Булгакова Д. А. Мемлекет жəне қҰҚЫҚ теориясы
Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері жəне қағида-
жүктеу/скачать 0.85 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3. Заңды жауапкершіліктің түсінігі, белгілері жəне қағида-
лары. Заңды жауапкершілік – бұл құқықбұзушылық жасаған тұл- ғаларға заңнамамен көзделген мемлекеттік мəжбүрлеу шараларын белгілі бір іс жүргізушілік тəртіпте қолдану. Шаралар мынадай сипатта болуы мүмкін: а) жеке сипаттағы шаралар (бас бостан- дығынан айыру); ə) мүліктік сипаттағы шаралар (айыппұл); б) ұйымдастырушылық сипаттағы шаралар (жұмыстан босату). Заңды жауапкершіліктің белгілері: - оны мемлекет құқықтық нормаларды орнықтырады; - мемлекеттік мəжбүрлеуге негізделеді; - арнайы өкілетті мемлекеттік органдар қолданады; - жаңа қосымша міндетті жүктеумен байланысты; - жеке, мүліктік жəне ұйымдастырушылық сипаттағы белгілі бір теріс салдардан көрініс табады; - іс жүргізушілік нысанда жүктеледі; - тек жасалған құқықбұзушылық үшін ғана туындайды. Егер заңды жауапкершіліктің іс жүзіндегі негізі болып оның құрамын құрайтын белгілердің жиынтығымен сипатталатын құ- қықбұзушылық табылса,оның заңды негізі болып құқық нормасы мен сəйкес құқыққолданушы акт табылады. Құқыққолдану актісінде құзіретті орган нақты бір құқықбұзушыға қатысты мəж- бүрлеу шараларының нақты көлемі мен нысанын анықтайды. Мұндай құқыққолдану актісі ретінде əкімшілік бұйрығын, сот үкімін немесе шешімін жəне т.б. атауға болады. Заңды жауапкершіліктің қағидалары: 1) заңдылық – жауапкершіліктің тек құқықбұзушылық (яғни, құқықəрекетқабілетті тұлға жасаған кінəлі, құқыққа қайшы əрекет немесе əрекетсіздік) үшін ғана қолданылатынын білдіреді; 2) əділеттілік – жазаның кінəға сəйкестігін, теріс қылықтар үшін қылмыстық санкцияларды белгілеуге жол берілмейтіндігін, кінəліге бір құқықбұзушылық үшін тек бір ғана жазаны тағайын- дауды білдіреді; 3) негізділік – істің жағдайларын объективтік түрде зерттеуді жəне нақты жазалау шарасын заңға сəйкес анықтауды білдіреді; 4) ізгілік (гуманизм) – адамның қадір-қасиетін қорлайтын жаза- лау шараларын белгілеуге жəне қолдануға тыйым салуды біл-діреді; 5) жауапкершіліктің міндетті түрде болатындығы – жасалған қылмыс үшін заңды жауапкершіліктің міндетті түрде туындай- тынын білдіреді; 6) мақсаттылық – құқықбұзушыға қатысты таңдалған жазаның заңды жауапкершіліктің мақсаттарына сəйкестігін білдіреді. жүктеу/скачать 0.85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|