- 8. Микроорганизмдерді және актиномицеттерді зақымдап, ерітіп жіберетін вирустар тобы:
- а) бактериофагтар ә) бактериялар б) энтеро вирустар
- 9. Бактериофагтың көбею стадиясының ұзақтығы:
- а) 20-30 минут ә) 30-90 минут б) 60-90 минут
- 10. Жасушасыз ағзалардың денесі тұрады:
- а) ядродан ә) ақуыз қабықшасымен оралған нуклеин қышқылынан
- б) рибосомадан
- 11. Бактериофаг- бұл:
- а) бактериялар мен вирустардың симбиозы ә) бактерияны зақымдайтын вирус б) бактерия жасушасының бөлігі
- 12. Вирус туғызатын ауруларды көрсетіңіз:
- а) іш сүзегі, сал ауруы, қызылша ә) оба, сары ауру, іш сүзегі
- б) сал ауруы, шешек, тұмау
1 ә) 8 а) - 1 ә) 8 а)
- 2 ә) 9 ә)
- 3 ә) 10 ә)
- 4 ә) 11 ә)
- 5 а) 12 б)
- 6 б)
- 7 б)
Қорытынды - Нәруыз түзу үшін тіршілік
- иесінің
- рибосомасын падаланады
- Бір ғана нуклеин
- қышқылынан
- тұрады ДНҚ немесе РНҚ
- Өздігінен тіршілік ете
- алмайды, бөлінбейді
- Жасанды ортада
- көбеймейді
- Зат және энергия
- алмасу болмайды
Бактерия (грекше: “таяқша”) – ядросы толық қалыптаспаған, біржасушалы ағза. Оларды микроскоп арқылы ғана көре аламыз. - Бактерия (грекше: “таяқша”) – ядросы толық қалыптаспаған, біржасушалы ағза. Оларды микроскоп арқылы ғана көре аламыз.
- Ашылу тарихы: бактериялар жайлы алғаш деректі 1683 жылы голландиялық ғалым Антон Левенгук ашты. Бактериялар ХҮІІ ғ. Ұлғайтып көрсететін аспаптың көмегімен зерттелді.
- А.Левенгук 150-270 есеге дейін ұлғайтып көрсететін микроскоп жасап, онымен тоқтау су, теңіз суының тамшысы, бұрыштың тұнбасын т.б. қарады.
- 1870-1880 жылдары француз ғалымы Луи Пастер ағзаларда ауру тудыратын, тағамдарды бүлдіретін ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеді.
- Бактерияларды зертейтін ғылым: миробиология.
- Микробиология (грекше “микрос” – кішкене, “логос” – ғылым) – көзге көрінбейтін, ұсақ тірі ағзалардың құрылысын, қасиеттерін, пайдасы мен зиянын зерттейтін ғылым.
- Сыртқы
- цитоплазмалық
- жарғақша
- Мезосом
- (жарғақшаның қоры
- Бактерияға
- қолайлы жағдай
- туғанда көбеюге
- қабілеттілігі соншалақты ,
- егер түрлі себептермен
- тіршілігін жоймаса,
- бір ғана бактериядан
- тараған ұрпақтың
- салмағы үш тәулікте
- 7500 тоннаға
- жетеді, себебі
- 20 минутта бір
- жасушадан екі
- жасуша түзіледі
- Бактериялар
- барлық жерде:
- ауада суда, тағамда,
- топырақта, өлі денелер
- мен тірі ағзаларда
- кездеседі. Ірі қалада 1м
- ауада 10-15мың, ал сапалы
- сүтте 500мың болады.
- Антарктиканың 1г мұзда
- 100-ге дейін, 1г топырақта
- 1млд-тан 20млд-қа дейін
- болады. Бактерия 0С-де
- Өмір сүруін тоқтатады,
- бірақ тіршілігін
- жоймайды.
- Бактерияның
- тіршілігіне
- қолайсыз жағдай туса
- (қорек, ылғал жеткіліксіз
- болса, температура күрт
- төмендесе, жоғарласа)
- бактериялар спора
- түзеді.
- Спора – тығыз
- қабықпен қапталған
- ерекше жасуша.
- Өлі денелер мен
- тірі ағзаларда
- Жоғары тыныс жолы ауруын туғызатын бактерия
- Жоңышқа тамырындағы түйнек бактериясы
- Тір ағзаның жасушаларынан ағзалық заттарды сорып қоректенетін бактериялар
- Қоректенуі : сыртқы ортадан қоректік заттарды сіңіру арқылы; оның бір бөлігі цитоплазма құрамында, екінші бөлігі энергия, қор заттарын құру үшін.
- Табиғатта бактерияға қорек болмайтын зат жоқ десе де болмайды.
- Мысалы: асфальт, мұнай, ағаш, пластмасса т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
