ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік материалы

Қосмекенділердің негізгі отрядтарының мінездемесі және географиялық таралуы.

Әдебиеттер: [1], [2], [3].
Сабақ 12. Бауырымен жорғалаушылардын сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.

Рептилиялардың негізгі құрылыс ерекшеліктері. Тері жабынының құрылысы. Тыныс алу, қан айналу мүшелерінің құрылыс ерекшеліктері.

Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 13. Бауырымен жорғалаушылардын тірек қимыл жүйесі.

Бауырымен жорғалаушылардың қанқасының прогресивті белгілері. Қанқасының құрылысы. Ми қаңқасы және оның бөлімдері. Қанқасының құрылыс ерекшеліктері.

Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 14. Бауырымен жорғалаушлардың түрлерін анықтау

Негізгі отрядтардың систематикасы. Олардың биологиясы және географиялық таралуы.

Әдебиеттер:[1],[3], [5].
Сабақ 15. Құстардың сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.

Тері жабындысының, булшық ет ,зәр шығару, қан айналу жүйесінің құрылыс ерекшеліктері. Ауа қапшықтары. Құстардың эмбриональдық дамуының негізгі ерекшеліктері.

Әдебиеттер: [1], [4], [5].
Сабақ 16. Құстардың қанқасы мен бұлшық еттері.

Қаңқаның құрылысы. Ми сауыты. Висцеральды сауыт. Тіл асты аппараты. Кеуде қанқасының құрылыс ерекшеліктері.

Әдебиеттер: [1], [4], [5].
Сабақ 17. Құстардың түрлерін анықтау

Құстардың географиялық таралуы. Құстарды анықтау.

Әдебиеттер: [1], [6], [8].
Сабақ 18. Құстардың экологиялық группалары

Олардың биологиясы, экологиясы.

Әдебиеттер: [1], [6], [8].
Сабақ 19. Сүтқоректілердің сырткы құрылысы мен ішкі органдарының топографиясы.

Тері жабындысының құрылысы. Тері туындылары. Тыныс алу механизмі. Өкпенің құрылысы. Көбею мүшелері.

Әдебиеттер: [1], [3], [5].
Сабақ 20. Сүткоректілердін тірек қимыл жүйесі.

Қанқа құрылысы. Ми қапшығы.Висцеральды қапшық. Омыртқа жотасы.

3сағат.Әдебиеттер:[1],[2], [5].
Сабақ 21. Сүткоректілердің түрлерін анықтау

Биология, экология, географиялық таралуы.

Әдебиеттер: [1], [4], [5].
Сабақ 22. Сүткоректілердің экологиялық группалары

Қазақстан территорияларында кездесетін сүткоректілер түрлері. Семей облысында кездесетін сүткоректілер түрлері.

Әдебиеттер: [1], [7], [9].
Әдебиеттер:
Негізгі:

1.Адольф Т.А. и др. Руководство и лабораторные занятия по зоологии позвоночных.

2.Карташев Н.Н., Соколов В.Е., Шилов И.А. Практикум по зоологии позвоночных . – М.: Высшая школа, 1976.

3.Курс зоологии/Под ред. Матвеева Б.С. – М.: Высшая школа. 1966, т.2.

4.Лукин Е.И. Зоология. М.: Агропромизд.1989г.

5.Наумов Н.П. Зоология позвоночных. – М.: “Просвещение”, 1973.

6.Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. I, и II тома. – М.: Высшая школа, 1979г.

Қосымша:

7.БанниковА.Г.,Денисова М.Н. Очерки по биологии земноводных.– М.: Учпедгиз1956.

8.Гриффин Д.Э., Новик Э. Живой организм. – М.: Мир, 1973

9.Жизнь животных 4-7 т.т “Просвещение” 1983г.

10.Никольский Г.В. Частная ихтиология. – М.: Высшая школа, 1971

11. Жизнь животных/ Под ред. Л. А. Зенкевича. М.: Просвещение, 1968. Т.1,2; 1969. Т.3.

• 
  СОӨЖ сабақтарға, яғни, үйге берілген тапсырманы орындап келу;
  
• 
  лабораториялық жұмысты сәтті орындауға қажетті оқу материалдарын меңгеру;
  
• 
  лабораториялық жұмыстар бойынша есептерді рәсімдеу;
  
• 
  дәрістік материалдарға енбеген міндетті курс тақырыптарын қарастырып, конспектілеу;
  
• 
  аудиториялық сабақтарға кірмеген материалды оқу;
  
• 
  бақылау шараларға дайындық.
  

2. Дөңгелек ауыздылар класы. Отряд Миксиндер. Құрылыстық ерекшеліктері, биологиясы, таралуы мен маңызы.

3. Тұтасбастылар класс тармағы құрылысындағы негізгі белгілер және экологиясы.

4. Қостыныстылар класс тармағы. Сүйекті балықтардың ежелгі тобы. Таралуы мен экологиясы.

5. Тұмсықбастылар отряды. Құрылысындағы қарапайымдылық. Таралу ерекшеліктері

6. Крокодилдер отряды. Рептилийлердің жоғарғы ұйымдасқан тобы. Жартылай суда тіршілік етуге байланысты құрылысындағы бейімделушілік белгілер

7. Шеміршекті балықтар класы. Кластың негізгі отрядтарына сипаттама. Акулалар отряд тармағы.

8. Қазақстандағы сүйекті балықтардың систематикасы, экологиясы, таралуы. Балықтарды жерсіндіру. Қорғау

9. Бауырымен жорғалаушылар классы. Жылдық циклі, географиялық таралуы, биоценоздағы алатын орыны .

10. Гомоитермділіктің морфологиялық негізі

11. Жүзгіштер отрядтармағына сипаттама. Пингвиндер отряды. Морфологиясы, құрылысы мен тіршілігіндегі ерекшеліктер. Экологиясы мен таралуы. Систематикасы

12. Қырсыз төстілер отряд тобына спаттама. Морфологиясы, құрылысы мен тіршілігіндегі ерекшеліктер. Экологиясы мен таралуы. Систематикасы

13. Қазақстан құстарының қысқаша систематикасы. Құстардың маңызы және қорғау. Қазақстанның қызыл кітабы

14. Алғашқы аңдар. Құрылысындағы қарапайымдылық белгілер. Даму ерекшеліктері. Географиялық таралуы мен экологиясы

1.Адольф Т.А. и др. Руководство и лабораторные занятия по зоологии позвоночных.

2.Карташев Н.Н., Соколов В.Е., Шилов И.А. Практикум по зоологии позвоночных . – М.: Высшая школа, 1976.

3.Курс зоологии/Под ред. Матвеева Б.С. – М.: Высшая школа. 1966, т.2.

4.Лукин Е.И. Зоология. М.: Агропромизд.1989г.

5.Наумов Н.П. Зоология позвоночных. – М.: “Просвещение”, 1973.

6.Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. I, и II тома. – М.: Высшая школа, 1979г.

Қосымша:

7.БанниковА.Г.,Денисова М.Н. Очерки по биологии земноводных.– М.: Учпедгиз1956.

8.Гриффин Д.Э., Новик Э. Живой организм. – М.: Мир, 1973

9.Жизнь животных 4-7 т.т “Просвещение” 1983г.

10.Никольский Г.В. Частная ихтиология. – М.: Высшая школа, 1971

11. Жизнь животных/ Под ред. Л. А. Зенкевича. М.: Просвещение, 1968. Т.1,2; 1969. Т.3.

0. 
   Тарау –5. Оқытушымен бірге өткізетін студентердің өздік жұмыстарының такырыптары
   
1. 
   
   

1. 
   Шеңбер ауыздылардың экологиясы мен системасы.
   
2. 
   Шеміршекті балықтардың экологиясы мен системасы.
   
3. 
   Желілілердің шығу тегі. Бассыздар мен Жабындылардың басқа екінші ауыздылармен филогенетикалық байламыздары.
   
4. 
   Балықтар отрядтарының (қатарларының) маңызы, сипаттамасы, экологиясы және системасы:
   
   • 
     бекірелер;
     
   • 
     айнақөзділер;
     
   • 
     қызылбалықтар;
     
   • 
     карптәрізділер;
     
   • 
     трескатәрізділер;
     
   • 
     алабұғатәрізділер;
     
   • 
     шоққанаттылар;
     
   • 
     қосөкнелілер.
     
5. 
   Балықтардың экологиялық топтары.
   
6. 
   Әртурлі экологиялық балық топтарының көбею ерекшеліктері.
   
7. 
   Балық аулаудың биологиялық негіздері.
   
8. 
   Қосмекенділердің қөбею ерекшеліктері.
   
9. 
   Бауырымен жорғалаушылардың қабыршақтылар отрядының (қатарының) маңызы, с сипаттамызы, экологиясы және системасы.
   
10. 
    Бауырымен жорғалаушылардың шығу тегі және эволюциясы.
    
11. 
    Құстардың шығу тегі.
    
12. 
    Құстардың экологиялық топтары.
    
13. 
    Құстар өмірінің биологиялық кезендері.
    
14. 
    Құстардың мына отрядтарының (қатарының) сипаттамасы, системасы, экологиясы және маңызы:
    
    • 
      қазтәрізділер;
      
    • 
      күндізгі жыртқыштар;
      
    • 
      тауықтектілер;
      
    • 
      қызғыштектілер;
      
    • 
      шағалатектілер;
      
    • 
      торғайтәрізділер.
      
15. 
    Ауланатын құстардың қолдануын ұйымдастыру.
    
16. 
    Құстарды кобейту және қорғау шаралары.
    
17. 
    Сүтқөректілердің шығу тегі.
    
18. 
    Сүтқөректілердің мына отрядтарының (қатарларының) маңызы, сипаттамасы, системасы және экологиясы:
    
    • 
      бунақденелілермен қөректенушілер;
      
    • 
      кеміргіштер;
      
    • 
      қоянтәрізділер;
      
    • 
      жыртқыштар;
      
    • 
      киттәрізділер;
      
    • 
      түтікмұрындылар (хоботные)
      
    • 
      жұптұяқтылар;
      
    • 
      тақтұяқтылар;
      
    • 
      маймылдар.
      
19. 
    Зиянкес аңдар, олардың эпизоотиялық және эпидомологиялық маңызы.
    
20. 
    Әртүрлі аңдардың көбею ерекшеліктері.
    
21. 
    Аңдардың экологиялық түрлері.
    
22. 
    Сүтқөректілерді қорғау шаралары.
    
23. 
    Аңдар - өміріндігі маусымдық өзгерістер.
    
24. 
    Аңдардың қоректік заттарды табу әдістері және қоректену ерекшеліктері.
    
25. 
    Аңдардың сандарының азаю-көбею себептері және оның нәтижелері.
    

1. 
   Омыртқалылар зоологиясының адам шаруашылық іс-әрекетін теориялық негіздеудегі маңызы.
   
2. 
   Қосмекенділердің шығу тегі. Омыртқалы жануарлардың құрлыққа шығуының алғышарттары.
   
3. 
   Қырсыз төсті құстар отряд үсті. Негізгі ажырататын ерекшеліктері, отрядтарға бөлінуі, таралуы, өкілдері.
   
4. 
   Құйрықтылар отряды – қосмекенділер
   
5. 
   дің аса төмен мамандалған тобы ретінде.
   
6. 
   Желілілер (хордалылар) типіне жалпы сипаттама.
   
7. 
   Балықтардың биологиялық топтары және олардың ұйымдасу ерекшеліктері.
   
8. 
   Аяқсыздар отряды - - қосмекенділердің аса жоғары мамандалған және қарапайым тобы.
   
9. 
   Омыртқалыларға желілілердің прогрессивті тармағы ретінде сипаттама.
   
10. 
    Балықтар тіршілігіндегі негізгі биологиялық кезеңдер және соған байланысты балықтардың таралу, мінез-құлық және ұйымдасу ерекшеліктері.
    
11. 
    Құйрықсыздар отряды - қосмекенділердің аса көп санды және кең таралған тобы.
    
12. 
    Бассүйексіздерге аса қарапайым желілілер ретінде сипаттама (ұйымдасуы, таралуы).
    
13. 
    Бауырымен жорғалаушылардың тіршілік ету және таралу жағдайлары.
    
14. 
    Пайдалы аңдарды өсіру; бағалы терілі аңдар өсіру.
    
15. 
    Балықтарға алғашқы жақауыздылар ретінде сипаттама.
    
16. 
    Аңдардың экологиялық топтары және олардың тіршілік жағдайларына байланысты ұйымдасу ерекшеліктері.
    
17. 
    Дегелек тәрізділер отряды. Биологиясы және ұйымдасу ерекшеліктері, таралуы және кәсіптік маңызы.
    
18. 
    Қосмекенділерге жер бетіндегі аса қарапайым омыртқалылар ретінде сипаттама.
    
19. 
    Құстардың биологиялық топтары және олардың тіршілік жағдайларына байланысты ұйымдасу ерекшеліктері.
    
20. 
    Қолқанаттылар отряды, жалпы сипаттама.
    
21. 
    Дөңгелек ауыздылар класына қазіргі кездегі аса қарапайым омыртқалы жануарлар ретінде сипаттама.
    
22. 
    Гагарлар және поганкалар отряды. Тіршілік ету тәсілі, таралуы, экономикалық маңызы.
    
23. 
    Бауырымен жорғалаушылардың адам үшін маңызы.
    
24. 
    Құстардың шығу тегі және эволюциясы.
    
25. 
    Ящерогадылар класс тармағы. Ұйымдасу қарапайымдылығы, таралу ерекшеліктері.
    
26. 
    Тоғандағы балық шаруашылығы. Қазақстандағы балық шаруашылығының дамуының жалпы келешегі.
    
27. 
    Қосмекенділердің таралуының тіршілік жағдайларынан тәуелділігі.
    
28. 
    Сүтқоректілердің шығу тегі және эволюциясы.
    
29. 
    Тоқылдақтар отряды. Олардың орман шаруашылығындағы маңызы.
    
30. 
    Балықтар миграциясы, олардың себептері мен түрлері.
    
31. 
    Қабыршақтылар класс тармағы. Негізгі өкілдері, таралуы және биологиясы.
    
32. 
    Зиянды сүтқоректілермен күрес жүргізудің биологиялық негіздері.
    
33. 
    Қосмекенділердің шығу тегі және эволюциясы.
    
34. 
    Кемірушілер отряды. Жалпы биологиялық сипаттамасы және жіктелу негіздері. Кемірушілер - ауыл шаруашылығының зиянкестері.
    
35. 
    Құстарға омыртқалылардың ұшуға бейімделген прогрессивті тармағы ретінде жалпы сипаттама.
    
36. 
    Тақтажелбезектілер класс тармағы. Негізгі түрлері, экологиясы, кәсіптік маңызы.
    
37. 
    Пайдалы сүтқоректілерді қорғау.
    
38. 
    Сүтқоретілер класына жоғары омыртқалылар ретінде жалпы сипаттама.
    
39. 
    Тасбақалар класс тармағы. Ұйымдасу ерекшеліктері, таралуы және биологиясы.
    
40. 
    Пайдалы құстарды қорғау.
    
41. 
    Құстардың тіршілік ету жағдайлары, олардың жалпы географиялық және биотопикалық таралуы.
    
42. 
    Жыртқыш аңдар отряды. Негізгі түрлері, олардың таралуы, биологиясы, шаруашылық маңызы.
    
43. 
    Қазақстандағы балық кәсібінің географиясы.
    
44. 
    Биологиялық кезеңдер және олардың құстардың әр түрлі топтарындағы көрінісінің ерекшеліктері.
    
45. 
    Сүйекті балықтар отряды. Негізгі отряд тармақтары, биологиялық ерекшеліктері және шаруашылық маңызы.
    
46. 
    Қосмекенділердің ауыл шаруашылығында және орман шаруашылығындағы маңызы.
    
47. 
    Қостынысты балықтар класс тармағы. Ұйымдасу ерекшеліктері, таралуы және экологиясы.
    
48. 
    Қосмекенділердің көбею ерекшеліктері.
    
49. 
    Құстардың маңызды кәсіптік топтары және оларды пайдалануды ұйымдастыру.
    
50. 
    Саусақ қанатты балықтар класс тармағы. Ұйымдасу ерекшеліктері, географиялық және биотопикалық таралуы.
    
51. 
    Құстар - зиянды жануарларды жоюшылар ретінде.
    
52. 
    Жұптұяқтылар отряды. Систематикасы және таралуы.
    
53. 
    Сүтқоректілердің шаруашылық маңызын анықтайтын ұйымдасуы мен тіршілік әрекетіне тән негізгі белгілері.
    
54. 
    Торғай тәрізділер отряды. Систематикасы және олардың ауыл шаруашылығында және орман шаруашылығындағы ролі.
    
55. 
    Көбею, және оның қоректену жағдайларының ерекшеліктеріне байланысты балықтардың әр түрлі топтарындағы ерекшеліктері.
    
56. 
    Қаз тәрізділер отряды. Систематикасы, таралуы және ет кәсібіндегі маңызы.
    
57. 
    Қазақстандағы кәсіптік аңдар.
    
58. 
    Сүтқоректілердің көбею ерекшеліктері.
    
59. 
    Күндізгі жыртқыштар отряды. Систематикасы, таралуы, биологиясы және шаруашылықтағы маңызы.
    
60. 
    Бауырымен жорғалаушылардың көбеюі.
    
61. 
    Балық шаруашылығының биологиялық негіздері.
    
62. 
    Тауық тәрізділер отряды. Ұйымдасу ерекшеліктері, систематикасы, биологиясы, таралуы және шаруашылықтағы маңызы.
    
63. 
    Аңдар санының ауытқуы және оның практикалық маңызы.
    
64. 
    Қолтырауындар класс тармағы. Ұйымдасу ерекшеліктері, систематикасы, биологиясы және таралуы.
    
65. 
    Зиянды аңдар, олардың эпизоотологиялық және эпидемиологиялық маңызы.
    
66. 
    Қалталылар класс тармағы. Ұйымдасу ерекшеліктері, систематикасы, биологиясы және таралу ерекшеліктері.
    
67. 
    Көкектер отряды. Систематикасы және биологиясының ерекшеліктері.
    
68. 
    Үй хайуандары және олардың шығу тегі.
    
69. 
    Сүтқоректілердің тіршілік ету жағдайлары және жалпы таралуы.
    
70. 
    Шағалалар және чистиктер отряды. Систематикасы және биологиясы. "Құс базарларын" тиімді пайдалану.
    
71. 
    Балықтардың өсуі және жасқа сай белгілері.
    
72. 
    Бауырымен жорғалаушыларға төменгі сатыдағы амниоттар ретінде сипаттама.
    
73. 
    Балшықшылар отряды. Ұйымдасу ерекшеліктері, биологиясы, таралуы және кәсіптік маңызы.
    
74. 
    Сүтқоректілер - ауылшаруашылығы зиянкестерін жоюшылар.
    
75. 
    Аңдардың қоректенуі және қорегін табу тәсілдері.
    
76. 
    Ескек аяқтылар отряды. Ұйымдасу ерекшеліктері, систематикасы, таралуы және экономикалық маңызы.
    

A) негiзгi (тiректi) қаңқасы бас сүйектерi мен омыртқалар жотасынан тұрады;

B) тiректi қаңқасы желiсi ғана;

C) терiсiмен ғана тыныс алады;

D) жүйке жүйесi ми мен жұлыннан тұрады;

E) желбезек арқылы тыныс алады;

2.Жұтқыншағының төменгi жағындағы ойықша қалай аталады?

A) невроцель;

B) атриопор;

C) құрсақ қуысы;

D) жабынды қуысы;

E) эндостиль;

3.Қандауырдың қан айналуы қалай жүзеге асады?

A) екi камералы жүрек;

B) веналық қалта;

C) құрсақ аортасы мен желбезек артерияларының жиырылуымен;

D) үш камералы жүрек;

E) күре тамырдың жиырылуымен;

4.Қандауырлардың мамандалуының белгiлерiн көрсетiңiздер?

A) ми қапшығының болмауы;

B) миының бес бөлiмнен тұруы;

C) атриалдық қуысының болуы;

D) миы жоқ, жүйке түтiкшесi ғана бар;

E) еркiн жүзiп жүредi;

5.Қандауырлардың тыныс алу жүйелерi неден тұрады?

A) өкпе көпiршiктерiнен;

B) екi жұп желбезек тесiктерiнен;

C) жүз жұп мөлшерлi желбезек тесiктерiнен;

D) он жұп желбезек тесiктерiнен тұрады;

E) желбезек тесiктерi сыртқа ашылады;

6.Қандауырлардың сезiм мүшелерi неден тұрады?

A) дәм сезу (тiл);

B) Гессе көздерi;

C) құлақтары;

D) төбе мүшесi;

E) көздерi;

7.Қандауырдың несеп бөлу мүшелерiне қайсысы жатады?

A) қарапайым алғашқы бүйрек;

B) 90 жұпқа жақын нефридилер;

C) метанефридилiк бүйректер;

D) мезонефридилик бүйректер;

E) метанефридилер;

8.Қандауырлардың көбею мүшелерiне қайсысы жатады?

A) 25 жұптық аналық және аталық ұрықтары;

B) дара жыныстық безi;

C) жыныстық бездерi жоқ;

D) жұпталған жыныс бездерi;

E) 10 жұп мөлшерлi жыныс бездерi;

9.Бас сүйек қаңқасыздар тегiнiң ерекшелiктерi?

A) еркiн жүзушi топтары;

B) теңiз табанына көмiлiп өмiр сүруге бейiмделген;

C) аз қозғалатын, жорғалайтын;

D) желбезектерi 200 жұптай болған;

E) жабынды қуысы болған;

10.Қандауырдың орталық жүйке жүйесiн құрайтын бөлiмдерi?

A) жүйке түтiкшесi;

B) миы;

C) жұлыны;

E) жүйке тiзбектерi;

11.Қандауырдың бұлшық ет сегментi қалай аталады?

A) миомер;

B) миосепта;

C) атриопор;

D) невропор;

E) дұрыс жауабы жоқ;

12.Қандауырдың бұлшық еттер ерекшелiгiн көрсетiңiздер?

A) ассимметриялық бұлшық ет;

B) симметриялы бұлшық еттер;

C) бұлшық ет сегменттерi 150-200;

D) бұлшық еттерi жоқ;

E) бұлшық еттер сегменттерi саны болымсыз;

13.Қандауырдың эндостилi қандай қызмет атқарады?

A) тiрек қызметiн;

B) тасымалдау қызметiн;

C) қабықастылық;

D) қорғау;

E) бөлiп шығару;

14.Қандауырдың қарапайымдылық белгiсiн көрсетiңдер.

A) тiректiк қаңқасы желiсi ғана болып өмiр бойы сақталады;

B) өкпемен тыныс алады;

C) омыртқаларының жоғарғы iлгек қалдықтары сақталынған;

D) бас сүйек қаңқасы қарапайым құрылған;

E) омыртқалары екi түрлi: дене және құйрық;

15.Қандауырлардың өмiр сүру ортасын атаңдар?

A) өзендер;

B) су қоймалары;

C) теңiздер;

D) көлдер;

E) тау өзендерi;

16.Қандауырлардың қан айналу жүйелерiнiң ерекшелiктерiн атаңдар?

A) әкелетiн және әкететiн желбезек артериялары;

B) бүйрек капилляр шумақтары;

C) екi камералы жүрек;

D) жүрегi жоқ;

E) екi қанайналу шеңберлерi;

17.Қандауырлардың дернәсiлдiгiне мына аталған ерекшелiктерiнiң қайсысы сәйкес?

A) еркiн жүзетiн;

B) жатып iшу;

C) су табанында көмiлiп өмiр сүредi;

D) жабынды қуысының болуы;

E) отырықты өмiр сүредi;

18.Желiсi қай туынды қабаттан пайда болады?

A) эктодерма;

B) мезодерма;

C) энтодерма;

D) мезенхима;

E) дұрыс жауабы жоқ;

19.Мынау кластардың қайсысы бассүйексiздер типастылығына жатады?

A) желiлiбастар;

B) дернәсiлдiжелiлер;

C) жартылай желiлер;

D) асцидилар;

E) сальпiлер;

20.Қандауырлар немен қоректенедi?

A) балықтармен;

B) моллюскалармен;

C) бiр жасушалы жануарлармен;

D) шаяндармен;

E) жауынқұрттарымен;

21.Мына аталған жануарлардың қайсысы жақсыздарға жатады?

A) қандауырлар;

B) миногалар, миксиндер;

C) акулалар, скаттар;

D) алабұға, шортандар;

E) жайындар;

22.Шеңберауыздыларды қандай себептермен омыртқалылар типтастылығына жатқызады?

A) жарты тұлғасы желiсiмен берiлген;

B) желiсi жеке сегменттерге бөлiнген;

C) сүйектi омыртқалары бар;

D) омыртқалары шемiршектен тұрады;

E) омыртқалары жоғарғы iлгек қалдықтарымен құрылған;

23.Шеңберауыздылардың орталық жүйке жүйелерiне қайсылары кiредi?

A) жұлыны мен миы;

B) жұлыны;

C) миы;

E) жүйке тiзбектерi;

24.Шеңберауыздылардың желбезек аппараттары қалай құрылған?

A) желбезек тесiктерi жұтқыншақтары мен жабынды қуысын қосады;

B) желбезектерi желбезек қапшықтары тәрiздес энтодермадан туындайды;

C) желбезектерi сыртынан желбезек қапшықтарымен қапталған;

D) желбезектерi эетодермадан пайда болған пластинкалар сияқты;

E) желбезектерi қатпарлы және желбезек қапшығынсыз;

25.Шеңберауыздылардың жүрегi қандай құрылымнан тұрады?

A) бiр камералы;

B) төрт камералы;

C) екi амералы;