Құрастырушылар: аға оқытушы А. С. Кулембаева

КЕЛІСІЛГЕН

МжБ кафедрасының меңгерушісі _____ Г. Р. Байтаева 20__ж. «____» ______

(қолы) (А.Ж.Т.)
1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
Кулембаева Анаргуль Сынтасовна – «Қаржы» кафедрасының аға оқытушысы (дәріс)

Ещанова Райхан Салахиденовна - «Қаржы» кафедрасының аға оқытушысы

Кафедрадағы қабылдау сағаттары кеңес беру кестесіне сәйкес жүргізіледі.

Кафедраның телефоны 67-36-43, ішкі 172, аудитория 511.
2 Пән туралы мәліметтер
Пән 5 семестрде зерттеледі, семестрдің ұзақтылығы 15 апта болады. Пәнннің жалпы еңбек сиымдылығы 135 сағат, оның 45 сағат аудиторлық жұмысқа, ал 90 сағаты – студенттердің өздік жұмысына (СӨЖ) арналған. Сабақтардың түрлері бойынша аудиторлық сағат бойынша тарату күнтізбелік жоспарында келтірілген.
3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

Семестр	Кредиттар саны	Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны						Студенттің өздік жұмысының сағат саны		Бақылау нысаны
		барлығы	Дәріс	практи-ка	Зертха-налық	студия-лық	жеке	барлығы	СОӨЖ
5	3	45	30	15	-	-	-	90	45	емтихан
Барлығы	3	45	30	15				90	45

4 Пәннің мақсаты және тапсырмасы
«Қаржы нарығы және делдалдары» курсының басты мақсаты болып қазіргі заманғы қаржылық нарықтағы операциялард ы тиімді басқару методологиясымен маман тындаушыларды меңгеру болып табылады.

Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді атқару керек:

• 
  қаржылық нарықтың қалыптасуы мен қаржылық институттардың қызметін реттейтін заңдылық базаны меңгеру;
  
• 
  әртүрлі қаржылық институттарды және олар ұсынатын қызметтер мен қызметтер түрін, баға қалыптастыру әдістерін, басқару стилін, халықаралық және ішкі нарықтардың тиімді қызмет ету стратегияларын меңгеру;
  

• 
  басқа да елдердің қаржылық институттар қызметін меңгеру;
  
• 
  Қазақстанның қаржы нарығы қызметінің ерекшеліктерін ашу;
  
• 
  қаржылық нарықтың мамандандырылған қатысушылары мен қаржылық делдалдардың қызметіне анализ жасау және меңгеру;
  
• 
  қаржылық нарық құралдарының бағыттары мен мүмкіндіктерін меңгеру;
  
• 
  мүмкін тәуекелділіктермен және оның теріс нәтижелерін минимализациялауды бағалу методикасын қаржылық институттармен меңгеру.
  

«Қаржылық нарықтар және делдалдар» пәнін өткеннен кейін студент білуі керек:

• 
  қаржылық делдалдықтың мәні туралы;
  
• 
  қаржылық нарықтың жеке сегментерінің қызметтері мен бағыттарын;
  
• 
  негізгі қаржылық институттарды және олар ұсынатын қызметтер мен қызметтер түрін, баға қалыптастыру әдістерін, басқару стилін, халықаралық және ішкі нарықтардың тиімді қызмет ету стратегияларын меңгеру;
  
• 
  қаржылық нарық құралдарының мүмкіндіктері мен бағыттарын;
  
• 
  ҚР қаржылық нарықтардың қалыптасуы мен қызмет ету ерекшеліктері туралы;
  
• 
  ҚР қаржылық нарықтардың құрылуы мен дамуы туралы;
  
• 
  ҚР қаржылық ұйымдар мен қаржылық нарықтарды реттеу мен бақылау жүйесінің құрылуы мен дамуы туралы;
  

Сондықтанда «Қаржы нарығы және делдалдар» курсының басты мақсаты болып қазіргі заманғы қаржылық нарықтағы операцияларды тиімді басқару методологиясымен маман тындаушыларды меңгеру болып табылады.

«Қаржы нарығы және делдалдары» курсы дүниежүзілік қаржы нарықтарының және осы нарықтың инфрақүрылымын құрайтын институттардың қызмет етуі бойынша сұрақтарды анықтау мақсатында жасаауы. Курсты меңгеру арқылы студенттерге Қазақстанның қаржы нарықтарында болып жатқан процестерді және оның жалпы экономикалық дамуындағы рөлін түсіндіруге көмектеседі.

