Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы

бөлімшелерде зертханалық зерттеулерге асқазан және ұлтабар құрамын, нәжісті алуды үйрену

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

1. 
   Лепорский әдісі бойынша таңертеңгілік тамақ байқауын енгізеді:
   

Б) 1-ші порциядан кейін

В) 1 сағат ішінде асқазан сөлінің 4 порциясын ашқарынға алғаннан кейін

Г) зондты енгізгеннен 30 мин кейін

2. Лепорский әдісі бойынша асқазан сөлін алу үшін дайындау қажет:

А) күкірт қышқылды магнезияның 40,0-60,0мл

Б) 200мл клюква морсы

В) 200г орамжапырақ қайнатпасы

Г) 2 шай қасық кастор майы

3. Лепорский әдісі бойынша асқазанның фракциялық зондтау әдісіне .. банка дайындау қажет.

А) 5

Б) 7

Г) 1

А) 5% глюкоза

Б) 0,1% атропин

В) 0,1% гистамин

Г) 40% глюкоза

5. Дуоденальді зонд бұл:

А) резеңке түтікше тұйық ұшты және 2 бүйір саңылаулары бар, ұзындығы 100-110 см, сыртқы дм 10-15 мм

Б) резеңке түтікше тұйық ұшында сүйірлі бүйір саңылаулары бар, ұзындығы 100-110 см, сыртқы дм 3-5 мм

В) бір ұшында металл оливасы бар резеңке түтікше, ұзындығы 150см, дм 3-5 мм

6. Дуоденальді зондтауға дайындау қажет:

А) 300 мл капуста қайнатпасын

Б) 50 мл сұйық майын

В) 200 мл ет сорпасын

Г) 300 мл кастор майын

7. Дуоденальді зондтау кезінде оливаның соңғы баратын жері ..

А) асқазан

Б) он екі елі ішек

В) өт қабы

Г) бауыр

8. Дуоденальді зондтау кезінде .. қара-қошқыл түс болады.

А) А порциясында

Б) В порциясында

В) Б порциясында

Г) С порциясында

9. Дуоденальді зондтау кезінде өттің 2-ші порциясы алынады:

А) он екі елі ішектен

Б) өт қабынан

В) бауырдың өт жолдарынан

Г) ұйқы безінен

10. Зондтарды залалсыздандырады:

А) 2 атм 132 С-20мин

Б) 1,1 атм 120 С -45 мин

В) 180 атм С-60 мин

Г) 160 атм С-60 мин

1. 
   Асқазан сөлін алу үшін парентеральды тітіркендіргіштерді ( 0,1% гистамин ертіндісі) қолдану кезінде науқастың беті қызарып, басы айналады. Медбикенің іс әрекеті
   
2. 
   Науқас дуоденальді зондтау кезінде 30 мл жылы 33%магний сульфаты ертіндісін енгізді. В порциясы алынбады. Медбикенің іс әрекеті
   
3. 
   
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Асқазан және он екі елі ішек сөлін зерттеу мақсатын
  
• 
  Қолдануға және қолдануға болмайтын жағдайларды
  
• 
  Процедураны өткізуге арналған құрал-саймандар мен жабдықтар
  
• 
  Зерттеуді өткізу әдістемесі
  
• 
  Материалды сақтау және тасмалдауды
  
• 
  Құралдарды өңдеу
  
• 
  Жолдамалар жазуды
  

Жоспар:

• 
  Бактериологиялық зерттеу түсінігі
  
• 
  Бактериологиялық зерттеуге көрсетілімдер
  
• 
  Ыдысты залалсыздандыру.
  
• 
  Жолдамаларды жазу.
  
• 
  Ауыздан және мұрыннан жағынды алу.
  
• 
  Зерттеуді өткізуге көрсеткіштері және кері көрсеткіштері, манипуляцияларды өткізу тәсілдері.
  

1.Науқасқа тексеру мақсатын және тексеру барысын түсіндіріп келісімін алу .

2.Қолды өңдеп , маска және қолғаптарды кию .

3.Науқастың бетін жарық жаққа отырғызу , ал медбике науқасқа бетпе-бет отыру қажет .

4.Пробиркаларға стеклогафпен номерлеу , жолдамасы номермен болу керек : жұтқыншақ пробирканы штативке орнату .

5. Сол қолға шпательді және белгіленген пробирканы алу .

Процедураны орындау.

1. 
   Медбике аузын ашуды сұранып , аузына шпательді кіргізіп тілін басады .
   
2. 
   Оң қолмен пробиркадағы зарарсызданған тампоны бар сымды шығарып ,ауыз қуысынан жағынды алу оң бадамшаны , оң таңдайдан , тілшеден , сол таңдайдан , сол бадамшадан және жұтқыншақтың артқы қабарғасынан алады.
   
3. 
   Ауыз қуысынан шпательді алу, дезинфекциялық ерітінділермен зарарсыздандыру.
   
4. 
   Ауыз қуысының кілегей қабатына тигізбей тампонды алу .
   
5. 
   Тампонды пробиркаға салып бетін тығыз бекіту .
   

1. 
   Пробирканы штативке орнатып бикске енгізу ,биксті жауып қою қажет .
   

6. 
   Маска және перчатканы шешіп дезинфекциялық ерітіндімен тазалау.
   

2. 
   Қолды жуып шаю , кептіру .
   
3. 
   Жолдаманы ,пробиркаларды бактериологиялық лабараторияға жіберу .
   
4. 
   Пробиркаларды арнайы мұздатқышта 2-3 сағаттан артық сақтауға болмайды.
   

Мақсат: ауыруды шақырған қоздырғышты анықтау .

Қажетті заттар: мақталы дәкелі бекігішпен тығыз бекітілетін зарарсызданған пробирка , пробиркада жіңішке сым болады ,ол пробирканың тығынынан өткізіледі , сымның ұшына домалақталған мақта оралған Крафт – пакетте зарарсызданған щпатель. Штатив, пробиркаларды тасымалдайтын бикс. Стеклограф

Процедураға дайындау .

1. 
   Науқасқа тексеру мақсатын және тексеру барысын түсіндіріп келісімін алу .
   
2. 
   Мұрын қуысын тексеріп , таза екеніне көз жеткізу .
   
3. 
   Қолды өңдеу , маска және қолғапты кию .
   
4. 
   Пробиркаларға стеклографпен номерлеу , жолдамасы номермен сәйкес болуы қажет :мұрын-2
   

5. Наукастың бетін жарық жаққа отырғызу , ал медбике науқасқа бетпе –бет отыру қажет .

Процедураны орындау .

- Сол қолдың 3, 4, 5, саусақтарымен Мұрын -2 белгіленген жабық тұрған пробирканы алады , ал оң қолмен пробиркадан тампонды алады .

-Сол қолдың үлкен саусағымен мұрын ұшын жоғары көтеру , ал оң қолмен тампонды мұрынның оң қуысына сосын сол қуысына 1,5-2 см тереңділікке енгізіп жабынды алу .

-Тампонды мұрын қуысынан алу .

-Тампонды пробиркаға салып бетін тығыз бекіту .

-Пробирканы штативке орнату , бикске салу және жақсылап жабу .

Процедураны аяқтау .

-Перчатканы масканы шешіп , дезинфекциялық ерітінділермен зарарсыздау .

-Қолды жуу және кептіру . Бактериологиялық лабораторияға жолдаманы толтырып пробирканы жеткізу .

-Мұздатқышта пробирканы 2-3 сағат артық сақтауға болмайды .

Қақырықты бактериологиялық тексеру .

Көрсеткіш:тынысалу мүшелерінің аурулары .

Қажетті заттар :зарарсызданған кең мойынды крафт қағазынан жасалған қақпағы бар шыны баночка , лабораторияға жолдама.

Процедураға дайындау және орындау .

1. 
   Науқасқа тексеру мақсатын түсіндіру .
   
2. 
   Қақырықты антибиотикотерапия алдында жинаған жөн .
   
3. 
   Қақырықты жинау техникасын үйрету : қақырықты қақыру кезінде емес , жөтелген кезде жинау .
   

4. 
   Банканың қақпағын ашу .
   
5. 
   Қақырықты жөтелдіріп таза шыны баночкаға жинау .(сілекейін алуға болмайды )
   
6. 
   Қақырық мөлшері 5 мл аз болмауы қажет.
   
7. 
   Баночканың қақпағын жабу .
   
8. 
   Жолдаманы баночкаға қыстырып бактериологиялық тексеруге лабараторияға жедел жіберу .
   

бөлімшелерде бактериологиялық зерттеулерге материал алуды үйрену

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

~ Мұрын қуысынан жағынды алу кезінде анжыны енгізеді:

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Бактериологиялық зерттеу түсінігі
  
• 
  Бактериологиялық зерттеуге көрсетілімдер
  
• 
  Ыдысты залалсыздандыру.
  
• 
  Жолдамаларды жазу.
  
• 
  Ауыздан және мұрыннан жағынды алу.
  
• 
  Зерттеуді өткізуге көрсеткіштері және кері көрсеткіштері, манипуляцияларды өткізу тәсілдері.
  

Жоспар:

• 
  өкпені рентгенологиялык тексеруге наукастарды дайындау
  кезІндегі медбикенің зтикасын және деонтологнясын
  
• 
  рентгенологиялык зерттеу әдісі жөнінде түсінікті
  
• 
  рентгенологиялык зерттеу әдІсін колдануға болатын және колдануға
  болмайтын жағдайларды
  
• 
  жалпы (обзорлы) рентгенографияны және рентгеноскопины
  
• 
  рентгеноконтрасты заттарды колдануды
  
• 
  наукасты зерттеуге дайындауды
  
• 
  зерттеуді жүргізуге медбикенін катысуын
  

Зерттеу - рентген сәулелерінің мүшелер жөне тіидер аркылы өтіп, әртүрлі дәрежеде сіңіріліп, арнайы экран немесе рентген пленкасында мүшенін суреттемесінін пайда болуына негізделген. Ағзанын мүшелерінің және тіндерінін бір-бірінен тығыздыгы және химнялык күрамы жағынан көптеген айырмашылыктары бар, сондыктан олар рентген сеулелерін әртүрлі дәрежеде сіңіреді, нәтижесінде алынған суретгеме накты контрасты шығады. Осығаң ораЙ, сүйектер, буындар, өкпе, жүрек және кейбір баска мүшелердін рентгенолоғиялық зерттеулерін арнайы дайындыксыз өткізуге болады. Асказан-ішек жолы, бауыр, бүйрек, бронхтар және тамырлардың накты контрасты жеткіліксіз, сондыктан, бүларға жасанды контрастау өткізеді: ағзаға зертгелінетін күрылымға қараганла сәулені күшті (барнй сульфаты, йодтын органикалык косылысы) немесе әлсіз (газ) сіңіретін арнайы зиянсыз рентген контрасты заттарды енгізеді. Мүшелер мен тіндерді жасанды контрасттау максатында рентген контрасты заггарды ішке Ішеді, қан тамырға (мысалы, урографияда), куьістар мен тіңдерге, айналасындағы тіндерге (мысалы, лигаментографияда) немесе тікелей куысқа, мүшенің паренхимасына (мысалы, гайморографиада, бронхографияда, гепатоғрафияда) енгізеді. Реитгеноскопияда экрандағы ннтенсивті көлеңкелер (күрамында газ бар) тығыздығы төмен мүшелер мен тіндерге сәйкес келеді, яғни позитивті болып келеді.Рентгеногрзммаларда караю және ағарудын катынастары керісінше, яғни негативтІ болады.

Науқастарға жоғары кәсіби және сауатты медициналық
көмек көрсетудегі негІзгі шарттардын бірі - ауруды дұрыс анықтау болып табылады.

Науқасты диагностикалык тексеру әдістері негізгі және косымша, яғни арнайы болып екіге бөлінеді. Арнайы әдістер медициналык білімнің және ғылымньщ дамуымен катар жүреді; олар субклеткалы деңгейде зерттеуді және диагностикалык мүмкіндіктердін жоғарғы потенииялын аныкгайды.

Арнайы диагностнкалык әдістерді практикалык түрғыда колдану, клиникалык днагнозға койылған казіргі заман талаптарымен аныкталады. Арнайы әдістердің ішінде рентгенодиагностика, радионуклидті диагностика кеңінен тараған. Ірі ауруханаларда жоғары информативті жаңа арнайы әдістер колданылады. Инструментальды зерттеу әдістерін жүргізу медбнкенің арнайы дайындығын талап етеді, өйткені зерттеу нәтижелерінің информативтілігі және нактылығы медбикенің Іс - өрекетіне байланысты болып келеді

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 62 мин (70%)

Функционалды зерттеу бөлімшесінде рентгенологиялық зерттеу әдістерімен, ЭКГ, бронхография, спирография әдістерімен танысу

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

1. Рентген сәулелерінің тіндер арқылы өту кабілеггілігі байланысты болады

б тіндердін тығыздығына

в олардын қалындыктарына

г химиялык кұрамынан

д барлығы дүрыс*

2. Жасанды контрастау қандай мүшелерді тексеру үшін кажетті

б өкпк

г бүрек*

б бауыр

г жүрек*

б магний сульфаты

в йодтын органикалык косылыстары*

г сутегі байланыстары

д барлығы дұрыс емес

5. Рентген суреттерін сипаттаудағы катынастарды табыңыз

а ағарған аймақтар 1 ағару *а - 2

б карайған аймақтар 2 караю б - 1

6. Сәйкестіктерді табыныз

а рентгенография 1 ағза кұрылымын сипаттайды

б рентгеноскопия 2 мушенін козғалыс кызметін зертгейлі

7. Сәйкестіктерлі табыныз

а бронхография 1 бронхтарды зертгеу

б ангиографня 2 тамырларды зертгеу

в коронарография 3 жүректіңтәждікартерияларын зерттеу

8. Өкпенің иструментальды әдістеріне жатады

а флюорография

б бронхоскопия

в спирография

г барлыгы дұрыс*

9. Сәйкестіктерді табыныз

а рентгеноскопия 1 Р- сәулелері аркылы суретке тұсіру әдісі

б рентгенография 2 кішірейтілген өлшемде кеуде клеткасынын суретін алу әдісі

в томография 3 экранда мүшенің көрінісін бакылауға мүмкіндік

г флюорографияберетін

адам денесінің Р-

сәулелерімен жарыктануы 4 кабатгы Р-графия

10 Құрамынды йоды бар Р- контрасты заттардың антидотына жатады

а натрий тиосульфатының 30% -тік ерітіндісі

б тримекаин

в лидокаин

г атропин

1. 
   М. атты наукасқа бронхоскопия жасау жоспарланған. Манипуляцияны жұргізу үшін кандай жабдык дайындау керек ? (бронхоскоп, дез. ерітіндісі бар ьщыс, бір рет колданылатын шприцтер, атропиннін 1% ерітіндісі, димедролдың 1% ерітіндісі, новокаиннін 1% ерітіндісі, тримеканннің 5 % ерітіндісі)
   
2. 
   К. атты наукасқа жүректің ультра дыбыспен зерттеуі (УЗИ) жоспарланған. Бұл
   науқаска қандай дайындық кажет ? Наукаста өзімен бірге зертгеуге арналған не болуы кажет ? (аса дайындык кажет емес, бірге ауыстратын екінші аяк - киім, ауру тарихы, сүлгі, төсек жапкыш болуы керек)
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет

• 
  оқыту: оқушыларды науқасты эндоскопиялық зерттеу. Әдісімен таныстыру.
  
• 
  тәрбиелік: оқушыларды науқасты эндоскопиялық зерттеу кезінде этика және деонтологиялық заңдылықтарды ұстануға тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: оқушыларда науқасты эндоскопиялық зерттеу кезінде көмекшілік жасау қабілеттілігін дамыту.
  

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, Құспанова А.Р, Ахметова К.А. – Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  өкпені рентгенологиялык тексеруге наукастарды дайындау
  кезІндегі медбикенің зтикасын және деонтологнясын
  
• 
  рентгенологиялык зерттеу әдісі жөнінде түсінікті
  
• 
  рентгенологиялык зерттеу әдІсін колдануға болатын және колдануға
  болмайтын жағдайларды
  
• 
  жалпы (обзорлы) рентгенографияны және рентгеноскопины
  
• 
  рентгеноконтрасты заттарды колдануды
  
• 
  наукасты зерттеуге дайындауды
  
• 
  зерттеуді жүргізуге медбикенін катысуын
  

Жоспар:

• 
  Эндоскопияның маңызы
  
• 
  Эзофагогастродуоденоскопияға
  
• 
  Колоноскопия
  
• 
  Бронхоскопия
  
• 
  Ректороманоскопия
  

Лапароскопия, артроскопия- буын және құрсақ қуысын тексеруде аппаратты енгізу үшін арнайы жасанды саңлауларды прокол жасау арқылы жасайды. Науқастарға осы процедураны жасағанда субъективті қолайсыздықты тудырады. Эндоскопты енгізген соң, ол тексеретін мүшеге қарай бағыттап жылжылынады. Қуыс және кілегей қабаты қаралады, көбінесе дәрігерді “қызықтырған ” аймақты түсіріп алуға болады. Кәзіргі техниканың прогрессімен тексеру кезінде барлық процесті бейнетаспаға түсіріп алуға да болады. Тексеру кезінде ісікті процеске күдіктенсе биопсия жасалынады (цитологиялық тексеруге тканнің кішкентай бөлігін алу).

Оптика-механикалық жарықтатқыш аспаптарының көмегімен визуальді тексеру әдіс. Арнайы оптикалық эндоскоптың көмегімен эндоскопиялық тексеру әдістері асқазанның, өңештің, он екі елі ішектің (эзофагогастродуоденоскопия), тік ішек және сигма тәрізді ішектің (ректороманоскопия) тоқ ішегінің (колоноскопия), құрсақ қуысының мүшелерінің (лапароскопия) кілегей қабатын тексеруге болады және биопсия жасап ары қарай гистологиялық тексеруді жүргізуге және де емдік манипуляцияларды жүзеге асыруға да болады.