Педагогикалық факультет

Дəріс мазмұны: 
3. Когнитивті психотерапия түсінігі
4. Когнитивті психотерапия принциптері
Когнитивті терапияны қолдануда психолог жəне психотерапевт ойлаудың жалпы жəне 
жеке 
бұзылысты 
көріністерін 
өзгертуге 
тырысады.( 
клиенттің 
ирроционалды 
қорқынышын, депрессивті күйін).Мұндағы негізгі мақсат ойлаудың бұзылыстарына 
тікелей əсер етіп оны өзгерту жəне сол арқылы басқа да жағымды өзгерістерді 
қалыптастыру.Ойлауды түрлі өзгерістер тудыру үшін бірнеше əдіс қолданылады.Ең 
алдымен иррационалды идеяларды шығару керек.Клиенттің оның ішіндегі кейбіреулерін 
сипаттап кейбіреулерін ұғынбауы мүмкін.Сол клиент ұғына алмаған идеялар бұзылысты 
ұстап тұруда маңызды роль атқарады.Ол идеяларды клиенттен əрбір əрекеттің себептерін 
сұрау арқылы жүргізілген зерттеудің нəтижесінен көруге болады.Иррационалды 
идеяларды анықтауда жеке күнделік жауды тапсырып, соның нəтижесінде қорытынды 
жасауға болады.Содан соң иррационалды идеяларды өзгертуге қадам жасалып, ол үшін 
екі түрлі типті тəсіл қолданылады.Вербалды жəне мінез-құлықтық. 
Вербалды əдістер клиникалық психологтың немесе психотерапивтің жетекшілігімен 
терапиялық сеанс кезінде немесе клиенттің күнделікті іс-əрекетінде қолданылады.Соңғы 
жағдайда тəсілдер жеңіл есте сақталып, қайталама стресстік жағдайларда қолданылуы 
тиіс.Олар екі түрлі болады.Бірінші тəсілге ойды бөлетін тəсілдер.Бұл əдістің негізінде 
зейінді аударту принципі жатыр.Оның негізінде зейін қоршаған ортадағы белгілі-бір 
обьектіге немесе аөыл-ой əрекетіне шоғырланады.Екінші тəсілдер иррационалдық
ойлардың эмоционалды əсерін бейтараптандыруға бағытталған.Мұндай ойлардың пайда 
болуының нəтижесінде клиент іштей мынадай сөз тіркестерін қайталайды: «Менің 
жүрегім ауырғандықтан емес, мазасыздықты сезінгендіктен жиі соғып тұр».Клиентке 
нақты жағдайларда өзін-өзі тыныштандыру қиын болғандықтан. осы ойларды арнайы 
карточкаларға жазып алып, үнемі өзімен бірге ұстап жүрген қолайлы. 
Терапиялық сеанстар кезінде клиникалық психологтың қолданған тəсілдері жалған 
ойларды өзгерту үшін арналған.Ол жалған ойлардың логикалық негізделуін қарап, 
клиентке сəйкес ақпараттар беріп отырады.Клиникалық психолог жəне психотерапевт 
жалған ойларды қолдаушы ойлаудың логикасының бұзылысын анықтайды.Сонымен қатар 
клиникалық психолог жəне психотерапевт клиенттің бойында мазасыздық немесе 
депрессия 
тудыратын 
қате 
тұжырымдарды 
анықтауға 
тырысады.Век 
мұндай 
тұжырымдарды «жасырын болжамдар» немесе « негізде жатқан болжамдар» деп атады. 

жүктеу/скачать 0.52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: