ПОӘК 042-18. 18. 1 56/01 2015 №1 басылым 11. 09. 2015


Тарихи оқиғалар жылнамасы



жүктеу/скачать 1.22 Mb.
бет6/6
Дата17.07.2016
өлшемі1.22 Mb.
#204973
1   2   3   4   5   6

Тарихи оқиғалар жылнамасы


  • Б.з.б. 2 миллион жылдан 800 мың жылға дейін-дошелль/Олдувей/ мәдениеті.

  • Б.з.б. 800 мын. жылдан 140 мын жылға дейін-шелль және ашелль.

  • Б.з.б. 140 мын. жылдан 40 мың жылға дейін-соңғы ашель мен мустье.

  • Б.з.б. 40 мын. жылдықтан 10 мың жылдыкқа дейін-соңғы палеолит.

  • Б.з.б. XII мын. жылдықтан бес мын. жылдықка дейін-мезолит.

  • Б.з.б.Ү-ПІ мың жылдықтар-Неолит.

  • Б.з.б. ХҮШ-ҮІІІ ғғ.-Қола дәуірі.

  • Б.з.б. ҮП-ҮІ ғасырлар Қазақ жерінде тайпалық одақтардың құрылуы.

  • Б.з.б. IV- ғғ.-б.з.ІП ғ-Ғұндардың тайпалық бірлестігі.

  • Б.з.б. 111-11 ғғ.-б.з.Ү ғ.-Үйсін мен Қаңлы бірлестіктері.

  • 542 ж. - "Түрік" атауының сыналы жазба ескерткіштерінде көрсетілуі

  • 552 ж. -Түрік кағандығының құрылуы.

  • 576 ж.-Түріктер Сырдария мен Әмудария арасында толық билік жүргізді.

  • 603ж.-Түрік қағандарының Батыс және Шығыс қағандықтар болып бөлінуі.

  • ҮІП-ІХ ғғ.-Талас алқабында Атлах, Хамукент, Шелджи, Сус, Күл, Табакет қалаларының, Іле алқабында Тартұқ., Күнгут, Талхиз /Талғар/ қалаларының дәуірлеуі.

  • 702 ж.-Батыс түрік қағандығының ыдырауы.

  • 704 ж.-Жетісуда Түргеш қағандығы /704-766/ құрылды,

  • 714-715 жж.-Түргеш кағандығының батысынан араб әскерлері қауіп төндірді.Сырдариядан әлденеше рет өтті.

  • 720-721 жж.-Сүліктің әскери қолбасшысы Күли-Чор Соғдыда арабтарға тойтарыс берді.

  • VIII ғасырдың 30-жылдары-Отырар /Фараб/ қаласы жайында жазбалардағы алғашқы дерек.

  • 745-845 жж.-Үйғыр кағандығы.

  • 751 ж. Арабтардын Құланга жорығы; Талас шайқасы.

  • 756-940 жж.-Қарлұқ, мемлекеті Жетісуда құрылып, Қашқар, Ферғана мен Сырдарияның орта ағысына дейінгі аймақта билік жүргізді.

  • 840 ж.-Қыргғздардың ұйғыр қағандығын талқандауы.

  • 870-950 жж.-Әбунасыр Әл-Фрарби /толық аты-жөні: Әбунасыр Мүхаммед ибн Тархан ибн Үзлак. Әл-Фараби ат-түрки/, Шығыстың ұлы ғалымы, философ.

  • 847-1369 жж.-Тұфан мсмлекеті.

  • ІХ-Х ғғ.-Қазақстан тұрғындары ислам дінін қабылдай бастады.

  • IX ғ. аяғы-ХІ ғ. басы-Қимак, мемлекеті. IX ғасырдың екінші жартысында Шығысында Ертістің орта ағысынан Жоңғар қақпасына дейін, батысында Ембі, Орал өзендерінен, оңтүстігінде Бетпақдалаға дейін орын тепті.

  • ІХ-Х ғғ.- Оғыз мемлекеті. Сырдарияның орта және төменгі ағысында оған таяу Батыс Қазақстан жерінде Оғ-ыз тайпаларынан құралған.

  • Xғ. –Янгикент--оғыз мемлекетінің астанасы.

  • 940-1212жж.-Қарахан мемлекеті. Түрік мұсылмандарының алғашқы феодалдық мемлекеті. Астанасы-Баласағұн.Бұған Қашқар, Жетісу өлкесі қарады. Негзгі тайпалары: қаңлы, қарлұқ, шігіл.т.б.

  • 965 ж.-Оғыз жабғуының Киев князі Святославпен одағы: Хазар қағандығының талқандалуы.

  • 985 ж. Князь Владимирдің оғыздармен одақтасып, Еділ булгарларына жасаған жорығы.

  • 990 ж.-Қараханға Тараз бен Исфиджаб қалаларының қосылуы.

  • 1020 жыл шамасы-Баласағүни Жүсіп Хас Хажиптің дүниеге келуі. Ол ғалым, ақын "Қүтадғу біліктің"/1069 ж. жазған/ авторы.

  • XI ғ.-Махмуд Қашқари /толық аты жөні-Махмуд ибн әл-Құсайын ибн Мүхаммед/, Түркі ғалымы, "Диуани лүғат ат-түрік" /1072-74/ хамсаның авторы.

  • 1210 ж.-Найманның Күшлік ханының Жетісуға қоныс аударуы.

  • 1218 ж.-Шыңғыс хан әскері Жетісуды киратты.

