Р. С. Касымова Әлеуметтік педагогтың ЖҰмыс технологиясы оқу құралы Алматы, 2020
Күшті эмоционалдық күйзелістердің әсерінен
жүктеу/скачать 3.57 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Тәуекел тобындағы» балалармен жұмыс істеудегі сендіру әдісі
| Күшті эмоционалдық күйзелістердің әсерінен
9-сызба.«Жарылыс» әдісінің мәні Әдістің мәні - күшті эмоционалдық күйзелістердің әсерінен тұлғаны жылдам қайта құру. "Жарылысты" қолдану адамды өзінің күтпеген жерден тууымен және ерекшеліктерімен таңқалдыра алатын сезімдер пайда болатын арнайы жағдайды жасауды талап етеді. Күтпеген тітіркендіргіштерден (көрініс, ақпарат және т. б.) ол сасқалақтап қалады. Бұл заттарға, оқиғаларға, жекелеген адамдарға және тіпті жалпы әлемге деген көзқарастың түбегейлі өзгеруіне әкеледі. «Тәуекел тобындағы» балалармен жұмыс істеудегі сендіру әдісі Баланың әлеуметтік мінез-құлқы тек өмірлік тәжірибемен және нақты жағдайлармен ғана емес, сонымен қатар олардың наным-сенімдерімен (установки) де анықталады. Сондықтан басқа адамдардың мінез-құлқына әсер етуге тырысатындарға алдымен олардың наным-сенімдерімен жұмыс жасау керек. Қосынды сенімдер: сөздер фактілерге негізделуі тиіс; пікірлер нақты нәрсеге негізделуі тиіс. Тактиканы қалай таңдау қажет? Тактиканы таңдай отырып, педагог ең басында келесілерді: күшті тікелей аргументтерді құруға әлде сәйкес жанама тұспалдарды (анекдот, өсиет әңгіме, ертегі) құруға көңіл бөлуі керек екенін шешіп алуы керек. Егер адам хабарламаның мазмұнын талдауға және ойлауға бейім болса, онда ол дәлелдеу жүйесін ұсынатын және тиісті ойларды ынталандыратын сендірудің тікелей тәсіліне көбірек жүгінеді. Егер адам жүрекке жақын қабылдағыш болса, онда ақылсыз мақұлдауға бейім тұспалдарды қолданатын жанама сенім жолы тиімді болып табылады. Хабарламаның нақты кіммен жасалғаны маңызды рөл атқарады. Коммуникатордың стилі (авторитарлы, демократиялық, либералды, инновациялық, көшбасшылық және т.б.), сонымен қатар, ол оның сенімге лайық деп танылуына әсер етеді. Баланың наным-сенімдерінің қандай механизмдері бар?Бұл сұраққа зерттеушілер әртүрлі жауап береді. • Гордон Хемсли мен Энтони Дуб куәгер көздері еденге қарамай, тікелей көзге қарайтын болса, оның айғақтары сенуге болатын хабар ретінде қабылданады деп тапты. Сондықтан, баламен сөйлескен кезде оның маңдайында үшбұрышты елестетіп, көзге емес, сол үшбұрышқа (көздің деңгейі мен маңдайдың арасындағы) қарауға кеңес берген. Норман Миллер және оның әріптестері адам тез сөйлегендешынайылық пен сенімділік сезімі арта түсетінін анықтады. Маңызды фактор - сөйлеу қарқыны. Тимоти Брок зерттемесі адамдарға хабарлама өзімен бір әлеуметтік топқа жататын және өзімен құрметтелетін мүшесі болса жақсы кері байланыс болатынын анықтады. Адамның нақты не айтқаны налу кезінде өте қажет болады. Парасатқа қарағаннан гөрі ақылға, сезімге, жүрекке және адамның әлсіздігіне жүгіну дұрыс деді Лорд Честерфилд. Сөйлеудегі сендіру механизмдерінің бірі - адамның тартымдылығы, физикалық сүйкімділігі. Таза және әдемі киінген адамдар кездейсоқ және салқын киінген адамдарға қарағанда көбірек сенімділікті оятады. Ирвинг Джейн, олар оң сезімдермен байланысты болса, хабарламалар да нанымды болады деп тапты. Жақсы көңіл-күй сенімділікті арттырады, сондықтан жаман көңіл-күйде сөйлесуге кіріспеңіз, әйтпесе қалаған нәтижені ала алмайсыз. Егер ол теріс эмоцияларға жүгінсе, хабарлама нанымды болуы мүмкін, бірақ мұнда абайлап, қауіптен аулақ болу керек. Хабарламада мүмкіндігінше көп көзбен қарайтын нүктелер бола берген сайын, оқиғалар неғұрлым көп болса, бастапқы позицияның өзгеру ықтималдығы соғұрлым жоғары болады. Хабарлама ықпалының үлкен нанарлық әсерін жеке адамдармен қарым-қатынас көрсетеді, мысалы, айналадағылармен. Зерттеушілер Шелли Чейкин мен Элис Игли нанарлық үшін техникалық құралдарды пайдалану маңызды деп санайды, өйткені психологиялық зерттеулерге сәйкес ақпараттың 80% адам көзбен жақсы меңгереді. Ақпарат беру бейнелі болған сайын, ұсынылған хабарламаларға сенім пайда болады. Нанарлы ақпарат беру түрлері: өмір, бейнежазба, баспа. Басқа адамды сендіруге көмектесетін соңғы тиімді нәрсе - "риторикалық сұрақтар". АҚШ-тың бұрынғы президенті Рональд Рейган, ол үшін қажетті ойларды сайлаушыларға ынталандыру үшін риторикалық мәселелерді табысты қолданды. Тіпті ұлы философ Сократ дұрыс сұрақ - жартылай шешілген жауап екенін айтты. Қолайсыздықты дамытушы әдісі (автор В.С. Юркевич) Қолайсыздықты дамытушы әдістің мақсаты - тәрбиеленушінің өмірлік қиын жағдайларға психологиялық иммунитетін қалыптастыру. жүктеу/скачать 3.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|