Табиғатты зерттеу бойынша экскурсия

46 
Жоспары:
1. Экскурсия оқу – тәрбие үрдісін ұйымдастыру формасы. 
2. Экскурсия даярлау және өткізу әдістемесі
3. Экскурсия түрлері және кезеңдері.
1.Экскурсия оқу – тәрбие үрдісін ұйымдастыру формасы.
Экскурсия оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру формасы ретінде, бақылау жүргізуге, табиғи 
жағдайда заттарды, құбылыстарды, процестерді зерделеуге мүмкіндік береді.
Өлкетану бойынша кіші мектеп оқушыларымен жұмыстың қолжетімді түрлерінің бірі 
табиғатқа жасалынатын экскурсиялар болып табылады. Олар балаларды тек қана бақылауға 
ғана емес, сонымен қатар көруге, қоршаған ортаны зерттеуге, өз ортасында жаңа және қызықты 
нәрселерді табуға үйретеді. Оқу бағдарламаларына сәйкес, бастауыш сынып оқушылары өз 
ауданы, ауылы, қаласы шегіндегі табиғат объектілерімен танысады.
"Экскурсия" сөзі латын тілінің сөзі "экскурсиодан"шыққан. Орыс тілінде бұл сөз XIX ғ. еніп, 
бастапқыда "қашып кету, әскери шабуыл", содан кейін "сапарға шығу , сапар"дегенді білдіреді. 
Кейінірек "ия" сөзі қосылып, (экскурсия) атауы пайда болды. Экскурсия – мектептен тыс 
өткізілетін оқу материалдарын меңгеруге бағытталған оқу үдерісін ұйымдастыру нысаны.
Экскурсияға бүкіл сынып қатысып, экскурсия материалдары Дүниетану пәнін және 
табиғаттану бағдарламасымен тығыз байланысты болса, ол оқытудың міндетті түріне 
айналады. Бұл жағдайда ол сабақ жүйесіне кіреді және оқу үдерісінің маңызды бөлігі болады. 
Сондай – ақ,экскурсия егер топпен өткізілетін болса, сыныптан тыс жұмыс түрі болып 
саналады.
Экскурсиялар жалпы білім беру мекемесінен тыс балаларды табиғатпен таныстыру бойынша 
сабақтардың ерекше түрі болып табылады. Мазмұны бойынша оларды екі түрге бөледі. 
Біріншісі – орманға, саябаққа, шабындықтарға, су айдынына экскурсия болса, екіншісі – ауыл 
шаруашылық объектілеріне: бақшаға, оранжереяға, алаңға жасалынатын экскурсиялар болып 
табылады. Табиғаттану экскурсиялары кезінде балалар қоршаған ортаны қорғауға және қайта 
құруға бағытталған адамдардың еңбегін жиі бақылап отырады. Мысалы, орманда кіші мектеп 
оқушылары өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен танысып қана қоймай, үлкендердің жас 
ағаштарды қалай отырғызатынын, қураған ағаштарды қалай жинайтынын, жабайы 
жануарларды қалай азықтандыратынын және т. б. көреді. 
Басқа жағынан, ауыл шаруашылығы нысандарында педагог олардың назарын ересектердің 
еңбегіне ғана емес, сонымен қатар өсімдіктердің өсуіне (бақшада, жылыжайда), жорамалдар 
мен жануарлардың өмір сүру салтына (құс қорасында, аң фермасында) назар аударады.
Әрине, ауылдық жерлерде экскурсия жүргізу үшін нысанды таңдау оңайырақ. Бірақ қала 
жағдайында бастауыш сынып оқушыларын табиғатпен таныстыру үшін барлық мүмкіндіктерді 
іздеген жөн. Осы мақсатта саябақтарды, скверлерді, биостанцияларды, жылыжайларды 
пайдалану ұсынылады; балаларды осы шағын аудан мектептерінде жүргізілетін юннаттық 
жұмыспен таныстыру; жолдарды, көшелерді, алаңдарды көгалдандыру мен абаттандыруды 
бақылауды ұйымдастыру; қалаға шығуды ұйымдастыру ұсынылады. 

жүктеу/скачать 2.85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: