Реферат «Қоғамның әлеуметтік құрылымы»
Әлеуметтік топ және оның түрлері
жүктеу/скачать 51.73 Kb.
|
| 2. Әлеуметтік топ және оның түрлері
М. Вебердің де бұл мәселе туралы көзқарасы К.Маркстің көзқарасына өте жақын деуге болады. М.Вебер де К.Маркс сияқты таптың экономикалық негізіне көбірек көңі бөліп, тапты экономикалық категория деп түсінген. Бірақ та М.Вебердің К.Маркстен бұл мәселе бойынша айырмашылықтары бар. Біріншіден М.Вебердің пікірі бойынша таптың белгілерін тек қана, К.Маркс сияқты меншікпен доғаруға болмайды. Таптың көптеген әлеуметтік белгілері бар. Оның ішінде мамандық , білім деңгейі, қызметкерлік қабілеті, дипломы т.б белгілері бар. Екіншіден әлеуметтік құрылымдағы маңызды мәселенің бірі статус деп аталады. Статус, престиж деген категориялар қоғамды тапқа бөлуде аса маңызды роль атқарады. Ал ондай категориялар К.Маркстың таптық құрылым теориясында орын алмайды. Жалпы осы статус деген ұғым М.Вебердің социологиясында орын алады. Оның ойынша стратификациялаудың 3 өлшемі бар. Олар: Байлық-экономикалық статус. Билік-саяси статус. Мәртебе әлеуметтік статус. Осы үш өлшем арқылы қоғамды стратификациялауға болатынын айтады. Әлеуметтік тап-өте үлкен топ. Сол тапқа кіретін адамдардың барлығы да бірдейге жақын материалдық, әлеуметік және т.б жағдайлары болуы міндет. М.Вебер айтқандай бір тапқа жату, не жатпау, адамның өмірлік мүмкіндіктеріне байланысты. Өмірлік мүмкіндіктері бірыңғай адамдар бір тапқа жатады. М.Вебердің түсіндіруінде тап деген адамдардың тек қана нарықтық экономикаға байланысты топтары. Ал нарықтық экономика тек капитализм дәуірінде дәуірінде пайда болды. Жалпы М.Вебер адамзат қоғамында тек қана екі типті қоғам болады дейді. Бірі нарықтық емес, екінші-нарықтық қоғам. Сонымен тап деген әлеуметтік топ тек қана капитализм қоғамында пайда болды. Осы қоғамда нарықтық экономиканың тірегі-капитал. Бірақ та нарықтық экономиканың басқа да тіректері болды. Олар, мамандық, білім, жұмыс істеу қабілеті т.б. М. Вебердің түсіндіруі бойынша капиталистік қоғамда таптардан басқа , таптық деңгейге жетпейтін біраз статустық топтар да орын алады. Капитализмдегі таптарды, топтарды, М.Вебер мынадай ретпен белгілейді: Меншік иелері (тап); Интеллектуалдар, менеджерлер, әкімшілік қызметтегі адамдар тобы (тап); Ұсақ буржуазиялық тап, ұсақ бизнесмендер т.б Жұмысшы табы; Сонымен тап дегеніміз М.Вебердің анықтамасы бойынша, нарықтық экономикаға байланысты адамдардың үлкен топтары. жүктеу/скачать 51.73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|