханада, қоймада,
мықты шкафтардың жанында, үстелдің астында қауіпсіз орындарға
тұрыңыз. Пештегі отты, электр энергиясын өшіріңіз,
газ желілерінің
шүмектерін жабыңыз. Қараңғы уақытта фонарьлар мен шамдарды
пайдаланыңыз, АҚ жəне ТЖ басқармалары, төтенше жағдайлар
жөніндегі
комиссиясының
ақпараттарын
есту
үшін
радиоқабылдағышты қосып қойыңыз.
Егер дауыл, боран, құйын сіз елді мекеннің көшесінде жүргенде
басталса, неғұрлым жеңіл құрылыстар ғимараттар,
көпірлер, электр
өткізгіш желілер, діңгектер, тоғайлар, өзен, көлдер мен өндіріс
обьектілерінен алыс жүріңіз. Тезірек
елді мекендегі жертөлелерде,
жерқоймалар мен радиацияға қарсы паналарда тығылуға тырысыңыз.
Егер құйын сіз ашық жерде жүргенде басталса, жол шетіне, шұңқырға,
орларға, тар сайларға тығылып, басыңызды киіммен немесе тоғай
бұтақтарымен жауып жерге жақын жатыңыз.
Ұшып жатқан шыны сынықтарынан қорғану үшін қаңылтыр, қатты
қағаз немесе пластик жəшіктер, тақтай немесе қолда бар кез келген
заттарды пайдаланыңыз. Зақымдалған ғимараттарға кірмеңіз,
себебі
қайта соққан желде құлауы мүмкін.
Қарлы боранда ғимараттарға тығылыңыз. Егер далада немесе ауыл
жолдарында келе жатсаңыз уақ-уақ тазаланып отыратын, жəне сізге
көмек берілу мүмкіндігі бар басты жолға шығыңыз.
Шаңды құйын кезінде бетіңізді дəкемен, шытпен, мата
қиындысымен, көзіңізді көзілдірікпен жабыңыз.