Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ



Pdf көрінісі
бет22/175
Дата25.05.2024
өлшемі3.36 Mb.
#501851
түріПрактикум
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   175
Қозоқ тили практикуми

48-жаттығу. Томeндe бepылгeн тапсыpмалаpды оpында. 
1. Мына сойлeмдepды кошыpып, ондағы создepдeгы буын ундeстыгын 
тауып коpсeтып, олаpды дәлeлдeyыздep. 
Соған озым дe окынeмын. Быpак амал нe, уакыт оз дeгeнын ыстeтeды. 
Ағамнан асып шыға алмадык, eнды бәpыбыp кeш дeгeны eды. Науpызбай да 
солай ұғады. Ол Досболды оз ауылына бастап алып баpып, жыбepмeй конак 
eeтып, кұpмeт коpсeтeды. Одан әpы ағайын аpалауға косшы болып, касына 
epeды. Олаpдыy осы сапаpда алғашкы ат басын тыpeгeн жepы атакты Балкожа 
Досeкeyды кұшак жая каpсы алады. Коpысып, сағынған коyыл маукы басылған 
соy, би ат шаптыpып, колдeнey кыпшактыy даулы биы Мұғалды алдыpады. Бұл 
Мұғал бидыy сeксeнгe кeлгeн кeзы eкeн. Уш даyғыл жуйpык бас косып, шep 
таpката кeyeс кұpады. Кокыpeгы ояу, коyылы жуйpык Мұғал каpт Досболдыy 
туыстығын, ой ұшкыpлығына, копты былep зepeктыгынe pиза болып батасын 
бepeды. Кeлeлы создыy быpы peтындe ол: 


30 
«Кeлысыy жаксы бала eкeнсыy, кeтысыy кандай болаp», - дeп калады. Бұл 
акылды каpттыy бауыpымдаp алыстан ыздeп кeлгeн туғанныy мepeйыныy осып 
кайтуыныy ауылдастаpына, оныy ышындe Балкожа eскepткeн кұлаккағысы eды. 
(Досбол би). 
49-жаттығу. Мына олeyды мәнepлeп окып, ондағы создepды буын 
ундeстыгынe каpай талдап, олeyды жатка айтыyыз. 
«Мeн ушын шылдeхана ойламаған,
Eшкашан туған куным тойланбаған.
Омыpгe адам кeлeды дeп eскepып, 
Куәлык алуды да ойланбаған.
Былмeймын, мұныy ушын кым кынәлы,
Бeлгысыз туған куны жуpмын әлы.
Ұмытып куным тугыл айымды да:
– Коктeмдe туып eдыy, – дeйды бәpы.
Нeсынe кынәлаймын бұл халыкты,
Кым әстe болаp дeйсыy туpа мыкты.
Омыpгe кeлгeнымды аян eтep,
Озымe озым жазам куәлыкты». 
(М.Макатаeв) 
50-жаттығу. Томeндeгы даpа создep мeн куpдeлы создepдыy жазылуы мeн 
айтылуыныy аpасындағы айыpмашылыкты тусындыpыyдep. 
Кұндыз, кундыз, жазса, жаз сайын, жас шағында, конбыс, сәyкой, озeнгe 
кeл, саpы ала, токтай кал, Кумысжан, бугынгы омыp, кунбe-кун, Жанпeйыс, 
кулдыpгы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   175




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет