Программа бұл компьютерді басқаруға қажетті командалардың логикалық реттелген тізбегі

Графикалық режимде монитор экранымен жұмыс істеуге арналған функцияларды қолдану үшін graphics.h тақырыптық файлын қосу керек.

Мүмкін графикалық режимдердің біреуін орнататын функция.

Графикалық режимді инициализациялау

initgraph(&d,&m,"");

Графикалық режимнен шығу үшін closegraph функциясы қолданылады;
3. Координат жүйесі

Бейнені экранда бейнелеу үшін координат жүйесі қолданылады.

Графикалық режимде көрініп тұратын курсор жоқ, бірақ көрінбейтін ағымдағы нұсқағыш бар. Ағымдағы нұсқағыштың орынын ауыстыру үшін келесі функцияларды қолдануға болады:

Орнатылған режимге рұқсаты бар вертикал және горизонтал бойынша нүктелердің максималды санын анықтау үшін келесі функцияларды қолдануға болады:

1. putpixel(x,y,c);

(x1,y1)нүктесінен (x2,y2) нүктесіне дейін сызық сызады.

ағымдағы көрсеткіштен (x,y)нүктесіне дейін сызық сызады.

Константа аты	Константа мәні	Жазылуы
SolidLn	0
DottedLn	1
CrnterLn	2
DashedLn	3
UserBitLn	4	Қолданушы типі

Константа аты	Константа мәні	Жазылуы
NormWidth	1	орташа(1 пиксель)
ThickWidth	3	қалың (3 пикселя)

Егер қолданушы өз стильін қолданса, онда р-ның мәні 4-ке тең.

rectangle(x1,y1,x2,y2);

Боялмаған тіктөртбұрыш салу, мұндағы

Боялған тіктөртбұрыш салу

Бояғанда келесі функциямен өрнектелетін шаблон және түс қолданылады:

setfillstyle(n,c);
мұндағы, n- толтыру стилі, c – түсі.
толтыру стилі кестесі

Константа аты	Константа мәні	жазылуы
EmptyFill	0	Фон түсімен боялады
SolidFill	1	Ағымдағы түспен боялады
LineFill	2
LtslashFill	3
SlashFill	4
BkslashFill	5
LtbkslashFill	6
HatchFill	7
XhatchFill	8
InterLeaveFill	9
WideDotFill	10
CloseDotFill	11
UserFill	12	Қолданушының анықтауы бойынша толтырылады

4. Параллелепипед салу

Сызықтың түсі setcolor функциясымен анықталады. Сызықтың стилі setlinestyle функциясымен анықталады. Бояудың стилі мен түсі setfillstyle функциясымен анықталады.

радиусы r, центрі (x,y) нүктесінде орналасқан дөңгелек салу.

түс setcolor функциясымен беріледі.




arc(x,y,b,e,r);

b бастапқы бұрыштан e соңғы бұрышына дейін,

радиусы r, центрі (x,y) нүктесінде орналасқан

дога салу.

b бастапқы бұрыштан e соңғы бұрышына дейін(x,y) нүктесінде центрі орналасқан эллипс салу, xr – X бойынша радиус, yr –Y бойынша радиус.

Графикалық режимде фонның түсін анықтайды.

Графикалық режимде экранды тазалау функциясы.

setfillstyle функциясымен анықталатын ағымдағы түспен және толтыру стилімен белгіленген аймақты бояйды.

(x, y) – белгіленген аймақтың ішінде орналасқан нүкте, c – белгіленген аймақтың шекарасының түсі.
7. Графикалық режимде мәтін шығару
outtext(s);

Нұсқағыштың ағымдағы орынынан бастап мәтіннің жолын шығарады.

s – жолдық типтің айнымалысы немесе тұрақтысы.
outtextxy(x,y,s);
(x, y) – мәтіннің басы орналасатын нүкте.

Ескерту: Экранға сандық берілгендерді шығару үшін алдымен санды жолға айландыру қажет.
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар

1. 
   Экранмен жұмыс істеуге арналған қандай графикалық режимдер бар?
   
2. 
   Графикалық обьектілерді сызуға арналған қандай функциялар бар?
   

1. Нейбауэр А. Моя первая программа на С/С++ /Перев. с англ. – СПб: Питер, 1995

2. Подбельский В.В., Фомин С.С. Программирование на языке СиЖ Учеб. пособие. – 2-е доп. изд. – М.: Финансы и статистика, 1999

3. Информатика. Базовый курс. 2-е издание / Под ред. С.В. Симоновича. – СПб.: Питер, 2005

8.2. Қосымша әдебиеттер

1.Дейтел Х., Дейтел П. Как программировать на Си. – М.: Бином, 2000

2. Мейер Б., Бодуэн К. Методы программирования. Т. 1 и 2. – М.: Мир, 1984
2. практикалық сабақ

1 апта

№1, №2 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  программалық қамтамасыз ету;
  
• 
  ПҚ түрлері;
  
• 
  программалау тілі;
  
• 
  программалау тілдерінің классификациясы;
  
• 
  трансляция, трансляторлар: компиляторлар, интерпретаторлар;
  
• 
  программалау тілдерінің ұрпағы;
  
• 
  алгоритмдік программалау;
  
• 
  обьектілі-бағытталған программалау;
  
• 
  программалау жүйелері;
  
• 
  программаны өңдеу этаптары.
  

2. 
   Түсінікті қайталау:
   

• 
  алгоритм;
  
• 
  алгоритм қасиеті;
  
• 
  алгоритмдерді жазудың әдістері;
  
• 
  алгоритм типтері.
  

1. 
   программа деген не?
   
2. 
   ДК дің ПҚ-уы деген не?
   
3. 
   ПҚ-дың қандай түрлері бар?
   
4. 
   Программалау тілі деген не?
   
5. 
   "төмен дәрежелі тіл" және "жоғары дәрежелі тіл" терминдерінің мағынасын анықта?
   
6. 
   Трансляция, трансляторлар деген не?
   
7. 
   компиляторлар мен интерпретаторлардың айырмашылығы?
   
8. 
   Прогаммалау тілдерінің қандай ұрпақтары бар?
   
9. 
   Программалау жүйесі деген не?
   
10. 
    Программаны өңдеудің қандай этаптары бар?
    
11. 
    Алгоритмдік программалау деген не?
    
12. 
    Құрылымдық программалау деген не?
    

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

1. 
   Программаны өңдеуге арналған техникалық тапсырма.
   
2. 
   Программаны техникалық проектілеу этабы.
   
3. 
   Алгоритмдердің құрылымдық сызбасын өңдеу.
   
4. 
   Берілгендерді ұйымдастыру.
   

№3, №4 практикалық сабақ

1Түсініктермен танысу:

• 
  ПҚ-ды проектілеу әдісі;
  
• 
  құрылымдық программалау;
  
• 
  модульдік программалау;
  
• 
  программалау стилі;
  
• 
  жөндеу және программаны сынақтан өткізу
  
• 
  программаның сапасын бақылау.
  

1. 
   Құрылымдық программалау деген не?
   
2. 
   Программалаудың экономикалық аспектілері қандай?
   
3. 
   өңдеу периодына қандай этаптар кіреді?
   
4. 
   Программаның сапасын тексеру этабында не болады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   

1. 
   Программаны құжаттау.
   
2. 
   ГОСТ пен мақұлданған программалық құжаттау түрі.
   
3. 
   Программалық құжаттаудың бірлік жүйесі.
   

№5, №6 практикалық сабақ

1. 
   Си тілінің алфавитімен танысу.
   
2. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  идентификатор;
  
• 
  айнымалылар және константалар;
  
• 
  берілгендер типі;
  
• 
  препроцессор директивалары.
  

3. 
   Си тілінің берілгендерінің стандартты типтерімен танысу.
   
4. 
   Берілгендер типін анықтауды үйрену.
   
5. 
   Си тіліндегі программаның құрылымымен танысу.
   
6. 
   Си программалау жүйесі ортасында жұмыс істеуге үйрену .
   

1. 
   Си тілінің алфавитіне қандай символдар кіреді?
   
2. 
   Идентификатор деген не? Идентификаторларды рәсімдеудің қандай ережелері бар?
   
3. 
   Константа деген не?
   
4. 
   Айнымалылар деген не?
   
5. 
   Си тілінде берілгендерінің қандай стандартты типтері бар?
   
6. 
   Препроцессор директивасы деген не? Препроцессордың қандай директивасы бар ?
   
7. 
   Си тіліндегі программаның құрылымы қандай?
   
8. 
   Си программалау жүйесінің файылдарының құрамы қандай?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

№7, №8 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  өрнек;
  
• 
  операциялар;
  
• 
  меншіктеу операциялары;
  
• 
  стандартты функциялар.
  

2. 
   Си тілінде математикалық өрнектерді жазуды үйрену.
   
3. 
   Логикалық өрнектердің мәнін анықтауды үйрену.
   
4. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  оператор;
  
• 
  операторды жазу форматы.
  

5. 
   Меншіктеу операцияларын, енгізу функцияларын, шығару функцияларын қолдануды үйрену.
   
6. 
   Сызықты құрылымды программаларды құруды үйрену.
   

1. 
   Өрнек деген не?
   
2. 
   Берілгендерге қандай операциялар қолданылады?
   
3. 
   Қандай меншіктеу операциялары бар?
   
4. 
   Меншіктеу операторының жазылу форматы мен тағайындауы қандай?
   
5. 
   Типтерді келтірудің қандай түрлері бар?
   
6. 
   Берілгендерді енгізу және шығару деген не?
   
7. 
   Қандай енгізу функциялары бар?
   
8. 
   Қандай шығару функциялары бар?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Есептеу жүргізу үшін қандай формулаларды қолдануға болады:

• 
  Сандардың дәрежесі;
  

• 
  ctg x
  
• 
  arcsin x
  
• 
  arccos x
  
• 
  arcctg x
  
• 
  log_a x
  

№9, №10 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  құрама оператор;
  
• 
  белгі.
  

2. 
   Операторларды қолданудың жазу форматымен және ережесін тағайындаумен танысу:
   

• 
  goto
  
• 
  if…then…else…
  
• 
  таңдау операторы
  

3. 
   тармақталған құрылымдағы программаны құруды үйрену.
   

1. 
   тармақталған алгоритм деген не?
   
2. 
   Белгі деген не?
   
3. 
   goto шартсыз өту операторының тағайындалуы және жазылу форматы қандай?
   
4. 
   if… шартты өту операторының тағайындалуы және жазылу форматы қандай?
   
5. 
   Қысқа формада жазылған шартты өту операторы қалай жұмыс істейді?
   
6. 
   Толық формада жазылған шартты өту операторы қалай жұмыс істейді?
   
7. 
   Қарапайым оператор деген не?
   
8. 
   Құрама оператор деген не? Құрама оператор не үшін қолданылады?
   
9. 
   Таңдау операторының тағайындалуы және жазылу форматы қандай?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

1. 
   Кездейсоқ өлшем түсінігі.
   
2. 
   Кездейсоқ өлшеммен жұмыс істеуге арналған процедуралар мен функциялар.
   

№11, №12 практикалық сабақ

1. 
   Жазу форматымен және операторларды қолдану ережесімен, тағайындауымен танысу:
   

• 
  while …
  
• 
  do …
  
• 
  for …
  

2. 
   Циклдік құрылымдағы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Циклдік алгоритм деген не?
   
2. 
   Шарты алдын ала берілген циклдік операторының тағайындалуы мен жазылу форматы қандай? Шарты алдын ала берілген циклдік операторы жұмысының блог –схемасын қалай көрсетуге болады?
   
3. 
   Шарты соңынан берілген циклдік операторының тағайындалуы мен жазылу форматы қандай? Шарты соңынан берілген циклдік операторы жұмысының блог –схемасын қалай көрсетуге болады?
   
4. 
   Параметрлік цикл операторының тағайындалуы мен жазылу форматы қандай? Параметрлік цикл операторының жұмысының блог –схемасын қалай көрсетуге болады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

№13, №14 практикалық сабақ

1. 
   Ішкі программа ұғымымен танысу.
   
2. 
   Функцияны жазу ережесімен танысу.
   
3. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  Формалды және фактлік параметрлер;
  
• 
  Глобальді және локальді айнымалылар.
  

4. 
   Негізгі программаға функцияны шақыру әдістерімен танысу.
   
5. 
   Ішкі программаны қолдану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Ішкі программа деген не?
   
2. 
   Функция деген не?
   
3. 
   Функцияны қалай жазады?
   
4. 
   Негізгі программаға функцияны шақыруды қалай жүзеге асырады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

TP және Си программаларының қолданылуын салыстыру.

№15, №16 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  Жады кластары;
  
• 
  Автоматты айнымалылар;
  
• 
  статистикалық айнымалылар;
  
• 
  сыртқы айнымалылар;
  
• 
  регистрациялық айнымалылар;
  
• 
  нұсқағыштар және адрестік арифметика.
  

2. 
   Жадының әр түрлі класының обьектілерімен программа құруды үйрену.
   

1. 
   Жадының қандай кластары бар?
   
2. 
   Автоматты жады деген не?
   
3. 
   Динамикалық жады деген не?
   
4. 
   Статистикалық ішкі жады деген не?
   
5. 
   Жады кластарының қандай спецификациясы қолданылады?
   
6. 
   Автоматты айнымалы деген не?
   
7. 
   Статистикалық айнымалы деген не?
   
8. 
   Ішкі айнымалы деген не?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№17, №18 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  массив;
  
• 
  массивті;
  
• 
  массивті жазудың әдістері.
  

2. 
   Бір өлшемді массивті қолдану арқылы программалар құруды үйрену.
   

1. 
   Массив деген не?
   
2. 
   Массивтің өлшемі деген не?
   
3. 
   Программада бір өлшемді, екі өлшемді массивтерді қалай жазамыз?
   
4. 
   Массив элементіне қалай рұқсаталамыз?
   
5. 
   Массивті қалай толтырамыз?
   
6. 
   Массивті экранға қалай шығарамыз?
   
7. 
   бір өлшемді массив және нұсқағыштар.
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№19, №20 практикалық сабақ

1. 
   Берілгендер типімен танысу: шектелген, диапазондық.
   
2. 
   Шектелген және диапазондық типтердің жазылу әдісімен танысу .
   
3. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  массив;
  
• 
  массивтің өлшемі;
  
• 
  массивтің жазылу әдісі.
  

4. 
   Бір өлшемді массивті қолдану арқылы программалар құруды үйрену.
   

1. 
   Екі өлшемді массив қалай жазылады?
   
2. 
   Екі өлшемді массивтің элементіне қалай рұқсат аламыз?
   
3. 
   Екі өлшемді массивті қалай толтырады?
   
4. 
   Екі өлшемді массивті экранға қалай шығарады?
   
5. 
   Екі өлшемді массивке нұсқағыш қалай қолданады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№21, №22 практикалық сабақ

1. 
   Жолдық берілгендермен танысу.
   
2. 
   Жолдық берілгендерді жазудың әдісмен танысу.
   
3. 
   Жолдармен жұмыс істеуде стандартты функциялармен танысу.
   
4. 
   Жолдық берілгендерді қолдану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Жол деген не?
   
2. 
   Жолды программада қалай жазуға болады?
   
3. 
   Жолды берілгендерде қандай операциялар рұқсат етілген?
   
4. 
   Жолдың жеке символына қалай рұқсат алуға болады?
   
5. 
   Жолдармен жұмыс істеуге арналған қандай функциялар бар?
   
6. 
   Екі жолды қалай салыстырады?
   
7. 
   Жолдық айнымалыға мәнді қалай меншіктейді?
   
8. 
   Жолдың ұзындығын қалай анықтайды?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№23, №24 практикалық сабақ

1. 
   Берілгендердің құрылымдық типімен және осы типтің прогрммада жазылуымен танысу.
   
2. 
   Құрылымды пайдалану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Берілгендердің құрылымдық типі қайда қолданылуы мүмкін?
   
2. 
   Құрылымды қалай анықтайды?
   
3. 
   Құрылымды жазу типі мен құрылымдық айнымалының арасындағы айырмашылық неде?
   
4. 
   Құрылым элементіне қалай?
   
5. 
   Құрылымда бір типтің элементтері болуы мүмкін бе?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№25, №26 практикалық сабақ

1. 
   Файл түсінігімен танысу.
   
2. 
   Файлдармен жұмыс істеу функцияларымен танысу.
   
3. 
   Ішкі файлдарды қолдану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Файл деген не?
   
2. 
   Берілгендер файлын өңдеу үшін қолданудың қандай артықшылықтары бар?
   
3. 
   Программаларда файлға нұсқағыш не үшін қолданылады?
   
4. 
   Файлдың ашылуы және жабылуы қалай орындалады?
   
5. 
   Файлдармен жұмыс істеу үшін қандай енгізу және шығару функциялары бар?
   
6. 
   Файлды жаңа берілгендермен қалай толықтырады?
   
7. 
   Файлдардың тестілік және екілік форматтары.
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№27, №28 практикалық сабақ

Модуль және стандартты модуль ұғымымен танысу.

1. 
   Модуль деген не?
   
2. 
   Қандай стандартты модульдер бар және олар неге арналған?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

TP және Си модульдерінің қолданылуын салыстыру.

Программа құру.

15 апта

№29, №30 практикалық сабақ

1. 
   Графикалық бейнелерді салуға арналған функциялармен танысу.
   
2. 
   Графикалық бейнелерді салу және қозғалту программаларын құруды үйрену.
   

3. 
   Экранмен жұмыс істеуге арналған қандай графикалық режимдер бар?
   
4. 
   Графикалық обьектілерді сызуға арналған қандай функциялар бар?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

3. студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі:

СОӨЖ тапсырмалары

СОӨЖ №1. Программаны өңдеуге арналған техникалық тапсырма.

СОӨЖ №2. Программаны техникалық проектілеу этабы.

СОӨЖ №3. Алгоритмдердің құрылымдық сызбасын өңдеу.

СОӨЖ №4. Берілгендерді ұйымдастыру.

СОӨЖ №5. Программаны құжаттау.

СОӨЖ №6. мақұлданған программалық құжаттау түрі.

СОӨЖ №7. Программалық құжаттаудың бірлік жүйесі.

СОӨЖ №8. Есептеу жүргізу үшін қандай формулаларды қолдануға болады:

Сандардың дәрежесі;

ctg x

arcsin x

arccos x

arcctg x

log_a x

СОӨЖ №9. Кездейсоқ өлшем түсінігі.

СОӨЖ №10. Кездейсоқ өлшеммен жұмыс істеуге арналған процедуралар мен функциялар.

СОӨЖ №11. TP және Си программаларының қолданылуын салыстыру.

СОӨЖ №12. Программа құру.

СОӨЖ №13. Программа құру.

СОӨЖ №14. Программа құру.

СОӨЖ №15. Программа құру.


СӨЖ тапсырмалары

СӨЖ 1. Сызықтық программалау есебі түсінігіне анықтама беру.

СӨЖ 2. Конструктивті және сапалы есептер.

СӨЖ 3. Берілгендер түсінігі.

СӨЖ 4. Ақпарат туралы түсінік.

СӨЖ 5. Ақпарат моделі.

СӨЖ 6. Ақпарат типі. Ақпарат өлшемі.

СӨЖ 7. Түрлендіру: логикалық, структуралық, процедуралық

СӨЖ 8. Представление знаний правилами и логический вывод.

СӨЖ 9. Білім тілі

СӨЖ 10. Объектті-бағыттау программалауда берілгендер және білім анықтамалары

СӨЖ 11. Білім технологиясы

СӨЖ 12. Білім түсінігі проблемасы

СӨЖ 13. Берілгендермен білімнің арасындағы қатынас

СӨЖ 14. Білім түсінігін құру

“Программалау тілдерінің технологиясы” пәні бойынша емтиханға дайындалуға арналған сұрақтар тізімі.

1. 
   Дербес компьютердің программалық ортасы.
   
2. 
   Программалау әдісі.
   
3. 
   Программалау технологиясының негізі.
   
4. 
   Си тілінің жалпы сипатталуы. Си программалау жүйесіне кіріспе.
   
5. 
   Меншіктеу операторы. Енгізу-шығаруды ұйымдастыру.
   
6. 
   Шартты және шартсыз өтуоператорлары.
   
7. 
   Цикл операторлары.
   
8. 
   Функциялар.
   
9. 
   Жады кластары.
   
10. 
    Берілгендердің күрделі типі: массивтер.
    
11. 
    Жолдар.
    
12. 
    Берілгендердің құрылымы.
    
13. 
    Файлдар.
    
14. 
    Модулдер.
    
15. 
    Графика.
    

жүктеу/скачать 0.88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: