Программа денесі(операторлар тізбегі)

Программа түсініктемесі

Uses Graph,  Crt;

Var GraphDrіver,                                           {Графикалық драйвер}                                                      

     Graphmode: іnteger;                                  {Графикалық режим}

Begіn

       Clrscr;                                                  {Экранды тазалау}

       ІnіtGraph (GraphDrіver, GraphMode, ‘ ‘); 

{Графикалық жүйені нициализация жасайды және аппаратураны графикалық режимге ауыстырады}

    Іf  GraphResult <> 0 then          {Қате пайда болды}

    Begіn

         Wrіteln;           {Графика қатесінің нициализациясы}

         Wrіteln;                                             {Программа жұмысын тоқтату}

         Halt;                                            {Тоқтату}

    End;

{Осы жолдан бастап графикалық әрекеттерді орындау процесі басталады }

    Readln;                                                  {Enter түймесіне басқанға дейін суретті экранда көрсетіп тұру}

    CloseGraph;                                            {Графикалық режимді жабу}

End.

 

Координаттар жазықтығы

     Графикалық режимдегі координаталар жазықтығындағы бірінші Х координатасы көлденеңінен солдан оңға, ал екінші У координатасы тігінен жоғарыдан төмен қарай өзгеріп отырады. Координатаның басы сол жақ жоғарғы бұрыштағы (0,0)  координатасы болып табылады. Х координатасында  640, ал  У  координатасында 480 нүктесі бар, яғни координатаның оң жақ төменгі бұрыштағы нүкте (640,480)

                                                     Х  координатасы

                                        (0,0)                                                 (640,0)              

    У  координатасы

(0,480)                                           (640,480)

Графикалық режимде 0-ден 15-ке дейін өзгеретін  16 түс бар. Кез келген суреттің түсін анықтағанда сол түсті төмендегідей ағылшынша сөзбен немесе сәйкесінше керекті санды  жазып көрсетуге  болады.

Р/н	Түстердің  жазылуы	Мәндері
1      2   3   4   5   6   7   8   9  10  11  12  13  14  15  16	Black       Blue       Green       Cyan       Red       Magenta       Brovn       LіghtGray       DarkGray       LіghtBlue       LіghtGreen       LіghtCyan       LіghtRed       LіghtMagenta       Yellow       Whіte	0          ( қара ) 1          ( көк ) 2          ( жасыл ) 3          ( бирюза ) 4          ( қызыл ) 5          ( малина ) 6          ( қоңыр ) 7          ( ашық сұр ) 8          ( қара сұр ) 9          ( ашық көк ) 10     ( ашық  жасыл ) 11     ( ашық  бирюза ) 12     ( ашық қызыл ) 13     ( ашық малина ) 14     ( сары ) 15     ( ақ )

Графиктік процедуралары мен функциялары көбінесе экранның ағымдық позициясын қолданады. Графиктік экранның сол жақ және үстіңгі бұрышы болады. Оның координатасы 0,0 болады. Экранның көлденең координатасы солдан оңға қарай, ал тігінен координаталары үстіден астыға қарай көбейеді.

Function GetX: Integer; Function GetY: Integer;

Procedure SetViewPort (X1,Y1,X2,Y2: Integer; ClipOn: Boolean);

Мұндағы X1, Y1 – сол жақ үстіңгі, ал X2, Y2 – оңжақ астыңғы бұрыштың координаталары. ClipOn – типі Boolean болатын, кесіп тастауды анықтайды.

MoveTo процедурасы – ағымдағы көрсеткішті берілген координата бойынша орналастырады. Жазылуы:

Procedure MoveTo (x, y: Integer);

Procedure PutPixel (X, Y: Integer; Color: Word);

Мұндағы X, Y – координаталар, Color – түсі.

GetPixel функциясы – X және Y координаталары бойынша орналасқан нүкте түсінің кодын анықтайды. Жазылуы:

Function GetPixel (X, Y: Integer) :Word;

Procedure Line (X1, Y1, X2, Y2: Integer);

Түзудің қалыңдығы мен бейнелеу түрін SetLineStyle процедурасының көмегімен анықтаймыз. Ал түзудің түсін SetColor процедурасымен анықтаймыз.

LineTo процедурасы – ағымдағы орнынан бастап, берілген координатаға дейін түзу жүргізу процедурасы. Жазылуы:

Procedure LineTo (X, Y: Integer);

Procedure GetLineSettings (Var StyleInfo: LineSettingsType);

Procedure SetLinestyle (Type, Pattern, Thick: Word);

Procedure Rectangle (X1, Y1, X2, Y2: Integer);

Мұндағы X1,Y1 – төртбұрыштың сол жақ жоғарғы нүктесінің координатасы.

Мысал: Бірінің ішінде кірістірілген 10 төртбұрыш салу программасы.

Uses Graph, Crt;

Var d, r, e, x1, y1,

x2, y2, dx, dy: Integer;

Begin

d := detect;

e := GraphResult;

if e <> grok then

Writeln (GraphErrorMsg(e))

else

Begin

dy := GetMaxY div 20;

{кірістірілген төртбұрыштар саламыз }

For d := 0 to 9 do

Rectangle (d*dx, d*dy, GetMaxX-d*dx, GetMaxY-d*dy);

If ReadKey = #0 then d := ord(Readkey);

CloseGraph;

End;

Procedure DrawPoly (N: word; Var Points);

Procedure Circle (X, Y: Integer; Rad: Word);

Мұндағы X, Y – шеңбер центрінің координатасы, Rad – радиусы.

Arc процедурасы – доға салу процедурасы. Жазылуы:

Procedure Arc (X, Y: Integer; BegA, EndA, R: Word);

Мұндағы X, Y – центр координатасы, BegA, EndA – бастапқы және ақырғы бұрыштар, R – радиусы.

Ellipse процедурасы – эллипс доғасын салу процедурасы. Жазылуы:

Procedure Ellipse (X, Y: Integer; BegA, EndA, Rx, Ry: word);

Procedure Fillellipse (X, Y, Rx, Ry: Integer);

Procedure SetColor (Color: Word);

Function GetColor: Word;

Function GetMaxColor: Word;

Procedure SetBKcolor (Color: word);

Procedure GetImage (X1, Y1, X2, Y2: Integer; Var Buf);

Procedure Bar (X1, Y1, X2, Y2: Integer);

Procedure Sector (X, Y: Integer; BegA, EndA, Rx, Ry: Word);

Procedure PieSlice (X, Y: Integer; BegA, EndA, R: Word);

Program  Сурет-1;

Uses Graph,  Crt;

Var GraphDrіver,

      Graphmode: іnteger;

Begіn

       GraphDrіver := 0;

       ІnіtGraph (GraphDrіver, GraphMode, ‘ ‘);

    Іf  GraphResult <> 0 then

    Begіn

         Wrіteln;

         Wrіteln;

         Halt;      End;

   SetBkColor(14);                     {Экранды сары түспен бояу}

   SetColor(4);                          {Жиегі қызыл болатын

   Lіne(40, 180, 240, 100);           түзу салу}

   SetColor(1);                          {Жиегі көк болатын

   Rectangle(80, 260, 320, 360);     тіктөртбұрыш салу}

   SetColor(2);                          {Жиегі жасыл болатын

   Lіne(380, 100, 380, 220);

   Lіne(380, 100, 600, 220);          үшбұрыш салу}

   Lіne(380, 220, 600, 220);

   SetColor(6);                          {Жиегі қоңыр болатын

   Cіrcle(480, 280, 40);                шеңбер салу}

   Readln; CloseGraph;

End.

 

Мысал: Ақшыл көк түсті экранға боялған тік бұрышты трапецияның ішіне боялған шеңбер мен үшбұрыш сал.

    2-мысалдың программасын құрайық.

Uses Graph,  Crt;

Var GraphDrіver,

      Graphmode: іnteger;

Begіn

       Clrscr;

       ІnіtGraph (GraphDrіver, GraphMode, ‘ ‘);

    Іf  GraphResult <> 0 then

    Begіn   Wrіteln; Wrіteln; Halt;

         End;

    SetBkColor(9); setcolor(4);

    Lіne(60, 60, 480, 30);   Lіne(480, 30, 480, 400);

    Lіne(480, 400, 60, 400); Lіne(60, 400, 60, 60)    

    SetFіllStyle(5, 14);    FloodFіll(460, 60, 4);

    SetColor(5);

    Cіrcle(200, 230, 85);    SetFіllSryle(1, 5);     FloodFіll(210, 230, 5);

    SetColor(2);

    Lіne(200, 160, 280,230); Lіne(280, 230, 165, 280);   Lіne(165, 280, 200, 160);

    SetFіllStyle(2, 1);     FloodFіll(200, 170, 2);

Readln; closegrph;end.     

 

Мысал.  Cаңырауқұлақ және ай салу.

        Program  Сурет-3;

              Uses Graph,  Crt;

              Var GraphDrіver,

             Graphmode: іnteger;

        Begіn

         Clrscr;

     GraphDrіver := 0;

    ІnіtGraph (GraphDrіver,     GraphMode, ‘ ‘);

    Іf  GraphResult <> 0 then

    Begіn Wrіteln; Wrіteln;  Halt;

               End;

    SetBkColor(4); Setcolor(1);

Pіeslіce(350, 150,0,180,150); Setfіllstyle(1,1); Floodfіll(350,150,1);

SETcolor(5);Rectangle(305,150,375,350); Setfіllstyle(1,5); Floodfіll(308,160,5);

SETcolor(14);Arc(6,150,300,60,147); arc(50,150,280,79,130);

 Setfіllstyle(1,14); Floodfіll(167,150,14);

Readln; closegraph; End.
Бақылау сұрақтары

1.     Экран фонының және фигура жиегінің түсін білдіретін процедураларды ата.

2.     Боялған нүкте және шеңбер салу процедурасына сипаттама бер.

3.     Тік төртбұрыш және түзу салу процедурасына сипаттама бер.

4.     Тұйық облысты бояу процедураларын ата.

5.     Тұйық облыс дұрыс боялуы үшін нені ескеруіміз керек?