Құрастырушы: филос.ғ. к., профессор А. Ж

Пәні бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Павлодар

Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

Құрастырушы: филос.ғ.к., профессор А.Ж. Құдабаев

6М020100 - Философия мамандығының магистранттарына арналған «Орта ғасыр араб-мұсылман философиясы» пәні бойынша

Құдабаев Амантай Жетписұлы – философия және мәдениеттану кафедрасының филос.ғ.к, профессор.

Кафедра №519 аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны 1153
2 Пән туралы мәліметтер

Орта ғасыр арабмұсылман философиясы - әлемдiк және отандық мәдени философиялық ойларды меңгеру арқылы студенттерде мәдениеттанулық қабiлеттiлiк қалыптастыру.

- «Ортағасыр араб-мұсылман философиясының» қалыптастыру;

- магистранттардың «философия» негізгі курсының білімдерін кеңейту және тереңдету;

- саяси процестерді анализдеу үшін, магистрант философия білімдерін қабылдау керек.

- Ренесссанс философия;

- Философия тарихы.

6 Пререквизиттер:

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар қажет: Ренессанс философиясы

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар келесі пәндерді меңгеруі үшін қажет: Философия тарихы

Орта ғасыр араб-мұсылман философиясы - жас мамандарды біртұтас және жан-жақты тұлға ретінде қалыптастырып қана қоймай, олардың бойындағы өзіндік қабілеттері мен табиғи қасиеттерін барынша дамытатын өркениеттілік құндылықтарға негізделген білім жүйесін құрайды. Заман ағымына байланысты материалдық және рухани байлықтардың түбегейлі өзгеруін ой елегінен өткізе отырып, маманның рухани-адамгершіліктік, мәдени-құндылықтық болмысын байытып, жалпы мәдени құндылықтардың маңыздылығын арттыра түседі, сөйтіп өзіндік рухани жетілу жолына бастайды.

1. Біртұтас әлемдік дінімен қуатты империя құру.

2. Әлемдік ғылымға араптардың қосқан үлесі.

3. Әлемдік өркениеттегі арап-мұсылман мәдениетінің тарихи-өркениет аспектісінің дамуы.

1. 
   Джахилий – пұтқа табынушылық кезеңінің құлауы.
   
2. 
   Құранның негізгі мәселесі –адам , оның өмірі, өмірінің мәні және бағдары, оның тағдыры. Өз болмысыңныңды терең іштей түйсіну.
   
3. 
   Адамның тұлға ретінде қалыптасуы, саналық Абсолют күшті және өзіндік «Менменшілдікті» ұғыну.
   

1. 
   «Қалам» философиясы
   
2. 
   Араптілдік перипатизм.
   
3. 
   Исмаилизм – саяси философия.
   
4. 
   Ишракизм – нұр философиясы.
   
5. 
   Суфим – исламдық мистицизм.
   

1. 
   Қалам дамуының тарихи кезеңделуі.
   
2. 
   Әл Ашари философиялық-теологиялық гүлдену.
   
3. 
   Әл Ғазалі ілімі.
   

1. Орта ғасырлық араптілдік перипатизмі және исламдық діни салты.

2. Шығыс перипатизмінің антикалық философиялық негізінің генезисі.
Тақырып 6 Шығыс перипатетизмде әл-Фарабидің теориялық пен тәжірибелік философиясынның проблемаларі және оның даму

1. Әл Фарабидің әлемдік онтологиялық картасы және шығыс перипатиктері.

2. Әл Фараби ілімінде метафизика ұғымы.

3. Орта ғасырлық гноселогия контекстінде әл Фарабидің таным әдіснамасы

4. Әл Фарабидің қоғамдық идеалы және шығыс перипатизімінің әлеуметтік философиясы.

5. Әл Фараби ілімінде тарихи-философиялық ойлардың негізі қалануы.

1. 
   Сопылық - араптілдік философияда мистикалық бағыт.
   
2. 
   Сопылықтың негізін қалаушылар (Зуи-н-Нун әл-Мисри, Әбу Абдоллах әл Мухабиси).
   
3. 
   Әл Ғазалі мен Ибн–Араби сопылық ілімі.
   

Сабақтың жібергендерге мен мынадай айыптық санкция белгілеймін; белгісіз себептермен тәжірибе сабақтарына қатысқапағандардан 3 балл алынып тасталынады.

Үй тапсырмасын орынағандарға ең жоғарғы сандық 11 балл қойылады, сөннымен қатар тәжірибелік сабақты болмағанға (белгісіз себептермен) – 0 балл, үй тапсырмасы орындалмай қолғандықтан – минус 1 балл. Осы жіберілген сабақтарды студент қайыра орындап шыққан жағдайда ең жоғарғы 10 баллдың орнына 5 балл қатылады, алайда тәжірибе сабағында белгілі себептермен қатыса алмай қалған жағдайда 11 балл қоямын. Студенттердің өздін жұмысы орындалса 1 балл, орындалған жағдайда 0 баллмен өлшенеді.

Әрбір сабаққа дайындық міндетті, берілген тапсырма толығымен оқылуға тиіс. Сіздің дайндығыңыз тәжірибе сабағы барысында сұрақ беру мен тест тапсырмаларын арқылы пәннің әрбір аяқталған тарауы барысында тексеріледі.

Тәжирибелік сабақ барысында белсенділік танытқан студент марапатына 3 балл қосылады. Белсенділікке жауап берген студенттің айтарына қосымша тың материалдар ұсыну.

Егер сіз бақылау шаралары уақытында белгілі себептермен қатыса алмасаңыз, сізге келесі сабақтың барысында қайта өтуіңізге мүмкіндік беріледі, басқаша жағдайда сіз «0» баллға не баласыз.

Семестр барысы 2 мәрелік бақылаудан тұраып тест түрінде өтеді. Тест бақылауы пәннің өтілген тараулары материадарынан беріледі.
Магистрантттардың білімін бағалау

Қорытынды баға балл бойынша(Қ)	Баллдардың сандық эквиваленті (С)	Әріптік баға жүйесі (Б)	Дәстүрлі жүйедегі баға(Д)
			Емтихан, диф. сынақ	Сынақ
95-100	4	А	Өте жақсы	Сынақ
90-94	3,67	А-
85-89	3,33	В+	Жақсы
80-84	3,0	В
75-79	2,67	В-
70-74	2,33	С+	Қанағаттарлық
65-69	2,0	С
60-64	1,67	С-
55-59	1,33	D+
50-54	1,0	D
0-49	0	F	Қанағаттарлық емес	Сынақ емес

12 Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. Ортағасырлық діни философия // Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. 5 том. – Алматы: Жазушы, 2005.

2. Есім Ғ. Фәлсафа тарихы. – A., 2000.

3. Ғылым тарихы мен философия: Оқулық. – Алматы: Қазақ университеті, 2000.

4. Философия тарихы: - Алматы: Раритет, 2006.

5. Мец А. Мусульманский Ренессанс. – М., 1996.

6. Грюнебаум Г. Э. Классический ислам. Очерк истории (600-1258 гг.). / Пер. с англ. И. М. Дижура. – М., 1988.

7. Средневековая арабская философия: проблемы и решения. – М., 1998.

8. Избранные произведения мыслителей стран Ближнего и Среднего Востока. – М., 1966.

9. Суфизм в контексте мусульманской культуры. – М., Наука, 1989. – 241 с.

10. Аль-Фараби и развитие восточной философии. – Астана: Елорда, 2005. – 350 с.

11. Григорян С. Н. Средневековая философия народов Ближнего и Среднего Востока. – М.: Наука, 1966.

12. Кирабаев Н. С. Социальная философия мусульманского Востока. – М., 1987.

13. Философия / Сост. Т. Х. Габитов. – Алматы: Раритет, 2004.

14. Ибрагим Т. Калам и вопрос об «ортодоксальной философии» ислама // Религия в изменяющемся мире / Отв. ред. Н. С. Кирабаев. – М.: Университет дружбы народов, 1994.

Қосымша:

15. Нысанбаев становление исламской философии в Казахстане. – Алматы, 2000.

16. Касымжанова А. Х. Абу Наср аль-Фараби. – М.: Мысль, 1982.

17. Человек как философская проблема: Восток-Запад. – М., 1991.

18. Философия Абу Насра аль-Фараби. Алматы: Ақыл кітабы, 1998.

19. Карпушин В. А. Абу Али Ибн Сина и Восточный Ренессанс // Философия и история культуры. – М.: Наука, 1985. \

20. Аль-Фараби. Философские трактаты. – Алма-Ата, 1970.

21. Аль-Фараби. Социально-этические трактаты. – Алма-Ата: Наука, 1972.

22. Аль-Фараби. Историко-философские трактаты. – Алма-Ата, 1985.

23. Аль-Фараби. Логические трактаты. – Алма-Ата, 1975.

24. Аль-Фараби. Избранные трактаты. – Алматы, 1994.

25. Абу Али Ибн Сина. Избранные произведения. – Душанбе, 1980. – Т.1.

26. Аль-Ашари. О чем говорили люди ислама и в чем разошлись творившие молитву // Восточная философия. – М., 1997.

27. Ибн Сина (Авиценна). Избранные произведения. М.: Наука, 1980.

28. Фролова Е. А. Проблема веры и знания в арабской философии. – М.: Наука, 1983.

29. Аль-Газали. Воскрешение наук о вере. – М.: Наука, 1980.

30. Методологические проблемы изучения истории зарубежного Востока. – М.: Наука, 1987.

31. Ибн-Рушд (Аверроэс). Избранные сочинения. – М., 1990.

32. Ислам: Энциклопедический словарь. – М, 1991.

33. Степанянц М. Т. Философские аспекты суфизма. – М., 1987.