10 Курс компоненттері
10.1 Дәріс сабақтарының мазмұны
1 бөлім Қаржы нарығының теориялық негіздері және оның құрылымы
1 тақырып Қаржы нарығының инфрақұрылымы және оның құрамдас бөліктері

Қаржы нарығының мәні мен түсінігі. Экономиканың дамуындағы каржы нарығының рөлі. Қаржы нарығының жіктелімінің ерекшеліктері. Қазақстанның қаржы нарыгы және оның күрылымы. ҚР-дағы қаржы нарығының құрамдас бөліктері.

Ақша нарығының түсінігі. Ақша нарығының мағынасы мен мәні. Экономикадағы ақша нарығының рөлі. Ақша нарығының құралдары. Қолма-қол және қолма-қолсыз (айналыстағы) қаржы пайдалану арқылы төлемдер. Вексель айналысы. Банктік акцептер. Чекпен есеп айырысу. Қолма-қол ақша және оның қызметтері. Төлем міндеттемелері, төлем талаптары. Аккредитивтер. Пластикалық карточкалармен есеп айырысу. Қаржы құралдарының басқада түрлері.

Депозит нарығының мәні. Депозит нарығының мағынасы мен рөлі. Депозит, коммерциялық банктердің ресурстық базасы ретінде. Депозиттердің типтері. Талап еткенге дейінгі депозиттер. Талап еткенге дейінгі депозитгік шоттардың ерекшеліктері. АТS-шотына орналастыру. Контокорренттік шот. Овердрафт пен мымдағы шот. Коммерциялық банктердің чектік депозитгермен жумыс жасауы. Ноу-шоттың ерекшеліктері. Жинақ депозиттерінің ерекшеліктері. Жинақ кітапшаларындағы шот ерекшеліктері. Жинақ салымы жағдайындағы кешірмеге шот. Ақша нарығының депозитгік шоты. Депозиттік сертификаттардың жіктелімі. Айналымды және айналымсыз депозиттік сертификаттар.

Қаржы нарығы жүйесіндегі несие нарығының орны. Ұдайы өндірістік процесс кезіндегі несиенің рөлі. Несие мен ақшаның өзара байланысы. Несиенің құрылымы. Қазақстандагы несие нарығының жағдайы. Несие нарығының құралдары. Несиенің түрлері. Мемлекеттік несие. Коммерциялык несие. Ипотекалық несие. Халықаралық несие.

Валюта нарығы: түрлері жэне оның дамуындағы негізгі кезендер. Валюта нарығының дамуы. Валюта нарығы дамуындагы негізгі кезендер мен түрлері. Валюта нарығының қатысушылары. Биржалық және биржадан тыс валюта нарықтары. Биржадан тыс нарық және валюталарды сату-сатып алуға келісімдер. ҚР-дағы валюталық саясат және валюталық реттеу. Валюталық реттеудің нысандары мен әдістері. Қазақстандағы валюталық реттеудің негізгі бағыттары. Жаhандандыру жағдайында ҚР-ның валютадық: саясаты. Қазақстанда валюталық режимді либериализациялау. Валюталық бағам және валюталі,|қ операциялар. Валютаға сұраныс пен ұсыныс. Валюта бағасына әсер етуші факторлар. Валютаға баға белгілеу және баға белгілеудің түрлері. Форвардтық валюталық операциялар. Шетел валютасының айырбасталуы (свапы). Валюталық опциондар.

Бағалы қағаздар нарығының түсінігі және оның құрылымы мен түрлері. Бағалы қагаздар нарығының құрамдас бөлігі. Бағалы қағаздар нарығының қатысушылары. Бағалы қағаздардың турлері. Негізгі бағалы қағаздар. Туынды багалы қағаздар. Бағалы қағаздардьщ жіктелімі. ҚР-да бағалы қағаздар нарығын қалыптастыру. Жекешелендіру, экономиканы қайта құрастыру процессі ретінде. Қазақстаңдағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы.

Сақтандыру нарығын дамытудың негізгі аспектілері. Сақтандырудың экономикалық мәні. Сақтандырудың түрлері. Сақгандырудың жіктелімі. Сақтандыру нарығының қызмет ету ерекшеліктері. Сақтандыру нарығының қатысушылары. Сақтандыру нарығының құралдары. Қазақстандағы сақтандыру нарығының дамуы. Қазақстанда сақтандыру нарығын құқықтық қамтамасыз ету. Сақтандыру нарығының қазіргі жағдайы.

Қаржы нарығы жүйесіндегі зейнетақы нарығының орны. Зейнетақы нарығының мәні. Зейнетақы нарығының қатысушылары. Зейнетақы жүйесінің түрлері. Ынтымақтастық зейнетақы жүйесі. Жинақтаушы зейнетақы жүйесі. ҚР-дағы зейнетақы жүйесін жетілдіру. Қазақстанда зейнетақы жүйесін реформалау. ҚР-да зейнетақы жүйесін қүдықтық қамтамасыз ету.

Қаржы делдалдығының артықшылықтары. Тікелей және жанама қаржыландыру. Қаржы делдалдарының түрлері. Коммерциялық банктер және несие ұйымдары. Зейнетақы қорлары. Инвестициялық компаниялар және қорлар. Сақтандыру ұйымдары. Басқа да қаржылық делдалдар.

Қаржы нарығының инфрақұрылымындағы банктердің рөлі. Қаржы нарығы жүйесіндегі коммерциялық банктердің орны. Банктердің инвестициялық және несиелік стратегиялары. Банктердің несиелік саясаты. Бағалы қағаздар нарығында коммерциялық банктер эмитенттер мен инвесторлар ретінде. Банктердің инвестициялық портфелінің құрылымы. Инвестициялық банктер, олардың әртүрлі елдердегі қызметін реттеудің тәжірибесі. Коммерциялық банктердің брокер-дилерлік қызметі. Банктердің кастодиандық қызметі. Коммерциялық банктердің бағалы қағаздармен операциялары. Бағалы қағаздар портфелін қалыптастыру. Бағалы қағаздар бойынша табыстылық.

Зейнетақы нарығының иңфрақұрылымы. Зейнетақы активтерін басқару бойынша компаниялар. Банк-кастодиандар. Зейнетақы қорларының қауымдастығы. Зейнетақыны төлеу бойынша мемлекеттік орталық. Жинақтаушы зейнетақы жүйесі. Жинақгаушы зейнетақы қорларының құқықтары мен міндеттері. Жинақтаушы зейнетақы қорлары қызметтерінің негізгі қағидалары. Зейнетақы қорларының операциялары. Зейнетақы активтерін басқару компаниясының қызметі. Банк-кастодиандардың қызметі.

Инвестициялық компаниялар және қорлардың қалыптасуы. Инвестициялық қорлардың түсінігі. Инвестициялық қорлардыңқызметінің өзіне тән ерекшелігі. Инвестициялық қорлардың типтері. Бағалы қағаздар нарығындағы инвестициялық қорлардың жіктелімі. Инвестициялық процестегі инвестициялық компаниялардың рөлі.

Сақтандыру қызметінің негізі. Сактандыру компаниялары сақтандыру нарығының алғашқы буыны ретінде. Сақтандыру компанияларының түрлері. Қазақстандағы сактандыру компанияларының қызметі. Инвестициялар мен экспорттық операцияларды сақтандыру бойынша Мемлекеттік сақтандыру корпорациясы.

Банктік емес ұйымдардың несие беруі. Несиелік серіктестіктің қызметі мен түрлері. Ломбардтардың қызметі. Арнайы мамандандырылған банктердің қызметі. Қазақстандағы Даму банкімен инвестициялық жобаларды несиелеу. Қазақстандағы Тұрғын-үй жинақ банкінің қызметі.

Қор биржасының түсінігі. Қор биржасының пайда болуы. Қор биржасының ү-йымдастырушылық, заңдық және экономикалық жақтары. Қор биржасының құрамы мен қызметгері. Қазақстан қор биржасы айналымындағы қаржылық құралдары. Шетел валюталары. Айналысқа шығарылған мемлекеттік бағалы қағаздар. Корпоративтік бағалы қагаздар. Депозиттік сертификаттар.

Қаржы нарығын реттеу. Қаржы нарығын реттеудің моделдері. Қаржы нарығын реттеудің әдістері. Қаржы нарығының негізгі бағыттары. ҚР-ның қаржы нарығын реттеудің заңнамалық негізі. «Қаржы нарығын және қаржылық ұйымдарды мемлекеттік қадағалау мен реттеу туралы» ҚР-ның заңы.

Агенттік қызметінің негізгі бағыты. Агенттік негізгі міндеттері. Агенттік қызметтері. Агенттік басқару органдары. Лицензияны алу үшін бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларына қойылатын талаптар.