  • 1219-21 жж.-Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияны жаулап алуы.

  • 1223 ж.31 мамыр-Калка өзенінде қыпшақтар мен орыстар монғол әскерімен шайқасты.

  • ХПІ-ХҮғғ. Алтын Орда мемлекеті. Оның орталық аймағы-Еділ бойы /қазіргі Саратовтан Астраханға дейін/. Астанасы Берке сарайы немесе Сарай әл-Жамид.

  • ХІІІ-ХҮғғ.-Ақ Орда мемлекеті. Осы күнгі Оңтүстік, Оңтүстік Шығыс Қазақстанды мекендеген тайпалар одағы. Негізін салған-Шыңғысханның немересі Орда-Ежен.

  • 1227-55 жж. Алтын Орда ханы Батыйдың үстемдігі.

  • 1257-67 жж.- Алтын Орда ханы Беркенін. билігі.

  • 1267-80 жж.-Алтын Орданың ханы Мөңке-Темір.

  • 1280-87 жж.-Алтын Орданың ханы Төде-Мөңке.

  • 1287-90 жж.-Алтын Орданың ханы Төле-Бұқа.

  • 1291-1312 жж.-Алтыи Орданың ханы Тоқта.

  • 1312-41 жж.-Алтын Орданың ханы Өзбек.

  • 1341-57 жж-Алтын Орданың ханы Жәнібек. Бұл хандар билік жүргізген кезде Алтын Орданың куаты кемеліне жетіп, билігі кұшейді. Батыс Еуропамен, Мысырмсн, Кіші Азиямен, Үндістанмен, Кытаймен сауда-саттығы өркендеді.

  • 1348 ж.-Шағатай әулетінен шыққан Тоғылық-Темірдін Моғолстанға хан сайлануы. Моғолстан-ХІҮғ. ортасы - XVI ғ. бас кезінде Оңтүстік-Шығыс Қазақстан мен Қырғызстан жерінде құрылған феодалдык, мемлскет.

  • 1361-78 жж.-Алтын Орданы Орыс ханның билсуі.

  • 1370-1405 жж.-Ақсақ Темірдің үстемдігі.

  • 1380-95 жж.-Алтын Орда хандығындағы Тоқтамыстың билігі.

  • 1391-99 жж.-Ақсақ Темірдің Алтын Орданы күйретуі.

  • 1395 ж.-Ақ Орданы Ақсақ Темірдің жаулап алуы.

  • XIV ғ. соңы -XV ғ. басы-Ноғай Ордасы.

  • 1423-28жж.-Барақ ханның Ақ Ордаға билік жүргізуі. Шыңыс-хан әулетінен шыққан.Құйыршық ханның баласы. Орыс ханнын немересі, қазақ хандарының түп атасы.

  • 1428-68 жж.-Әбілқйыр ханның Ақ Ордада билігі.

  • 1452-55жж.- Ойраттардың Моғолстан мен Дешті Қыпшаққа шабуылы.

  • 1462-80 жж.-Моғолстанды Мұхаммед Хайдардың билеуі /Мүхаммсл Хайдар Дулатидің бабасы/.

  • 1480 ж.-Орыс князьдықтарының монғолдардан толық тәуелсіздік алуы.

  • 1480-1511 жж.-Мұрындық ханның билігі.

  • 1499-1551жж.- Мұхамед Хайдар Дулати /толық есім-Мырза Мұхаммед Хайдар ибн Мұхамед Құсайын Курехан Дұғлат/ әдебиеттердже Мырза Хайдар деген атпен белгілі, тарихшы, әдебиетші, «Тарих-и-Рашиди» және «Жаһаннама» дастанының авторы.

  • XV ғ.-Қазақ хандығының құрылуы (1465жж.)

  • XVғасырдың бірінші жартысы-Алтын Ордадан Қазан, Қырымның бөлініп, жеке хандықтар болып, 1438ж. Қазан хандығы, 1443 ж. Қырым хандығы құрылуы.

  • XV ғасырдың ортасы-Астрахан хандығынынң құрылуы.

  • 1500-07жж. -Өзбектердің Орта Азияны жаулап алуы. Мүхаммед Шайбани ханның Темір әулетін құлатуы.

  • 1510 ж.-Шайбани әулетінің негізін салушы Мүхаммед Шайбани ханның дүние салуы.

  • 1511-1523 жж.-Қасым ханның билігі.

  • 1523-33 жж.-Тахир ханның билігі.

  • 1538-80 жж.-Ақназар ханның билігі.

  • 1582-98 жж.-Тәуекел ханның билігі.

  • 1594 ж.-Тәуекел ханның елшісінің Мәскеуге баруы.

  • 1598-1628 жж.-Есім ханның билігі.

  • 15-16 ғғ.-Қазақтың үш жүзінің /Үлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз/ құрылуы.

  • 1620 ж.-Жайық қалашығының орнауы.

  • 1635-1758 жж.-Жоңғар хандығы.

  • 1645 ж.-Гурьев (Атырау) қаласының орнауы.

  • 1680-1718 жж.-Тәуке ханның билігі.

  • 1681-88 жж.-Жоңғарлардың Қазақстанға шабуылы.

  • 1687 ж.-Тәуке ханның Ресейге елші жіберуі.

  • 1668-1789 жж.-Бұқар жырау ғүмыры.

  • 1715ж.-Тайқоңыр бастаған қазақ елшілерінің Ресейге баруы.

  • 1716ж.-Н.Белоусов бастаган орыс елшілерінің Тәуке ханға келуі.

  • 1716-17 жж.-Тәуке ханның Ресейден Жоңғарияға қарсы әскери жәрдем сұрауы.

  • 1718 ж.-Семей қаласының орнауы.

  • 1720 ж.-Өскемен қаласының орнауы.

  • 1723 ж.-Жоңғарлардың қазақ даласына басып кіруі.

  • 1723-1727 жж.- "Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама".

  • 1728 ж.-Қазақтардың Бұланты өзенінің жағасында жоңғарлармен шайқасы.

  • 1734 ж.-Ор өзенінің сағасында Орынбор қаласының іргесі қаланды.

  • 1748-86 жж.-Нұралы ханның Кіші жүзде билік құруы.

  • 1752 ж.-Петропавл қаласының салынуы.

  • 1771-81 жж.-Абылай ханның билігі.

  • 1781-1819 жж.-Уәли ханның орта жүздегі билігі.

  • 1783-97жж.-Сырым Датұлы бастаған қазақ шаруаларының көтерілісі

  • 1791-94 жж.-Ералы ханның Кіші жүздегі билігі.

  • 1796-97 жж.-Есім ханның Кіші жүздегі билігі.

  • 1797 ж.тамыз-Кіші жүзде хан кеңесінің құрылуы.

  • 1797-1805 жж.-Айшуақ ханның Кіші жүздегі билігі.

  • 1797-1814 жж.-Қаратай сұлтан бастаған қозғалыс.

  • 1801 ж.-Бөкей хандығының /Ішкі Орда/ құрылуы.

  • 1803-46 жж-Махамбет Өтемісұлы Кіші жүздегі ұлт-азаттық қозғалыстың басшысы, ақын.

  • 1821ж.-Оңтүстік Қазақстан қазақтарының Қоқан феодалдарының қанауына қарсы көтерілісі.

  • 1822ж. "Сібір қазақтары туралы ереженің" негізінде Орта жұзде хан билігінің жойылуы.

  • 1823-45 жж.-Бөкей хандығындағы Жәңгір ханның билігі.

  • 1824 ж.-Ақмола қаласының орнауы.

  • 1824ж.-Азия комитетінің "Орынбор қазақтары туралы" ережені қабылдауы.

  • 1824 ж.-Кіші жүзде хандық биліктің жойылуы.

  • 1824-44 жж.-Орта жүзде сыртқы округтердің құрылуы.

  • 1828-29жж.-Бөкей хандығындағы ереуіл және қазақтардың жаппай Оралға көшуі.

  • 1836-38жж.-Исатай Тайманұлы бастаған шаруалар көтерілісі.

  • 1837-47жж.-Кенесары Қасымүлының Ресей отаршылдығына карсы азаттық қозғалысы.

  • 1845 ж.-Орал бекінісінің салынуы.

  • 1847ж.-Қапал бекінісінің салынуы.

  • 1848ж. 10 каңтар-Ұлы жүз әкімшілігінің құрылуы.

  • 1848ж.- Арал теңізінің жағасында Қосарал қалашығының салынуы.

  • 1854 ж.-Верный /қазіргі Алматы/ бекінісінің іргесі қаланды.

  • 1854 ж.-Семей облысының құрылуы.

  • 1856ж.қыркүйек-1857ж.қаңтар-Сырдария қазақтарының көтерілісі.

  • 1858ж.наурыз-шілде-Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанда қырғыз бен қазақтардың Қоқан билеушілеріне қарсы көтерілісі.

  • 1860 ж.-Ұзынағашта /Жетісу/ Қоқан әскерінің күйрей жеңлуі.

  • 1864 ж.-Патша әскерінің Меркі, Түркістан, Әулиеата, Шымкентті алуы.

  • 1867 ж.-Түркістан генерал-губернаторлығы құрылды.

  • 1869 ж.-Орал,Торғай облыстарындағы көтеріліс.

  • 1872 ж.-Бөкей хандығы жерінің Астрахан губерниясына қосылуы.

  • 1873ж.-Орыс әскерінің Хиуаға жорығы.

  • 1880-88 жж.-Каспийдің шығыс жағына темір жол салынуы.

  • 1881-84 жж.-Ұйғыр мен дүнгендердің Жетісуға қоныс аударуы.

  • 1889-1905жж.-Орынбор-Ташкент темір жолының салынуы.

  • 1905 ж.-Успен руднигіндегі ереуіл.

  • 1911 ж.-Доссорда мұнай кәсіпшілігінің ашылуы.

  • 1913ж. 29 көкек -Торғай облысының Айдарлы кеніндегі жұмысшылар ереуілі.

  • 1914ж. қаңтар- Доссор мүнай-кәсіпшілігіндегі жұмысшылар ереуілі.

  • 1916 д. маусым- Қазақстанда ұлт-азаттық қозғалысының басталуы.

  • 1917ж.көкек-маусым Орынборда, Петропавлда, Верныйда /Алматыда/, Әулиеатада/ Таразда/. Перовскіде /Қызылордада/, Семейде, Шымкентте жұмысшы және солдат депутаттарының құрылуы.

  • 1917ж. қазан-қараша Перовскіде. Әулиеатада, Шымкентте, Орынборда кеңес өкіметі орнады.

  • 1917ж.14 қараша-Орынборда Әскери-төңкерістік комитеттің құрылып, қаладағы бүкіл өкімет билігінін өзіне көшкендігін жариялауы.

  • 1917ж. 20 қараша-РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің "Россия мен Шығыстың барлық,мұсылман еңбекшілеріне" деген үндеу қабылдауы.

  • 1917ж.қараша-желтоқсан Петропавлда, Оралда, Қостанайда, Ақмолада Кеңес өкіметі орнады.

  • 1918ж. қаңтар-наурызда Ақтөбеде, Павлодарда, Семейде, Верныйда кеңес үкіметі орнады.

  • 1918 ж. 14 мамыр- РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің Ә.Жанкелдинді Дала өлкесінің төтенше комиссары етіп тағайындауы.

  • 1918 ж. 20 шілде-11 қараша-Мәскеуден Ақтөбе майданына қару-жарақ пен оқ-дәрі жеткізу жөніндегі Ә.Жанкелдиннің экспедициясы.

  • 1918ж. 10 кыркүйек- 1919ж. 14 қазан-Черкасск ерлік қорғанысы.

  • 1919ж. 22 қаңтар Қызыл Армияның Орынборды азат етуі, Түркістанның еліміздің орталығымен төте байланысын қалпына келтірілуі. Актөбе майданының жойылуы.

  • 1919 ж. 24 көкек-11 шілде -Оралдың ерлік қорғанысы.

  • 1919ж. 16 маусым- В.И.Лениннің Орал қаласының қаһарман қорғаушыларына жолдаған құттықтау телеграммасы.

  • 1919 ж.10 шілде- РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің "Қырғыз өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитет туралы" В.ИЛенин қол қойған декреті.

  • 1919 ж.11 шілде -25 Чапаев дивизиясының Орал қаласын азат етуі.

  • 1919 ж.19 тамыз-Қызыл Армияның Қостанайды азат етуі.

  • 1919ж.30 қазан-Қызыл Армияның Петропавлды азат етуі.

  • 1919ж.12қараша-Қызыл Армияның Көкшетауды азат етуі.

  • 1919 ж.26қараша-Қызыл Армияның Атбасар мен Ақмоланы азат етуі.

  • 1919ж.30қараша-Қызыл Армияның Павлодарды азат етуі.

  • 1920ж.26 тамыз- Бүкілроссиялық Орталық Атқару Комиеті мен РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің В.И.Ленин мен М.И.Калинин қол қойған "Автономиялық Қырғыз /қазақ/ Кеңес Социалистік Республикасын құру туралы" декреті.

  • 1920ж. 4-12- қазан Қазақ АКСР Кеңестерінің бірінші съезі.

  • 1921ж. ақпан-Жетісу және Сырдария облыстарында жер-су реформасының жүргізіле бастауы.

  • 1924ж.17көкек-Бүкілроссиялық Орталық Атқару Комитеті мен РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің "ҚЫРҒЫЗ АССР-нің көшпелі, жартылай көшпелі және отырықшы шаруашылыққа көшуші халқын жерге орналастыру туралы ережені" бекітуі.

  • 1925ж.15-19 сәуір-Қазақ АКСР Кеңестерінің бесінші съезі. Қазақ халқының тарихи дұрыс атын қалпына келтіру туралы қаулы.

  • 1926ж. 20мамыр- Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитеті мен Халық Комиссарлары Кеңесінің егіндік және шабындық жерлерді қайта бөлу туралы қаулысы.

  • 1928ж. 27тамыз- Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитетінің жартылай феодал-ірі байлардың мал-мүлкін тәркілеп, оларды жер аудару туралы декреті.

  • 1928ж.20 желтоқсан-Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитетінің латын алфавитіне көшу туралы қаулысы.

  • 1929ж. мамыр-Қазақ АКСР астанасының Қызылордадан Алматыға көшірілуі.

  • 1930ж.1 мамыр-Түркістан-Сібір /Түрксиб/ теміржолының ашылуы.

  • 1930ж. 27тамыз- Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитеті мен Халық Комиссарлар Кеңесінің "Жалпыға бірдей міндетті бастауыш білім беруді енгізу туралы қаулысы.

  • 1932ж.ақпан-Қазақстанда алты облыстың: Алматы. Ақтөбе,Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Батыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан облыстарының құрылуы.

  • 1932 ж. 8 наурыз-КСРО Ғылым Академиясы Қазақстан базасының құрылуы.

  • 1932ж. қаңтар-Шымкент қорғасын заводының бірінші кезегінің іске қосылуы.

  • 1934ж.12-20 маусым-Қазақстан жазушыларының бірінші съезі.

  • 1936ж. мамыр Қазақ өнерінің Мәскеудегі бірінші онкүндігі.

  • 1937 ж. 21-26 наурыз-Қазақстан Кеңестерінің Төтенше X съезі. Қазақ КСР Конституциясының қабылдануы.

  • 1938ж. 24 маусым-Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің бірінші сайлауы.

  • 1938 ж. 24 қараша-Балқаш мыс қорыту заводының бірінші кезегі іске қосылды.

  • 1938ж.желтоқсан-КСРО Ғылым Академиясының Қазақстандық базасы КСРО Ғылым Академиясының қазақ филиалы болып қайта құрылды.

  • 1939ж. 24желтоқсан- Қазақ КСР-нің 1937жылғы Конституциясының негізінде Кдзақ КСР еңбекшілері депутаттары жергілікті Кеңестерінің алғашқы сайлауы.

