Нәруыздар - көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт және т. б. элементтерден тұратын күрделі ағзалық заттар. Нәруыздар 45°-80° С-да ұйиды. Олардың құрамы 20 аминқышқылынан тұрады

Жасуша компоненттерінің қызметі

• Цитоплазма — жасуша жарғақшасы мен ядро арасын толтырып тұратын қоймалжың сұйықтық.
• Ядро — жануарлар мен өсімдіктер жасушаларының ең маңызды құрам бөлігі. Ядро тұқым қуалаушылық (генетика) ақпараттың сақталуы және осыған байланысты жасуша цитоплазмасындағы белоктар мен ферменттердің түзілуін қамтамасыз етеді.
• Эндоплазмалық— ұзынша келген қуысты түтікшелер мен өзекшелерден тұратын, қабырғасы биологиялық жарғақтармен шектелген жасуша цитоплазмасының органелласы
• Рибосома-ақуыз синтезін жүзеге асыратын жасуша-ішілік органоид
• Митохондрия-АТФ энергия синтезіне қатысатын органойд
• Лизосома-жасушада қорытушы қызмет атқаратын органойд
• Гольджи жиынтығы — өсімдіктер мен жануарлардың біржарғақшалы органоиды.
• Жасуша орталығы — адам мен жануарлардың барлық және кейбір өсімдік жасушаларында болатын, жасушалардың митоздық бөлінуін қамтамасыз ететін органелла.

Цитоплазма

• Цитоплазма - плазмалық жасуша арқылы бөлінген жасушаның қоймалжың ішкі ортасы болып табылады. Ал ағза тіршілігіне қажетті аноидтар гиалоплазма және қалып (матрица) деп аталатын массадан орналасады. Цитоплазма - жас жасуша кеңістігін толтырып тұратын түссіз, мөлдір, қоймалжың клегейлі, түйіршікті зат. Цитоплазманы алғаш рет чех ғалымы Ян Пуркине 1840 жьшы неміс ботанигі Х.Моль 1846 жылдары ашып сипаттап жазды. Цитоплазманың серпімділік, жартылай өткізгіштік және басқа сұйық заттармен араласпайтын ерекше қасиеттері бар.Цитоплазманың басты қасиеттерінің бірі - үнемі қозғалыста болуында. Қозғалысы көбіне айналмалы және тасқынды түрде болады. Айналмалы қозғалыста зат алмасу процесі жақсы жүреді. Цитоплазма қозғалысымен бірге ондағы органоидтар да қозғалады. Цитоплазманың барлық жағдайы, қозғалысы сыртқы ортаға тығыз байланысты.

жүктеу/скачать 2.79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: