2) мотивацияның процессуальды (іс жүргізу) теориясы – адамдар әр түрлі мақсатқа жетуі үшін өзінің күш-жігерін қалай бөлетіндігін және мінез-құлықтың нақты түрін қалай бөлетіндігін және мінез құлықтың нақты түрін қалай таңдайтындығын талдайды (адамдардың тәрбиесін және танымын ескере отырып, олардың өздерін қалай ұстайтынына негізделген теориялар): - 2) мотивацияның процессуальды (іс жүргізу) теориясы – адамдар әр түрлі мақсатқа жетуі үшін өзінің күш-жігерін қалай бөлетіндігін және мінез-құлықтың нақты түрін қалай бөлетіндігін және мінез құлықтың нақты түрін қалай таңдайтындығын талдайды (адамдардың тәрбиесін және танымын ескере отырып, олардың өздерін қалай ұстайтынына негізделген теориялар):
- Үміттену теориясы
- Әділдік теориясы
- Портер-Лоулер моделі
-
- Мотивацияның қазіргі кездегі теориялары
В. Врумның күту (үміттену) теориясы - Күту (үміттену) теориясының негізгі моделі бойынша адам өзінің таңдап алған іс-әрекетінің тілек етілген нәтижесіне жеткізеді деп үміттенеді.
- Күту (үміттену) – белгілі бір оқиғаның ықтималдылығын жеке тұлғаның бағалауы.
- Күту (үміттену) теориясы үш өзара байланыстың маңыздығын көрсетеді:
- еңбек шығыны – нәтижелер
- нәтижелер – марапаттау
- марапаттау – валенттілік (марапаттауға қанағаттану)
- Әділеттілік теориясы бойынша, адамдар жұмсаған күш-жігеріне тиісті көтермелеуді субъективті бағалап, осы тектес жұмысты басқа адамдар қалай қабылтайтындығын салыстырады.
- егер адам өз еңбегі дұрыс бағаланбады деп санаса, онда ол күш-жігер жұмсауын кемітеді
- егер ол өз еңбегін асыра бағалады деп санаса, онда ол керсінше күш-жігерін жұмсауды бұрынғы деңгейде қалдырады немесе тіпті арттыра түседі
Портер –Лоулер моделі - Лайман Портер мен Эдвард Лоулер күту теориясы мен әділеттілік теориясының элементтеріне қарай отырып мотивацияның кешенді процессуалдық теориясын жасап шығарады.
- Мұнда мотивация жұмыскерлердiң қажетсiнуiнiң, үмiттенуiнiң және әдiлеттi көтермеленуiнiң басты функциясы болатындығына негiзделген.
- Олардың үлгісінен бес өзгергіштерді, құбылмаларды атауға болады:
- Жұмсалған күш–жігер
- Сезіну
- Алынған нәтижелер
- Марапаттау
- Қанағаттану дәрежесі
- Жұмсалатын күш-жiгер көлемi жұмыскерлердiң көтермелеудi қаншалақты бағалайтындығына және өзiне деген мадақтауға сенiмдiлiгiне байланысты.
- Портер-Лоулер моделi бойынша, еңбек нәтижелiгi қанағаттану сенiмiн туғызады.
Достарыңызбен бөлісу: |