  • 1940ж.10қараша -Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің қазақ тілін орыс графикасына негізделген жаңа әліп-биге көшіру туралы заң қабылдауы.

  • 1941ж. 16қараша- 28гвардияшы-панфиловшылардың Москва түбіндегі Дубосеково разъезінің жанындағы қаһармандық ерлігі.

  • 1943ж.20 қаңтар-Ақтөбе ферросплав заводының бірінші кезегі іске косылды.

  • 1944ж.25 сәуір-Қаратау кен-химия комбинаты халықтық құрылысының бірінші кезегі салынып бітті.

  • 1944ж.31желтоқсан-Қазақ металлургиялық қайта өңдеу заводының бірінші мартен пеші қатарға қосылды.

  • 1945ж. 26 қазан-КСРО Халық Комиссарлары Кеңесінің Қазақ КСР Ғылым Академиясын ұйымдастыру туралы қаулысы.

  • 1946ж. 24 шілде- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Қазак КСР халык шаруашылығын дамытудың 1946-1950 жылдарға арналған бесжылдык жоспары туралы заң қабылдауы.

  • 1947ж. 16 ақпан-Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің сайлауы.

  • 1947ж.25 кыркүйек-Өскемен мырыш заводы қатарға қосылды.

  • 1948ж.11 қаңтар-Қазақ КСР еңбекшілер депутаттары жергілікті Кеңестерінің сайлауы.

  • 1949ж.10-19 мамыр-Қазақ әдебиеті мен өнерінің Мәскеудегі он күндігі.

  • 1950ж.3 желтоқсан-Текелі корғасын-мырыш комбинаты іске косылды.

  • 1953ж. 27қазан- Мойынты-Шу темір жолы тұрақты пайдалануға берілді.

  • 1953ж. 20желтоқсан-Ақмола-Павлодар темір жолы тұрақты пайлалануға берілді.

  • 1954ж. 28 ақпан-Қостанайға тың игерушілердің алғашқы тобынын келуі.

  • 1956ж.10қазан Қазақстанның колхоздары мен совхоздары мемлекетке мерізімінен бұрын 1 млрд. 340 мың пұт астық тапсырды.

  • 1956ж. 20қазан КСРО Жорарғы Кеңесі Президумының тың және тыңайған жерлерді игерудегі жетістіктері үшін Қазақ КСР-ін Ленин орденімен наградтау туралы Жарлығы. "Тың жерлерді игергені үшін"медалі белгіленді.

  • 1957ж. 4қазан-Байқоңыр космодромынан жердің дүниежүзіндегі тұңғыш жасанды серігінің ұшырылуы.

  • 1960ж. 4қаңтар Соколов-Сарыбай кен-байыту комбинатының бірінш кезегі іске қосылды.

  • 1960ж.2 шілде Қарағанды металлургия заводының бірінші домнасы іске қосылды.

  • 1960 ж. 1 желтоқсан Қарағанды металлургия заводында кокс батареясы іске қосылып, Қазақстанның тұңғыш коксі алынды.

  • 1962ж. 3 қаңтар Соколов-Сарыбай кен-байыту комбинатындағы Сарыбай руднигінің екінші кезегі іске қосылды.

  • 1963 ж. 26-27 ақпан-жас шопандардың республикалық 1 слеті.

  • 1964ж. 29 маусым-Мақат-Ақтау темір жолының құрылысы аяқталды.

  • 1965ж. шілде-Өзен мүнай-газ кен орнының бірінші кезектегі объектілерін салу аяқталып, Маңғыстаудың алғашқы мұнайы алынды.

  • 1965 ж. қазан-Жетіқара асбест комбинатының бірінші кезегі қатарға қосылды.

  • 1966 ж. қазан- Республика мемлекетке 1 млрд. 37 млн пұт астық тапсырды.

  • 1967ж.шілде-Қазақ КСР мәдениеті мен өнерінің Мәскеудегі күндері.

  • 1968 ж. 1 ақпан-Есіл су құбыры /1748 км/ іске қосылды.

  • 1969ж. 17 қараша- Қазақстан колхозшыларының III съезі.

  • 1970ж. 28тамыз Қазақстан Компартиясы Орталық Комитеті мен Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Қазақ КСР-і мен Қазақстан Компартиясының құрылғанына 50 жыл толуына арналған бірлескен салтанатты мәжілісі.

  • 1971ж. 27қазан-Алматыда В.И.Ленин атындағы Бүкілодақтық ауыл шаруашылығы Ғылымдары Академиясының Шығыс бөлімшесі құрылды.

  • 1972ж. 28 желтоқсан-"Медеу" бірегей спорт комплексі пайдалануға берілді.

  • 1973ж. 4-9-қыркүйек Алматыда Азия мен Африка елдері жазушыларының бесінші конференциясы болды.

  • 1974ж.15 наурыз-Алматыда тың және тыңайған жерлерді игерудіц 20 жылдығына арналып, ауыл шаруа шылығының озаттары- қатысқан партия, совет органдарының салтанатты жиналысы өтті.

  • 1975ж.5наурыз-Павлодар трактор заводының конвейерінен 100 мыңыншы "Қазақстан" тракторы шықты.

  • 1975ж. 28кыркүйек-Ермак ГЭС-і толық жобалық қуатында іске косылды.

  • 1977ж.-Қазақстанда жоғары оқу орындарының саны 50-ге, арнаулы оқу орындарының саны 220-га жетті.

  • 1978ж. Қазақ тілінде 12 томдык Қазақ совет энциклопедиясын шығару аяқталды.

  • 1980ж.мамыр-Екібастүз отын-энергетика комплексінде қуаты жылына 50 млн. тонна көмір беретін "Богатырь" разрезі іске қосылды.

  • 1981ж.15 шілде-Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі халық депутаттары Кеңестерінің шаруашылық құрылыстағы рөлін арттыру туралы қаулысы жарияланды.

  • 1982ж.30 қараша-Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің пленумы Қазақ КСР-нің 1990 жылға дейінгі кезеңге арналған Азық-түлік бағдарламасын мақұлдады.

  • 1986ж. 17 желтоқсан Г.В.Колбиннің Қазақстан Коммунистік Партиясы Орталық Комитеті бірінші хатшысы болып сайлануымен байланысты республика жастарының наразылығы.

  • 1987-88жж.- Г.В.Колбиннің бастауымен Қазақстан партия ұйымдарын тазалау және жергілікті ұлт кадрларын қуғындау болды.

  • 1989ж.- "Қазақ КСР-дегі тіл туралы Заң" қаабылданып, 2000-ға дейін республикада қазақ тілін және басқа да тілдерді оқыту жөніндегі арнайы бағдарлама бекітілді.

  • 1989жыл маусым Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып Н.Ә.Назарбаев сайланды.

  • 1990жыл наурыз- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне сайлау жаңа демократиялық сайлау тәртіптері негізінде өткізілді.

  • 1990жыл 24сәуір- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Н.Ә.Назарбаевті республиканың алғашқы Президенті етіп сайлады.

  • 1990 жыл-Қазақстанда "Азат", "Алаш", "Желтоқсан" және т.б. саяси қозғалыстар мен партиялар құрылды.

  • 1990 жыл Қазақстан социал-демократиялық партиясы кұрылды.

  • 1991 жыл маусым- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Төртінші сессиясында мемлекеттік меншікті жекешелендіру жөнінде арнайы заң қабылданды.

  • 1991 жыл қыркүйек Қазақстан Компартиясының төтенше съезінде бұл партияның қызметі тоқтатылды деп жарияланды.

  • 1991 жыл-Қазақстан жерінде Семей полигонындары ядролық жарылыс тоқтатылды.

  • 1991 жыл-Қазақстан Социалистік, Халық конгресі партиялары кұрылды.

  • 1991 жыл 16 желтоқсан Қазақстан республикасы егеменді, өз алдына тәуелсіз мемлекет деп жарияланды.

  • 1991 жыл 21желтоқсан Алматы қаласында 11 республиканың /Әзербайжан, Армения, Белорус, Қазақстан, Қырғызстан, Молдава, Ресей, Украина, Өзбекстан, Тәжікстан, Түрікменстан/ өкілдері қатысқан кездесу болды. Онда тең құкықтық жағдайдағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының құрылғандығы жөнінде шартқа қол қойылды.

  • 1992 жыл қаңтар Қазақстан өз жерінде таза алтын кесектерін құйып шығарды.

  • 1992 жыл 6 қаңтар Қазақстанның қаржы, сауда, тауар және материалдық мүдделерін қорғау мақсатында Президенттің Жарлығымен республикада бағаны ыркына жіберу іске асырыла бастады.

  • 1992 жыл наурыз-Президент Н.Ә.Назарбаев өзінің өкімімен вице-президент, Премьер-министр және оның орынбасарлары, мемлекеттік кеңесшілер мен Президенттік аппарат және Министрлер кабинеті аппараты басшы құрамын бекітті.

  • 1992 жыл наурыз Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болып қабылданды.

  • 1992 жыл 4 маусым-Парламент отырысында Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері-туы, елтаңбасы және әнұраны қабылданды.

  • 1992 жыл тамыз-Бүкіл дүние жүзіндегі қазактардың саны 10 млн. 500 мың адамға жетті.

  • 1992 жыл қазан-Дүние жүзі қазақтарының құрылтайы Алматыда болып өтті.

  • 1993 жыл 28 қаңтар-Егемен Қазакстанның тарихында оның тұңғыш Конституциясы қабылданды.

  • 1993 жыл ақпан-Саяси ұйым "Қазақстанның халық бірлігі" одағы құрылды.

  • 1993 жыл 5 сәуір Елбасы Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинеті жанында Тіл комитетін құру туралы Жарлығына қол қойды.

  • 1993 жыл 27-29 мамыр-киелі Ордабасы жерінде Төле биді, Қазыбек биді және Әйтеке биді еске алу жиыны болды.

  • 1993 жыл 2-4 шілде Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы Ордабұлақтағы Ұлы жеңістің 350 жылдығы атап өтілді.

  • 1993 жыл 12 қараша "Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы шықты.

  • 1993 жыл 13 желтоқсан Қазақтан Республикасының Жоғары Кеңесі өз өкілеттілігін мерізімінен бұрын тоқтатты.

  • 1994 жыл 11 қаңтар Нүкісте Арал жөніндегі конферецияда Орта Азия мемлекеттерінің басшылары бас қосты.

  • 1994 жыл 14 ақпан Ақ үйде АҚШ прзиденті Билл Клинтон мен Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев демократиялық серіктестік туралы хартияға қол қойды.

  • 1994 жыл 28 наурыз Қазақстан республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы әскери ынтымақтастық туралы шартқа қол қойылды.

  • 1994 жыл 19-сәуір жаңадан сайланған Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі өз жұмысын бастады.

  • 1994 жыл 30 маусым-қазақ халқының екінші қыраны ғарышкер Талғат Мұсабаев аспан көгіне алты айлық сапарға аттанды.

  • 1994 жыл 6-шілде Қазақстан Республикасы Жорарғы Кеңесінің кезекті жалпы отырысында Президенттің астананы Ақмолаға көшіру туралы ұсынысы келісілді.

  • 1994 жыл 18 қазан Ыстамбулда Орталық Азияның, Кавказдың түрік тілдес мемлекеттері мен Түркия басшыларының екінші кездесуі ашылды.

  • 1995 жыл 23 қаңтар - Брюссельде Қазақстан мен Еуропа елдері арасындағы серіктестік пен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды.

  • 1995 жыл 9 акпан- екінші рет ТМД мемлекеттерінің басшыларының ) жоғары дәрежелі кездесуі болды.

  • 1995 жыл 27ақпан- елімізде Қазақстан Республикасының төлқұжатын азаматтарға беру басталды.

  • 1995 жыл 1 наурыз- Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халықтарының ассамблеясын құру туралы Жарлығы шықты.

  • 1995 жыл 29 сәуір - Республикалық референдумда 1991 жылғы 1желтоқсанда бүкіл халық сайлаған Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың өкілеттік мерзімі 2000 жылғы 1 желтоқсанға дейін ұзартылды.

  • 1995 жыл 9 тамыз - Алматыда Абай Қүнанбаевтың 150 жылдығына арналған ЮНЕСКО көлеміндегі салтанатты мәжіліс ашылды. Мерейтой ақынның туған жерінде жалғасты.

  • 1995 жыл 28 тамыз- түркі тілдес мемлекеттер басшыларының Бішкек -қаласында үшінші кездесуі өтті.

  • 1995 жыл 30 тамыз- Қазақстан жаңа Конституциясы қабылданды.

  • 1995 жыл 15 қыркүйекте Қазақстан Республикасының астанасы Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығы шықты.

  • 1995 жыл 5 желтоқсан- Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатына депутаттар сайланды.

  • 1995 жыл 9 желтоқсан- Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісіне депутаттар сайланды.

  • 1995 жыл 12 желтоқсан- "Қазақстан Республикасы мемлекеттік наградалары туралы" Елбасы Заң күші бар Жарлыққа қол қойды.

  • 1996 жыл 27 сәуір - Ресей Федерациясының президенті Б.Ельцин мен Қазақстан Президенті Н.Назарбаев Алматыда кездесіп, екі ел арасындағы егемендікті, тәуелсіздікті құрметтеу, аумақтық тұтастықпен бір-бірінің ішкі істеріне араласпау принциптерін сақтау жөніндегі Қазақстан-Ресей бірлескен Декларациясына қол қойды.

  • 1996 жыл 26 сәуір- Шанхайда бес жақты-Ресей, Кытай, Қазақстан, Тәжікстан, Қырғызстан басшылары бейтарап аймақтық қашықтықты 100 шақырымға дейін жеткізу келісіміне қол қойды.

  • 1996 жыл 31 қыркүйек- Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше 129 елдің қатарында бүкіл жер бетінде ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартқа кол койды.

  • 1996 жылы-шетел инвестицияларын тарту мақсатында шетел мен Қазақстан бірлескен кәсіпорындарының саны 746-ға жеткен.

  • 1996 жылы-Азия даму банкісі тарапынан Қазақстанға 100 миллион АҚШ доллары мөлшерінде несие бөлінді.

  • 1996 жылы-Қазақстанда нарықтық экономика талаптарына бейімделе отырып, 22 жекеменшік киностудиясы мен 14 жекеменшік галлерея жұмыс істеді.

  • 1996 жылы-қазақ халқының патша өкіметіне қарсы көтерілісінің 80 жылдығы атап өтілді.

  • 1996 жылы-дарынды ақын, дана тәлімгер, халықтар достығын жырлаушы Жамбыл Жабаевтың-150 жылдық мерейтойы өткізілді.

  • 1996 жылы-Желтоқсан оқиғаларының 10 жылдығы атап өтілді.

  • 1997 жылы-Н.Ә.Назарбаевтың "Ғасырлар тоғысы" атты кітабы жарыққа шықты.

  • 1997 жыл-Республика Президенті Жарлығымен жалпы ұлттық татулық және саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы деп жарияланды.

  • 1997 жылдың басы Қазақстан 60-тан астам халықаралық ұйымдарға мүше болып қабылданған.

  • 1997 жыл 28 ақпан Қазақстан Республикасының "Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы" Заңы қабылданды.

  • 1997 жыл 6 маусым Ақмола қаласында Қазақстан халықтары Ассамблеясының Төртінші сессиясы өтті.

  • 1997 жыл 29 маусым Түркістан қаласының іргесі қалағанына 1500 жыл толды.

  • 1997 жыл 4 шілде - Қазақ жырауы, жыраулық поэзияның көрнекті өкілі Үмбетей Тілеуұлының туғанына 300 жыл /1697-1786 жж/ толды.

  • 1997 жыл 15 қыркүйек пен 21 қыркүйек арасы Қазақстанның Шымкент аймағында содан соң Өзбекстанның Шыршық жерінде НАТО-әскери бөлімдерінін қатысуымен әскери жаттығу өткізілді.

  • 1997 жыл 18-19 қыркүйек- Ұлыбритания астанасы Лондонда Қазақстанның нвестициялык мүмкіндіктері" атты халықаралық конференция өтті.

  • 1997 жыл 25 қыркүйек - Алматыда өткен Қазақстан мен Қытай Халық Республикасы делегациялары арасындағы келіссөзде Батыс Қазақстан және Батыс Қытайды жалғастыратын мұнай құбырын жүргізу жөніндегі шартқа қол қойылды.

  • 1997 жыл 28 қыркүйек- қазақтың ұлы жазушысы Мұхтар Омарханұлы Әуезовтың туғанына 100 жыл толды. Мерейтой ЮНЕСКО ауқымында атап өтілді.

  • 1997 жыл 10 қазан- Президенттің Жарлығымен мемлекеттің астанасы болып Ақмола жарияланды.

  • 1997 жыл 11 қазан- Президент Н.Ә.Назарбаев республика халқына "Қазақстан-2030" деген атпен Жолдау қабылдады.

  • 1997 жыл 18 қараша- Вашингтонда Бірлескен комиссияның тең Төрағалары Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаев пен АҚШ вице-президенті А.Гор "Қазақстан Республикасы мен АҚШ-тың экономикалык әріптестік жөніндегі іс-қимыл бағдарламасына қол қойды.

  • 1997 жыл 23 желтоқсан - Ақмола қаласында Қазақстан Республикасы ауылшаруашылық қызметкерлерінің кеңесі болып өтті. Оның жұмысына Елбасы Н.Ә.Назарбаев қатысып, сөз сөйледі.

  • 1997 жыл 25 желтоксан-Ақмолада Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясы кеңесінің бас қосуы болып өтті.

  • 1998 жыл 22 қаңтар - Мәскеуде Мемлекетаралык Кеңеске мүше-Қазақстан, Қырғызстан, Беларусь Республикалары мен Ресей Федерациясының басшылары кездесті.

  • 1998 жыл 29 қаңтар -Т.Мұсабаевтың басқаруындағы халықаралық экипаж ғарышка аттанды.

  • 1998 жыл 11 мамыр -Алматыда экономикалық ынтымақтастық ұйымына мүше елдердің мемлекет және үкімет басшылары бас қосты.

  • 1998 жыл 10 маусым -Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы XXI ғасырға бағдарланған Мәңгілік достық пен одактық туралы Декларацияға қол қойылды.

  • 1998 жыл 26 қараша -Алматыда Қазақстан кәсіпкерлерінің Жетінші форумы өткізілді.

  • 1998 жыл 27 караша -Құрманғазының 175 жылдық мерейтойы Алматыда аталып өтілді.

  • 1999 жыл 10 қаңтар-Н.Назарбаев Қазақстан Президенті болып қайтадан сайланды.

  • 1999 жыл 21 қаңтар-Астанада Қазақстан халықтары Ассамблеясының бесінші сессиясы болып өтті.

  • 1999жыл 19ақпан -Астанада Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың, Қырғызстан Республикасының Президенті А.Ақаевтың

  • және Өзбекстан Республикасының Президенті И.Каримовтың үш ел арасындағы 1997 жылдың 10 қаңтарында қол қойылған Мәнгілік достық туралы Шарттың екі жылдығына арналған кездесуі болды.

  • 1999 жыл 1 наурыз -Мәскеуде бестік Одақ елдері /Ресей, Беларусь,Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан/ жетекшілерінің бас қосуы өтті.

  • 1999 жыл 24 сәуір -Президент Н.Назарбасв Вашипгтонда жетекші мемлекеттердің басшыларымен кездесті.

  • 1999 жыл 7 мамыр - Р.Қошқарбаевқа Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен "Халык қаһарманы" атағы берілді.

  • 1999 жыл 28 мамыр -Алматыда қазақстандық қаржыгерлердің бірінші конгресі өтті.

  • 1999 жыл 24-25 тамыз-Бішкек қаласында "Шанхай бестігі" саммитіне қатысушы мемлекеттер басшыларының кездесуі өтті.

  • 1999 жыл 3 қыркүйек -Қазақстанда мұнай өндіріле бастауының 100 жылдығы атап өтілді.

  • 1999 жыл 10 қазан-Қазакстан Республикасы Парламенті Мәжілісі мен маслихаттардың сайлауы болды.

  • 1999 жыл 12 қазан-Президент Жарлығымен К.К Тоқаев Қазақстан Республикасының Премьер-министрі болып тағайындалды.

  • 1999 жыл 1 желтоқсан -Екінші сайланған Қазақстан республикасы Парламентінің алғашқы бірлескен отырысы

  • болды.

  • 1999 жыл 10 желтоқсан -Алматыда Қазақстан халықтары Ассамблеясының алтыншы сессиясы өтті.

  • 1999 жыл 15 желтоқсан -Ел президентінің "Еліміздің жаңа ғасырдағы тұрақтылығы мен қауіпсіздігі туралы" Қазақстан халқына жолдауы.

  • 1999 жыл 28 желтоқсан -Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен 2000 жыл Мәдениетті қолдау жылы деп жарияланды.

  • 2000 жыл 26-28сәуір - Алматыда халықаралық "Евразия-2000" экономикалық саммиті болып өтті.

  • 2000 жыл 9 мамыр - Қазақстанда Ұлы Отан соғысындағы жеңістің 55 жылдық мерекесі тойланды.

  • 2006 жылы Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә. Назарбаевтың қазақстандықтарға арналған жолдауы.




жүктеу/скачать 1.22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет