-жаттығу. Сeптык жалғаулаpына байланысты олeyды окып шығып,  сeптык жалғаулаpына мән бepыyдep.  Сeптeу

63 
Сeнбeйсыy бe кундeлыкты паpакта: 
Талай «бeстык» койылыпты Маpатка. 
Табыс 
Батыл eмeс дeй алмайсыy Маpатты, 
Сол уйpeтты ауылдағы баp атты. 
Жатыс 
Алғыссыз кун болған eмeс Маpатта, 
Жeтeды онда ынта, жыгep, талап та. 
Шығыс Кай онep дe табылады Маpаттан, 
Ән салғанда жұpтты озынe каpаткан. 
Комeктeс 
Мынe, сондай жаксы бала Маpатпeн 
Дос бола алмай жуpгeндep дe баp, әттey! 
104-жаттығу. 
Тәуeлдык 
жалғаудыy 
жeкeшe, 
копшe 
туpын 
ажыpатыyыздаp. 
1. Айтыспаған сыpымыз да жок, акылдаспаған аpманыyыз да жок. 2. Әpы 
аға, әpы досыма аpнап, колдан кeлгeн онepымныy бәpын коpсeткым кeлып 
баpады. 3. Жаpалы жолдастаpымнан быpжола айpылғанымды да былдым. 4. 
Олаpдыy калай болса солай, алак-салак болып жуpгeн кeскeндepын коpгeнымдe, 
козымe тыкeн кадалғандай бола кeтeды. 5. Каpама-каpсы майданда eмeс, 
жаудыy оз ышынe кыpып соғысуымыз кepeк. 6. Быздыy жазған хаттаpымыздан 
быздыy жұмыстаpымыз жайында толык хабаpдаp болып отыpған Алeксeй 
Максимович тe бызбeн аpман eтты. 
105-жаттығу. Мына макал-мәтeлдepдeн комeктeс сeптыгындe тұpған 
создepды тауып, олаpға сұpак койып, комeктeс сeптык жалғаулаpын коpсeт. 
Макал-мәтылдepдыy мазмұынын тусындыp. 
1) Адам жуpгeн жepмeн адам жуpeды, быpeу былмeгeнды быpeу былeды.
2) Кeyeспeн шeшкeн шeшымныy кeмысы болмас.
3) Жаyбыpмeнeн жep когepep, eyбeкпeнeн ep когepep.
4) Кыз epкeм кeстeсымeн коpкeм, ұл epкeм онepымeн коpкeм.
5) Ғылыммeн жакын болсаy – колыy жeтep, Залыммeн жакын болсаy – 
басыy кeтep.
6) Наданмeн дос болғанша, кытаппeн дос бол.
7) Аш акылмeн ток болмайды.
8) Атпeн ойнаған тайдыy жылыгы сынады. 

64 
106-жаттығу. Мәтыннeн тәуeлдык жалғаулы создepды тауып кай жакта, 
жeкeшe я копшe туpдe тұpғандығын ажыpатыyыздаp. 
1. Аyғаpсаyыз, быздыy сыбағамыз – кeйыннeн нағыз әскep болымдepы 
дайындалғанша, жауды токтата тұpу. 2. Айpылмаймыз дeгeн уәдeмыз баp. 3. 
Быздыy быp томпаyдаған баламыз болаp ма eды. 4. Салыстыpу кepeк болса, 
уакытында салыстыpамыз. 5. Майданға жуpып баpамыз, шeшe. 6. Озым болсам, 
жуpып баpам, Жәкe. 7. Мұpат озыныy Айшаға дeгeн сeзымы туpалы коп 
ойлады. 8. Жұмысымды тындыpдым, жолдас сepжант. 9. Кeудeмды окка тосам. 
10. Кокбай соyғы кeлысымын тағы айтты. 11. Мыy туpлы әyгымe ойыма ұмаp-
жұмаp кeлып, куанышымнан жаpылып кeткeндeймын. 

жүктеу/скачать 3.36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: