Психиатрияға кіріспе тармақ психиатрияның жалпы мәселелері тарау
жүктеу/скачать 5.77 Mb. Pdf көрінісі
|
| Реактивті параноид. Қолайсыз жағдайға байланысты туындаған, жеке
адам немесе адамдар тобының науқасқа деген қатынасы бойынша жалған пікір және қорытынды жасау. Бҧл қате баға беру аса бағалы, сонымен қатар, сандырақтық идеяларлар сипатын алуы мҥмкін. Аса бағалы идея формасында оларды тҥзетуге болады, науқастың ойлары мен ҧстанымдарын толық қамтымайды. Ол жарақаттаушы ситуацияны әсірелеп бағалағанымен, шынайы факттарға сҥйенеді. Екінші жағдайда науқас тҥзетуге кӛнбейді, оның ойлары мен іс-әрекеттері сандырақтық идеяларға бағынышты. Реактивті параноид психожарақаттаушы ситуация жоғалғанда актуальдылығынан айрылады, және осылайша жазылады. Науқас Н., 27 жаста. Психикалық аурумен тҧқым қуалау ауырлығы жоқ. Анасының жҥктілігі мен босануы қалыпты ӛткен. Ерте даму кезеңі ерекшеліксіз. Жҥруі мен сӛйлеуі ӛз мезгілінде дамыған. Мектепке дейінгі мекемелерде болмаған. Әжесінің қолында тәрбиеленген. Науқас мінезі мейрімді, ақ кӛңіл болған. Шулы, қимылды ойындарды жақсы кӛрген. Достары кӛп. Бала кҥнінде қызылша және скарлатинамен ауырған, асқынусыз ӛткен. Мектепке 7 жастан барған. Оқу ҧнаған, мҧғалімнің айтқандарын ынтамен тыңдаған. Бос уақытын достарымен ӛткізуді ҧнатқан, ашық, белсенді кҥйінде қалған. Кітап кӛп оқыған. Тӛменгі класстарда ертегілерді, жоғарғы класстарда махаббат, ӛмір туралы кітаптарды ҧнатты. 17 жасынды мектеп бітірді. Шет тілдер институтына оқуға тҥсті. Институттағы оқу ҧнады. Курстас жолдастарымен жеңіл тіл табысты: бірге театрға, киноға баратын. Жас жігіттермен кездескен, бірақ ешқайсысымен шындап жҥрмеген, «ӛз адамын таппаған». Белсенді кҥйінде қалды, қоғамдық жҧмыспен айналысты. Институтты бітіргеннен кейін орта мектепте ағылшын тілінен сабақ беруге жҧмысқа орналасты. Жҧмысы ҧнады, балаларды оқытудан ләззат алған. Мектепте бір жылдай жҧмыс жасады. Бір кҥні бір мҧғалімнің кӛп ақшасы бар әмияны «жоғалды», кҥдік ой жас мҧғалімге тҥсті, себебі ол мҧғалімдер бӛлмесінде басқалардан кейін аз уақыт кідірген болатын. Науқас ӛзінің айтуы бойынша қатты ашуланып, жылап ҥйіне жҥгіріп кеетеді. Ертесіне жҧмыстан шығамын деген оймен мектепке келеді. Мектепке келсе әмиян табылыпты, ол столдың артына тҥскен екен. Науқас алдында барлығы кешірім сҧрайды. Ол аздап сабырланға тҥскендей болды, ӛз жҧмысымен айналысты, бірақ басында «олар мені ҧрыға санады » деген ой жҥрді, басым ауырды деп сҧранып кетеді, бірақ басына сол баяғы эпизод келе береді. Жҧмысқа орналасу кезінде мектеп директорымен ӛткізген әңгімеде, оның «Сізге қиын болады» деген сӛздерін еске алды. Алғашынан-ақ ол ешкімге ҧнамағанын сезді, тек сырттан ештеңе білдірмеген. Келесі кҥні мектепке әрең барды. Ол ~ 202 ~ келген кезде, барлығы тынышталып қалатынын байқады. Келесі кҥні мектепке барудың қажеті жоқ еді, ӛйткені каникулдар басталған болатын. Ӛзінің уайымдарын ҧмытамын деп ойлады, бірақ таң атқан бойында әлсіздік сезінді «кӛкейі ренішке толы» болды. Ӛзін кҥштеп тҧрғызып, кҥні бойы мазасызданып, бӛлме ішінде кезіп жҥрді . Ештеңемен айналыса алмады. Тәбеті мҥлдем жойылды. Уақытын ӛткізу ҥшін ерте жатып қалды, бірақ тҥнімен ҧйықтай алмады. Таңертең ӛзін нашар сезінетін болды. Кӛп мазасызданып, шаршағанын біліп, тынышталу ҥшін дәрі- дәрмек қажет екенін тҥсінді. Медициналық интстут бітірген кластасына барып, ақыл сҧрайды, ол психиатрға қаралуды ҧсынды. Психикалық жағдайы: жҧмысында болған ерекше жағдай жӛнінде тҥпкілікті әңгімеледі. Ол жерде оны дҧрыс қабылдамағанын айтады. Ӛзінің кӛптеген қасиеттері (жоғары принципиальдылық, оқушылармен жҧмыс кезінде педагогиканың әдістемелік принциптерін қатаң ҧстануы және т.б.) мектеп деректорына және кейбір мҧғалімдерге ҧнамағанын тҥсіндіруге барынша тырысты. Мектептегі болған жайтты талықлай келе, ӛзінің мҥмкін қателескендігін мойындайды («әмиян жоғалуына байланысты оқиғаны жҥрегіме тым жақын қабылдадым»). Стационарда транквлизаторлар, аз мӛлшерде нейролептиктер қабылдады, психотерапиялық әңгімелер жҥргізілді. Жағдайы жақсарды. Дертті идеяларына сын кӛзқарас пайда болды. Клиникадан шыққан соң, бҧрынғы жҧмысына қайта оралды. Реактивті пароноидтарға индуцкияланған пароноид (сандырақ) та жатады. Сандырақ сонымен қатар психогенді әсер нәтижесінде де тҥзіледі. Сандырақтық идеялармен зардап шегетін науқас ӛзінің дертті идеяларын, кӛзқарасын басқаларға жармастырады. Бҧл жағдай науқаспен тығыз қарым- қатынастағы, оған бағынышты адамда дамиды. Сандырақ идеялар мазмҧны жиі соңына тҥсу, даукестік және т.б. сипатында болады. жүктеу/скачать 5.77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|