Пәні бойынша оқыту бағдарламасының титулдық парағы (syllabus)

Сабақ мақсаты: клеткалардың тура және тура емес бөліну туралы түсінік беру; өсімдік және жануар клеткаларында өтетін митоз процесін салыстыру, карио- және цитогенез процестерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын белгілеу; пияз тамырының және жылқы аскариданың аналық клеткаларын мысалы ретінде алып, митоз фазаларының суретін салу.

Қажетті құрал-жабдықтар мен материалдар: кодоскоп, микроскоптар, микропрепараттар.

1. 
   Интерфазаның негізгі кезеңдері мен олардың сипаттамалары;
   
2. 
   Алғашқы кезеннің процестерін қарастыру – құрылымдық элементтерінің пайда болуы, кейбір элементтердің бұзылуы және уақытша құрылымдар ( профаза);
   
3. 
   Хромосомдардың қозғалу және бөліну кезеңі (метафаза мен анафаза)
   
4. 
   Қалыптасу кезеңі – телофаза;
   
5. 
   Өсімдіктер мен жануар клеткаларындағы карио- және цитогенез процестерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтары.
   

Сабақ мақсаты: эпителий ұлпасы, түрлері, орналасуы және қызметтері туралы түсініктерді қалыптастыру; безді эпителийдің ерекшеліктерін, жіктелуін оқып білу.

1. 
   Бір қабатты жазық және куб тәрізді эпителийлер.
   
2. 
   Биік призма тәрізді эпителийдің гистоқұрылысы.
   
3. 
   Көп қабатты эпителийлердің құрылысы.
   
4. 
   Безді эпителий.
   

Сабақ мақсаты: дәнекер ұлпаның көптүрлілігін, маңыздылығын көрсету;

1. 
   Қан жасайтын мүшелер, гемопоэз.
   
2. 
   Борпылдақ дәнекер ұлпасы. Тығыз қалыптасқан және қалыптаспаған дәнекер ұлпасы.
   
3. 
   Шеміршек ұлпасы.
   
4. 
   Сүйек ұлпасы. Сүйек ұлпасының дамуы.
   

Сабақ мақсаты: Бұлшыкет ұлпасының құрылысын, қызметі мен ерекшеліктерін оқып білу.

1. 
   Бұлшық ет ұлпасы.
   
2. 
   Көлденең-жолақты бұлшық ет ұлпасы.
   
3. 
   Жүрек бұлшық еті.
   

Сабақ мақсаты: нейрондар мен нейроглия жасушаларымен танысу, құрылысы мен ерекшеліктерін зерттеу.

1. 
   Нерв клеткаларының құрылысы, ерекшеліктері.
   
2. 
   Нерв өсінділері және нервтер.
   
3. 
   Синапс, құрылысы, қызметі.
   
4. 
   Нейроглия, түрлері, қызметі.
   

1. 
   Клетканы зерттеудің қазіргі өдістері.
   
2. 
   МБИ-3, МБИ-6, МБТ-11, МБИ-15 фазасы қарама-қарсы, поляризациялық, интерференциялық және электронды микроскоптарды қарастыру және олардың жұмыс істеу принциптері.
   

Әртүрлі типті клеткалардың цитоплазмасындағы эндоплазмалық тор мен Гольджи аппаратының құрылысы мен топографиясын жарық және электронды микроскоп арқылы қарау. Лизосомдардың қүрылысы және кызметі. қалыпты және патология жагдайындагы клетка қызметінің белсенділігіне байланысты екіншілік лизосомдардың келемі және саны. Әртүрлі типті клеткалардағы митохондриялар мен пластидтердің топографиясы, саны, көлемі және құрылысы.

1. 
   Бірклеткалы және кейбір көпклеткалы организмдердің клеткаларының қозғалу органелдері.
   
2. 
   Микротүтікшелер арқылы пайда болатын қозғалыс.
   
3. 
   Микрофиламенттер арқылы пайда болатын қозғалыстар.
   
4. 
   Клеткааралық байланыстардың түрлері (механикалық, химиялық, электрлік) және олардың сипаттамасы
   

Ядроның көлемі, құрылысы және қызметінің өзгергіштігі. Хромосомалар морфологиясы. Ядрошыктың жөне ядро қабықшасының микроскопиялық жөне электронды микроскопиялық қүрылысы, саны.

Өсімдіктер жөне жануарлар клеткасындағы митоз. Амитоз.

1. Цитоплазмаға және клетка кірінділеріне жалпы сипаттама беру.

2. «Аксолотльдің бауыр клеткаларындағы май кірінділері» препаратын талқылау

3. Аксолотльдің бауыр клеткаларындағы гликоген кірінділерін талқылау

4. Амфибиялардың бластомерларындағы кірінділерді талқылау

5. Аксолотль терісіндегі ақуызды секреторлы кірінділер.

6. Хроматофорларды – пигменттік кірінділерді салу.

Әдістемелік ұсыныстар: жұппен жұмыс, оқулықпен жұмыс, ситуациялық тапсырмаларды орындау, өз бетімен жұмыс жасауда тақырыптық мәселелерді талқылау, тестілеу, препараттарды бояу және микроскоппен көру.
СӨЖМ №7 Мейоз.

Сабақ мақсаты: жыныс клеткаларының редукциялық боліну арқылы гендік материалды қалыптастыру процесін қарастыру; мейоздың бірінші бөлімінің ерекшеліктерін айыру.

Қажетті құрал-жабдықтар мен материалдар: кодоскоп, практикумдар, мейоз схемасы.

1. 
   Схема бойынша мейоздың негізгі фазаларын қарастыру.
   
2. 
   Лептотена, зиготена, пахитена, диплотена және диакинездегі өтетін процестерді анықтап, суретін салу.
   

Дәріс және тәжірибелік қатынасу (семинарлық, зертханалық, жеке, студийлық) 0-100 баллмен бағаланады.

Сабақты жалпы қорытындылауы тест түрінде аяқталады, бұл барлық өтілген материалдарды қамтиды. Емтиханға жіберілуді алу үшін студент келесідей пән бойынша қамтылатын міндеттерді атқаруы қажет:

Әрбір тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.

Жіберілу рейтингі орташа арифметикалық барлық тапсырмаларды ағымдағы сабақтардағы орындалған түрі бойынша есептеледі (дәрістерге қатысу, үй тапсырмалары, СӨЖ тапсырмалары, тәжірибе және т.б. тапсырмалары, межелік бақылау).

Жұмыс оқу бағдарламасындағы барлық орындалған тапсырмалары бойынша (барлық зертханалық жұмыстарды орындау және тапсыру, СӨЖ бойынша тапсырмаларды орындау мен тапсыру), курстық жобаны қорғаудан оң баға алуынан және жіберілу рейтингі 50 баллдан кем болмаған студент қорытынды бақылауға (ҚБ) жіберіледі.

Студенттердің оқу жетістіктерінің деңгейі әр бір пән бойынша, соның ішінде МЕ қорытынды бақылауынан, қорытынды бағамен анықталады, ол ЖР мен ҚБ есебімен есептеледі.

Қ = ЖР*0,6 + ҚБ*0,4

Салмақтық үлесімі әр жыл сайын университеттің ғылыми кеңесімен бекітіледі және ЖР 0,6-дан, ал ҚБ 0,3-тен кем болмауы керек.

КЖ/КЖ комиссия алдында қорғалады. Бағасы көрсетілген жұмысы бойынша және жетекшісінің пікіімен қаралып есептеледі.

Қорытынды бақылау пән бойынша студенттің оң бағасымен және жіберілу рейтингісімен есептеледі.

1. 
   Тұрмыстық құрал-жабдықтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі экологиялық талаптар.
   
2. 
   Қалдықтарды жоюдың және тасымалдаудың зиянсыз әдіс-тәсілдері.
   
3. 
   Қазақстанның өнеркәсіп орындары және оларға қойылатын экологиялық талаптар.
   

Рефератты орындау үшін материалдар ұсынылған әдебиеттерден алынады. Орындауға 1-2 апта уақыт беріледі. Реферат көлемі қолмен жазылса 10-15; компьютерде 10-12 бет болады. Компьютерде жазғанда текстің беттегі иллюстрациялар, таблицалар А-4 өлшемді бетте жазылуы тиіс. Тексті тергенде сол жақ 30 мм, оң-10, жоғары 20, төмен 20 мм-ден кем емес; шрифт көлемі 14, болуы керек, нөмерлеу оң жақ жоғары бүрышында нүктесіз қойылады.

Баға қою үшін рефератқа қойылатын талаптар:

1. Тақырыпты құрастыру дәрежесі

2. Ғылым әдебиетті қамту

3. Рефератты жазудың теориялық дәрежесі

4. Ғылыми негізде дұрыс қорытынды жасау

Студент дәріс сабақтарына міндетті түрде қатысуы тиіс. Сабаққа қатысу әр бір сабақта белгіленеді (сабақтың басында немесе аяғында). Егер белгілеу кезінде студент болмаса, бұл деканаттың қарастыруымен қаралып түсініктеме қағазымен беріледі. Сабақта 2 рет қана жоқ болуы жіберіледі. Сабаққа екі рет қалып келу, бұл бір рет жоқ деп есептелінеді. Егер де екі реттен жоқ болса, бұл әкімшілдік шешім сұрағымен қарастырылады. Дәрісте басқа топтың студенттеріне отыруға тыйым салынады.

Тапсырмаларды дәл уақытында тапсыру қажет. Ең соңғы кезі емтиханға дейін 3 күн қалғанда қабылданады. Осы аталған тапсырмалардың барлығы егер тапсырылмаса, студент емтиханға жіберілмейді.

Тақырыптарды қайталау және өткен материалдарды қамтуы әр кезде қаралып отыруы керек. Оқу материалдарын меңгеруі тестпен немесе коллоквиуммен қаралып бағаланады. Тестілеу кезі студенттерге айтылмай қабылдануы мүмкін.

Негізгі

2.НұрышеваА., Нұрышев М.  Цитология: оқулық. -2-басылым. Алматы: Қарасай, 2006.-184 б.

3. Сапаров Қ.Ә.  Цитология, гистология, эмбриология терминдерінің түсіндірме сөздігі: оқу құралы.- Алматы: Экономика, 2012.-454 б.

4. Соколов В.И., Чумасов Е.И.  Цитология, гистология, эмбриология: учебник для вузов по спец. "Ветеринария".-М.:КолосС,2004.-351 с.

5. Ролдугина Н.П., Никитченко В.Е., Яглов В.В. Практикум по цитологии, гистологии и эмбриологии:учебное пособие для вузов по спец. "Ветеринария".-М.:КолосС,2004.-215 с.

6. Самусев Р. П., Пупышева Г. И., Смирнов А. В..   Атлас по цитологии, гистологии и эмбриологии: учебное пособие для мед. вузов.- М.:ОНИКС 21 век; Мир и образование,2004.-399 с.

7. Верещагина В.А.  Основы общей цитологии:[учеб. пособие для вузов по спец. "Биология"].-3-е изд. , стер..-М.:Академия,2009.-172 с.

8. Афанасьева, Ю.И. Кузнецова С.Л., Юриной Н.А. Гистология, цитология и эмбриология: учебник.-Изд. 6-е, перераб. и доп..-М.:Медицина,2004.-766 с

9. Селезнева Т.Д., Мишин А.С., Барсуков В.Ю. Гистология: учеб. пособие.-М.:Эксмо,2010.-351с.

10. Ленченко Е.М..   Цитология, гистология и эмбриология: учебник по спец. "Ветеринарно-санитарная экспертиза".-М.:КолосС,2009.-367 с.